Έφτασε η μέρα λοιπόν. 8 Νοεμβρίου 2016. Η μέρα που θα καθορίσει το μέλλον της αμερικανικής ηπείρου και ολόκληρης της ανθρωπότητας, μιας και η Αμερική αποτελεί τον παγκόσμιο περιφερειακό ηγεμόνα, και κρατά την τύχη μας στα χέρια της. Τα μάτια του κόσμου είναι στραμμένα στις Η.Π.Α, περιμένοντας να ακούσουν τα πρώτα αποτελέσματα. Ο κόσμος διχασμένος ανάμεσα σε 2 επίδοξους ηγέτες, πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους, με τον καθένα να έχει δώσει ένα μεγάλο και σκληρό αγώνα για να εξασφαλίσει τη θέση του πλανητάρχη. Όμως η καρέκλα του Προέδρου χωράει μόνο έναν νικητή. Και σήμερα, νωρίς το πρωί, ήρθαμε αντιμέτωποι με τα αποτελέσματα, την ανατροπή ενός πολιτικού συστήματος, την αλλαγή μιας εποχής. Ενώ όλες οι δημοσκοπήσεις έδιναν ένα κλειδωμένο προβάδισμα στην Hilary Clinton, της κλίμακας των 4 ποσοστιαίων μονάδων, με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν για λογαριασμό των Washington Post/ABC News και του CBS News, το τελικό αποτέλεσμα ήρθε για να ανατρέψει όλες τις προβλέψεις, και για να κλείσει τα στόματα όσων προέβλεπαν την σίγουρη νίκη των Δημοκρατικών. Ο Donald Trump κέρδισε τις προεδρικές εκλογές των Η.Π.Α με μία εκπληκτική νίκη που συντάραξε όλο το παγκόσμιο πολιτικό προσκήνιο, ενώ παράλληλα κέρδισε και το στοίχημα που είχε βάλει με τον ίδιο του τον εαυτό – να διαψεύσει όσους των αμφισβητούσαν και θεωρούσαν ακόμη και την ίδια του την υποψηφιότητα ως μια γελοιότητα της αμερικανικής πολιτικής σκηνής. Και δεν βγήκε απλά πρώτος στην εκλογική αναμέτρηση, αλλά κατέκτησε μια αξιοσημείωτη νίκη έναντι της αντιπάλου του. Κατάφερε τελικά να κερδίσει 306 εκλέκτορες, ενώ η Hilary άγγιξε τους 232. Βέβαια αν ρίξουμε μια πρόχειρη ματιά στα ποσοστά και στο αριθμό των ψήφων, διαπιστώνουμε ότι η εκπρόσωπος των δημοκρατικών σημείωσε μεγαλύτερο ποσοστό στα τελικά συγκεντρωτικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα η Hilary κέρδισε 60,071,781 ψήφους, δηλαδή το 47.7% των συνολικών ψηφοφόρων, ενώ ο Trump μάζεψε 59,791,135 ψήφους, δηλαδή το 47.5%. Όμως αυτό δεν είχε καμία σημασία εφόσον η μετάφραση αυτών των αριθμών έδινε στην πράξη την πλειοψηφία των πολιτειών και των εκλεκτόρων στο Donald Trump.

Ανασκόπηση Στρατηγικών

Κάνοντας μια μικρή ανασκόπηση αυτής της μεγάλης -και μέχρι τελικής πτώσεως- προεκλογικής εκστρατείας των 2 υποψηφίων, μιας εκστρατείας που απαιτούσε μεγάλη δαπάνη κόπου, χρόνου και χρημάτων, προσπαθούμε να διακρίνουμε τα σημεία στα οποία πήρε το προβάδισμα ο Trump και οδηγήθηκε στη νίκη. Η Clinton στηρίχθηκε πολύ στο γεγονός ότι αποτελούσε την πρώτη γυναίκα υποψήφια για το χρίσμα του Προέδρου των ΗΠΑ, και στόχευε στο να αποτελέσει έμπνευση για τις υπόλοιπες γυναίκες σε πολλαπλά επίπεδα. Είχε υιοθετήσει ένα πιο χαλαρό στυλ, και δεν δίστασε να τσαλακώσει την εικόνα της με σκοπό να γίνει πιο προσιτή, και να μιμηθεί -ως ένα βαθμό- την τακτική του προηγούμενου Προέδρου, Barack Obama, ο οποίος μάλιστα είχε εκφράσει και δημόσια την υποστήριξη του προς το πρόσωπο της, λέγοντας στην τελευταία του εμφάνιση << Κάντε για την Hilary αυτό που κάνατε για εμένα >> . Παρόλα αυτά, δεν κατάφερε να κινητοποιήσει, ούτε να εμπνεύσει τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο, ούτε με τις επισκέψεις της στις πολιτείες, ούτε προβάλλοντας τον αντίπαλο της ως ρατσιστή και μισογύνη. Αυτή τη μαζική συγκέντρωση του κόσμου που είχε προκαλέσει ο Obama, ήταν μια καθαρή προσωπική του επιτυχία. Παρότι υιοθέτησε ως συνθήματα της ότι η αγάπη θα νικήσει το μίσος, και ότι ενωμένη μαζί της όλη η Αμερική θα ξεπεράσει τα προβλήματα, δεν κατάφερε να αλλάξει την κοινή γνώμη, και παρέμεινε ένα από τα πιο μισητά πρόσωπα της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής. Μόνο που τώρα έχει χρεωθεί και μία σημαντική ήττα στην πλάτη της.

