Δεν είναι λίγες οι φορές που σε ένα άρθρο πολιτικής ή διπλωματίας ενδεχομένως να πέσουμε πάνω σε μία φωτογραφία του εν λόγω αρχηγού κράτους ή κυβέρνησης μαζί με το κατοικίδιό του. Σε μία συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, το κατοικίδιο αυτό δεν είναι άλλο από τον -κατά γενική ομολογία- πιο πιστό φίλο του ανθρώπου: έναν σκύλο. Δεν αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί να είναι τόσο σημαντικό για έναν ηγέτη να έχει ένα (ή σε πολλές περιπτώσεις πολύ περισσότερα) σκυλάκι συντροφιά; Ο Λευκός Οίκος της Ουάσινγκτον σπανίως έχει μείνει στο πέρασμα των χρόνων χωρίς την παρουσία ενός κατοικίδιου σκύλου, και πλέον θεωρείται ως ένας άτυπος θεσμός να έχει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ τουλάχιστον ένα σκυλάκι παρέα του όταν καλείται να λάβει αποφάσεις για το μέλλον της χώρας του.

Η περίπτωση του Vladimir Putin

Αρχικά όμως ας γνωρίσουμε τα ζωάκια εκείνα για τα οποία μιλάμε, ξεκινώντας από τον φαινομενικά (ίσως και ουσιαστικά όμως) φιλόζωο σύγχρονο αρχηγό κράτους. Ο Vladimir Putin, πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, δεν έχει ποτέ πάψει να εκδηλώνει ανοιχτά την αγάπη του για τα ζώα, έχοντας ήδη δεχτεί 3 κουτάβια στο πέρασμα του χρόνου ως δώρα από άλλους αρχηγούς κρατών, και έχοντας ένα δικό του ήδη από την πρώτη θητεία του στην κεφαλή της εξουσίας στη Ρωσία. Φαντάζει, πλέον, ως ένα πολιτικό ανέκδοτο, το γεγονός ότι διπλωμάτες και πολιτικοί αρχηγοί κρατών δωρίζουν ενίοτε από ένα κουτάβι στον Putin.

Με τέτοιο τρόπο απέκτησε ένα akita, τον Yume, από τον Ιάπωνα ομόλογό του, ως συμβολικό δώρο για την βοήθεια που παρείχε η Ρωσία κατά τη διάρκεια του καταστροφικού τσουνάμι που χτύπησε την Ιαπωνία το 2011. ‘Εναν χρόνο νωρίτερα, ο τότε πρωθυπουργός της Βουλγαρίας δώρισε ένα Karakachan, εξαιτίας των διαπραγματεύσεων και των συμφωνιών πάνω σε ενεργειακά ζητήματα που έδειχναν ότι είχαν καλή πορεία. Ως ένδειξη καλής πίστης και θέλησης, ο Putin τελικά απέκτησε άλλο ένα τετράποδο μέλος της οικογένειας, τον Buffy. Η τρίτη απόκτηση, και μέχρι στιγμής η τελευταία, ήταν αυτή ενός τουρκμενικής καταγωγής τσοπανόσκυλου, το όνομα του οποίου δεν γνωρίζουμε ακόμη, όμως δόθηκε από τον Πρόεδρο του Τουρκμενιστάν επίσης ως δώρο για την καλή διεξαγωγή και συμφωνία ζητημάτων ενέργειας ανάμεσα στις δύο χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μεγαλύτερη αδυναμία του ρώσου προέδρου ήταν η Connie, ένα μαύρο labrador που συντρόφευσε τον Putin σε ολόκληρη σχεδόν την πολιτική του καριέρα, και η οποία δυστυχώς απεβίωσε το 2015, στα 15 της χρόνια.