Από την άλλη πλευρά, ο πρωταγωνιστής της βραδιάς, Donald Trump, δεν έκρυψε ποτέ ποιος πραγματικά είναι, ούτε ποιες είναι οι προθέσεις του. Με ένα από τα βασικά του συνθήματα «Μαζί θα κάνουμε την Αμερική ασφαλή και μεγάλη ξανά», στήριξε όλη του την καμπάνια γύρω από το θέμα της άμυνας και την στήριξη των ένοπλων δυνάμεων << Ως Πρόεδρος, πιστέψτε με, ο νόμος και η τάξη θα επικρατήσουν. Θα έχουμε μια ασφαλέστερη, πιο ισχυρή, ενωμένη Αμερική για ΟΛΟΥΣ >>. Ως φυσιογνωμία ανατρεπτική και ακραία, δεν δίστασε ακόμη και να συγκρουστεί με τα ΜΜΕ, τα οποία κατηγόρησε ως μη έντιμα, επειδή τα περισσότερα δημοσιεύματα για εκείνον ήταν αρνητικά, σε αντίθεση με εκείνα που αφορούσαν το Ίδρυμα Κλίντον. Ενώ παράλληλα, δεν σταμάτησε να κυνηγά την αντίπαλό του σε ό,τι αφορά το θέμα των emails την περίοδο που εκτελούσε χρέη Υπουργού Εξωτερικών.

Η πορεία προς τη νίκη

Στις χθεσινές εκλογές, που αποτελούν από τις πιο αποφασιστικές στην αμερικανική ιστορία, τα αποτελέσματα που άρχισαν να ανακοινώνονται σιγά σιγά δεν προκάλεσαν έκπληξη, μιας και κινούνταν στα αναμενόμενα πλαίσια. Εκεί που δόθηκε η σκληρή μάχη ήταν στην Αριζόνα, στο Κολοράντο, στη Φλόριντα, στην Αϊόβα, στη Νεβάδα, στο Νιου Χάμσαϊρ, στη Βόρεια Καρολίνα, στο Οχάιο, στην Πενσιλβάνια και στη Βιρτζίνια, ενώ και η Τζόρτζια , το Μίσιγκαν, η Γιούτα και το Ουισκόνσιν αποδείχτηκαν εξίσου σημαντικά. Η Clinton προσδοκούσε να τα προσθέσει μέσα στο << Μπλε Τείχος >> που ήθελε να χτίσει πάνω στον αμερικανικό χάρτη, αλλά τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα περίμενε. Αντίθετα, ο Trump κατάφερε να επικρατήσει στις περισσότερες από αυτές τις πολιτείες, και να κατακτήσει τη νίκη στις αμερικανικές εκλογές. Οι σημαντικότερες νίκες που σημείωσε ήταν οι 29 εκλέκτορες στην πολιτεία της Φλόριντα, οι 20 στην Πενσιλβάνια, οι 18 στο Οχάιο, οι 16 στη Τζόρτζια, οι 15 στη Βόρεια Καρολίνα, οι 10 στο Ουισκόνσιν, οι6 στην Αϊόβα και οι 5 στη Νεβάδα.

Η νίκη του στηρίζεται σε διάφορους παράγοντες, με κύρια την ευθύνη του δημοκρατικού κόμματος. Οι Δημοκρατικοί εγκατέλειψαν το μέσο Αμερικανό πολίτη για τους τραπεζίτες, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τις εταιρείες πετρελαίου. Αυτή είναι η αλήθεια, και οι άνθρωποι το γνωρίζουν και δεν ξεχνούν. Κατηγορούσαν συνέχεια τον Trump για ρατσιστή, όμως εκείνοι τί έκαναν για να εξαλείψουν τις ανισότητες που δημιουργούν τέτοια εθνικιστικά αισθήματα; Η απάντηση είναι τίποτα. Και αυτό αποδεικνύεται από τα εκλογικά αποτελέσματα. Ο ρεπουμπλικάνος ηγέτης πήρε στο πλευρό του πολιτείες όπως το Οχάιο, η Φλόριντα και η Νότια Καρολίνα, οι οποίες κατοικούνται κυρίως από λευκούς που ανήκουν στην εργατική τάξη, άνδρες και γυναίκες χωρίς καμία ιδιαίτερη εκπαίδευση, αγρότες που αισθάνονταν παραγκωνισμένοι από τη μέχρι τώρα υπάρχουσα πολιτική και την επικράτηση των ελίτ. Αυτή τη φορά, η αγανακτισμένη φωνή τους ακούστηκε και εκφράστηκε με ακραίες επιλογές. Παράλληλα, βλέπουμε ότι η Clinton κέρδισε την ισχυρή υποστήριξη σε μέρη όπως η Καλιφόρνια και η Νέα Υόρκη, γεγονός που μας αποδεικνύει για μια ακόμη φόρα πως ο Donald Trump κατάφερε να αγγίξει περισσότερο τη λαϊκή μερίδα του πληθυσμού, σε μέρη όπως η Γιούτα. Πλησίασε τον κόσμο πολύ διαφορετικά, όχι με επισκέψεις και λόγια κατανόησης, αλλά με παρότρυνση να βγουν στους δρόμους και να διαδηλώσουν. Έδωσε στον κόσμο αυτό που ήθελε να ακούσει, το διαφορετικό, το εναλλακτικό, και σίγουρα εκμεταλλεύτηκε καταστάσεις. Ήρθε για να καλύψει τα κενά που άφηνε τόσα χρόνια η πολιτική των δημοκρατικών. Και το αποτέλεσμα; Το μέλλον από εδώ και πέρα αβέβαιο. Ολόκληρος ο πλανήτης πλέει σε αχαρτογράφητα νερά, κατασκευάζοντας σενάρια για την χειρότερη και την καλύτερη έκβαση που θα μπορούσε να έχει η πολιτική θητεία του Trump.