Οι σκύλοι έχουν αποδειχθεί ιστορικά πολύ χρήσιμοι για σημαίνοντα πρόσωπα της δημοσιότητας, επομένως γιατί να μην αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία και οι πολιτικοί ηγέτες; Ένας σκύλος δίνει πάντοτε μία καλή ευκαιρία για φωτογραφίες, οι οποίες στη συνέχεια θα χρησιμοποιηθούν για εσωτερική, αλλά πολλές φορές και εξωτερική κατανάλωση. Στην πρώτη περίπτωση, αυτή της εσωτερικής, έχουμε ως δέκτη τον κοινό πολίτη, στα μάτια του οποίου απομυθοποιείται ένας ηγέτης, και αναγνωρίζεται ως κάποιος που βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτόν. Η αγάπη για τα ζώα είναι ένα φαινόμενο εύκολα αντιληπτό και αποδεκτό από όλους. Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος στην ιδιοκτησία του ένα κατοικίδιο για να νιώθει και να είναι φιλόζωος, όταν όμως βλέπει τον ηγέτη του αγκαλιά με ένα τρυφερό κουτάβι, αυτόματα ενεργοποιείται μία ευαισθησία προς το πρόσωπό του.

Ως προς την εξωτερική κατανάλωση, αν επιλέξουμε την περίπτωση του Putin για παράδειγμα, όπως επισήμανε και ένας καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Rutgers University: [Ο Putin] “θα μπορούσε με αυτόν τον τρόπο να πει ότι αγαπάει τα ζώα. Επομένως δεν είναι ένας τόσο άκαρδος δικτάτορας, όπως προτιμούν να πιστεύουν οι Δυτικοί. Κάνει, επίσης, μία σημαντική διάκριση: Έχει καρδιά, αλλά η αγάπη του είναι σκληρή, ανδρεία“. Σε αυτό το σημείο, ο Putin αξιοποίησε πολιτικά στο έπακρο την αγάπη του για τα σκυλιά του, αποστέλλοντας ένα σημαντικό για εκείνον μήνυμα στην Δύση. Τα τρία προς το παρόν σκυλάκια που περιφέρονται στο Κρεμλίνο, και αποτυπώνονται συχνά σε φωτογραφίες του Ρώσου Προέδρου, εξασφαλίζουν την υπενθύμιση αυτή.

Οι περιπτώσεις ηγετών του δυτικού κόσμου

Η αγάπη για τα ζώα είναι κάτι που ενώνει του ανθρώπους, και όχι κάτι που τους χωρίζει (στις περισσότερες τουλάχιστον περιπτώσεις). Αυτό το γεγονός αντιλήφθηκε και ο Emmanuel Macron, ο οποίος έσπευσε πάνω στον χρόνο της θητείας του να υιοθετήσει τον Nemo, ένα ημίαιμο μαύρο labrador, το οποίο φαίνεται να τον ακολουθεί ακόμα και στο καλωσόρισμα ξένων πολιτικών ηγετών. Η πολιτική χρησιμότητα ενός σκύλου είναι σχεδόν αδιαμφισβήτητη. Κατ’αρχάς προωθεί δύο πολύ σημαντικές ιδέες ως προς την εικόνα του ηγέτη: Πρώτον, ότι το να είσαι αρχηγός κράτους δεν είναι μία εικοσιτετράωρη εργασία, και δεύτερον ότι βρίσκεσαι πολύ πιο κοντά συναισθηματικά στους πολίτες, απ’ ότι οι ίδιοι πιστεύουν.

Μία ακόμη, ίσως λίγο πιο αστεία, περίπτωση εκ δυσμάς, αφορά στο 5 ετών Boston Terrier του Φιλανδού Προέδρου Sauli Niinisto. Τον προηγούμενο χρόνο ένας φωτορεπόρτερ αποτύπωσε μία υπέροχη στιγμή του προέδρου Niinisto, κρατώντας αγκαλιά το κατοικίδιό του, αφήνοντάς το ελεύθερο να κλέψει τις εντυπώσεις και να αναδειχτεί μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ως η μασκότ της Φινλανδίας στο Twitter. Η φωτογραφία προσέλκυσε πολύ περισσότερο ενδιαφέρον απ’ όσο ενδεχομένως θα επιθυμούσε ο κατά τα άλλα διακριτικός Φιλανδός αρχηγός κράτους. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν τον ζημίωσαν οι συζητήσεις γύρω από την τρυφερότητα και την ιδιόμορφη γλυκύτητα του σκύλου του.

Μία λίγο πιο ηχηρή παρουσία είναι αυτή του Justin Trudeau, ο οποίος, όλως περιέργως, δεν έχει εμφανιστεί ποτέ δημόσια με κάποιο κατοικίδιο σκύλο. Αυτό ίσχυε βέβαια μέχρι και το 2016, όταν ο δημοφιλέστατος και στα social media Trudeau δημοσίευσε μία φωτογραφία με το πιο μικρό από τα παιδιά του να παίζει με ένα σκύλο ίδιας ράτσας με τα σκυλιά Obama. Παρ’ όλα αυτά, η οικογένεια Trudeau δεν έχει ιδωθεί δημόσια με κάποιο κατοικίδιο σκύλο, ενώ δεν έλειπαν και οι αμφιβολίες και οι υποθέσεις περί τεχνάσματος του Καναδού πρωθυπουργού. Σε κάθε περίπτωση, ο ίδιος γνωρίζει την απήχηση που έχουν τα κατοικίδια στον λαό – παρ’ όλο που δεν φαίνεται να το έχει ιδιαίτερη ανάγκη, μιας και αποτελεί ήδη μια πολύ αγαπητή πολιτική φιγούρα στον Καναδά, γνωρίζοντας καθώς φαίνεται πώς να το διαχειριστεί.

Η σημασία των κατοικιδίων για τους Αμερικανούς προέδρους

Είναι σαφές ότι οι Αμερικανοί πρόεδροι έχουν αξιοποιήσει στρατηγικά πολύ περισσότερο την ιδιοκτησία σκυλιών, απ’ ότι οι ομόλογοί τους στην Ευρώπη ή την Ασία. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί ο Barack Obama ο οποίος, παρ’ ότι δεν αποτελούσε αφεντικό μέχρι την απαρχή της Προεδρίας του, στη συνέχεια υιοθέτησε δύο πορτογαλικής καταγωγής water dogs, τον Bo και την Sunny. Όμως, ένα από τα χαρακτηριστικότερα και πιο σημαντικά παραδείγματα του φαινομένου είναι το πώς ο Τσέκερς (το αξιολάτρευτο cocker spaniel του Nixon) έσωσε την πολιτική καριέρα του αφεντικού του.

Σε μία προεκλογική εκστρατεία τον Σεπτέμβριο του 1952, ο πολιτικός αντίπαλος του Nixon, D. Eisenhower, τον κάλεσε ανοιχτά να παραιτηθεί της εκστρατείας, εξαιτίας ορισμένων κατηγοριών που του είχαν απευθυνθεί για την παράνομη χρηματοδότησή της. Αντιθέτως, ο Nixon βγήκε στην τηλεόραση και, με έναν εκπληκτικά λαϊκίστικο λόγο, μετέτρεψε την εικόνα του από τον ” πολιτικό φτωχό απατεώνα” στο “θύμα” που ο ίδιος πράγματι πίστευε ότι ήταν. Μέσα στην ομιλία του αυτή ήταν πολύ έντονη η αναφορά στον σκύλο του, και στο πόσο σημαντικός ήταν για την οικογένεια και για τον ίδιο. Επέμεινε ότι “οτιδήποτε κι αν λένε για αυτό [ενν. τον σκύλο του], εμείς πρόκειται να τον κρατήσουμε“, παρ’ όλο που δεν είχε εγείρει ποτέ κανένας την απαίτηση να δοθεί αλλού. Η ομιλία αυτή -που έμεινε γνωστή στην ιστορία ως “Checkers Speech”- αποτελεί υπόδειγμα στρατηγικής αξιοποίησης των προεδρικών σκύλων.

Έχει, επίσης, υποστηριχθεί η άποψη ότι οι σκύλοι λειτουργούν ως αποκλίσεις από την πραγματικότητα. Δηλαδή, σε καιρό στρατιωτικών επιθέσεων, διεθνούς σύγκρουσης ή και εσωτερικών πολιτικών σκανδάλων (αποφάσεων και καταστάσεων που μπορεί να αναδείξουν την σκληρή και αδίστακτη προσωπικότητα ενός ηγέτη), οι σκύλοι των προέδρων προσελκύουν βραχυπρόθεσμα τα φώτα της δημοσιότητας, και γεννούν μία διχογνωμία για το πρόσωπο του εν λόγω ηγέτη. Είναι, πραγματικά, απορίας άξιο στα μάτια του πολίτη να βλέπει ότι ο ίδιος άνθρωπος που κυβερνά τη χώρα του από την μία αποφασίζει να βομβαρδίσει μία πόλη της Μ. Ανατολής, και από την άλλη να απευθύνεται με τόση τρυφερότητα για τον κατοικίδιο σκύλο του.

Σκύλος, ο πιο έμπιστος φίλος του “ηγέτη”

Πέρα από την κατασκευή ή τη βελτίωση της πολιτικής εικόνας, η απόκτηση ενός σκύλου έχει και ουσιαστικές επιρροές στον ηγέτη. Οι ενστικτώδεις αντιδράσεις ενός σκύλου, παρά την προσωπικότητα που συνήθως “κληρονομεί” από το αφεντικό του, επιδρούν διεγερτικά στις ηγετικές ικανότητες του ανθρώπου. Πρώτα απ’ όλα, σε οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, το αφεντικό έχει την αμέριστη προσοχή του σκύλου του. Οι σκύλοι είναι εξαιρετικοί ακροατές, και αυτό μπορεί να παραδειγματίσει τον ηγέτη στο να ακούει πιο προσεκτικά αυτά που έχουν να του πουν οι υπάλληλοι ή οι σύμβουλοί του. Ακόμα, πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στον πολιτικό τομέα, φαίνεται πως ένας ηγέτης ενδεχομένως να είναι πιο ανοιχτός στο να διαβάζει τον παλμό της κοινωνίας και να μάθει πώς να τον δέχεται, όταν έχει ζήσει πλάι με έναν σκύλο.

Ο σκύλος, εκτός από το ότι αποτελεί ένα σύμβολο εμπιστοσύνης, πειθαρχίας, ζωηράδας, δημιουργεί κάτι πολύ πιο σημαντικό από αυτά τα τρία στοιχεία – δημιουργεί συναισθηματικό δέσιμο. Το έργο που καλείται να αναλάβει ένας ηγέτης δεν είναι ποτέ εύκολο, και η πορεία τόσο προς την προσωπική επιτυχία όσο και στην ιστορική δικαίωση είναι ανώμαλη και ολισθηρή. Παρά τους προσωπικούς ανθρώπινους συντρόφους, ο τετράποδος σύντροφος του ηγέτη τού μαθαίνει να κάνει θυσίες, να συμπεριφέρεται (ή τουλάχιστον να προσπαθεί) με ανιδιοτέλεια. Είναι αναγκαστικά μία συνεχής υπενθύμιση του ανθρώπου που σε πρώτο στάδιο ο ίδιος θέλει να φαίνεται ότι είναι, αλλά και συνάμα μπορεί να γίνει.

Πηγές:

1. Vetere, B. (2016). My Dog Taught Me How to Be a Better Leader http://fortune.com/2016/11/09/leadership-lessons-from-my-dog/
2. Harris, S. (2017). World leaders and their famous animacl companions https://born2invest.com/articles/world-leaders-famous-animal-companions/
3. RT. (2017). All the president’s pets: Putin household celebrates new arrival https://www.rt.com/news/406393-putin-pet-turkmen-shepherd-dog/
4. Swenson, K. (2017). What’s withe world leaders giving Vladimir Putin puppies as gifts? https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2017/10/12/whats-with-world-leaders-giving-vladimir-putin-puppies-as-gifts/?noredirect=on&utm_term=.48202a0b9a29
5. Aggeler, M. (2017). Meet the World’s Most Powerful Pets https://www.thecut.com/2017/09/meet-the-worlds-most-powerful-pets.html
6. Smith, D. (2013). Politics on four legs: presidents and their pets https://theconversation.com/politics-on-four-legs-presidents-and-their-pets-17306
7. Brown, J. (2017). 7 pictures of world leaders and their adorable pet dogs https://www.indy100.com/article/world-leaders-pet-dogs-photos-barack-obama-emmanuel-macron-7918651