Οι πρώτες διεθνείς αντιδράσεις

Όπως είναι φυσικό, ξέσπασε θύελλα αντιδράσεων στο διεθνές πολιτικό προσκήνιο – άλλες πιο θετικές, αλλά και μερικές άκρως αρνητικές απέναντι στο αποτέλεσμα. Ας ξεκινήσουμε με τη Βρετανία, όπου η Theresa May, Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, συνεχάρη τον Trump και διαβεβαίωσε πως οι στενές σχέσεις των 2 κρατών θα συνεχιστούν, και ότι μάλιστα ανυπομονεί να συνεργαστεί με τον νέο Πρόεδρο των Η.Π.Α. Παρόλα αυτά, δεν ήταν όλες οι βρετανικές αντιδράσεις το ίδιο υποστηρικτικές, με χαρακτηριστικότερη εκείνη του Nigel Farage, αρχηγού του Kόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος δήλωσε πως αυτή η εξέλιξη είναι χειρότερη και από το Brexit. Παράλληλα, η βρετανική εφημερίδα ‘’Independent‘’ αντιμετώπισε τα γεγονότα με σκεπτικισμό.

Στη Γαλλία, η ηγέτιδα του ακροδεξιού κόμματος, Marine Le Pen, ήταν από τους πρώτους πολιτικούς που προσέφερε τα συγχαρητήριά της στον Trump, προετοιμάζοντας το έδαφος για τις επικείμενες γαλλικές εκλογές τον επόμενο Μάιο. Ο Γάλλος Πρόεδρος, François Hollande, δεν εξέφρασε αμέσως την αντίδραση του, αλλά λίγο αργότερα ακολούθησε την ίδια τακτική με την αντίπαλό του, όχι όμως με τον ίδιο ενθουσιασμό. Οι γαλλικές εφημερίδες ήταν αρκετά συγκρατημένες, με την ‘’Le Figaro‘’ να δηλώνει πως η εκλογή του Donald Trump βυθίζει τον κόσμο στην αβεβαιότητα, ενώ η ‘’Liberation‘’ χαρακτηρίζει τον Trump ως έναν πρόεδρο ο οποίος ήρθε από το πουθενά. Η επιχειρηματική εφημερίδα ‘’Les Echos’’ σημείωσε την Τρίτη το βράδυ ως «την τρελή νύχτα που άλλαξε τον κόσμο».

Στη Γερμανία, η καγκελάριος Angela Merkel φάνηκε αρκετά επιφυλακτική, λέγοντας πως δεν γνωρίζουμε πώς ο Trump θα κυβερνήσει την Αμερική και πως, ακόμα και αν δεν ήταν το αποτέλεσμα που επιθυμούσε η Γερμανία, θα το αποδεχτεί.

Ο ιταλικός τύπος, με την εφημερίδα ‘’Corriere Della Sera’’, προχώρησε την ανάλυσή του σε μια σύγκριση του Donald Trump με τον Berlusconi, ιδιαίτερα στο στοιχείο της αναπάντεχης νίκης.

Ο Πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, δήλωσε ότι προσβλέπει στη συνεργασία με τον Trump ενώ, παράλληλα, οι επίσημες κινεζικές ιστοσελίδες Τύπου ανακοίνωσαν ότι θέλουν να διατηρηθούν οι υγιείς και σταθερές σχέσεις ανάμεσα στα δύο κράτη, με βάση και της νέας εμπορικής συμφωνίας που διαπραγματεύονται, όσον αφορά την κινηματογραφική βιομηχανία.

Σημαντική αποτέλεσε και η δήλωση της ρωσικής πλευράς, με τον Vladimir Putin να δίνει και αυτός τα συγχαρητήριά του στο νέο Πρόεδρο, και με τον εκπρόσωπο της Ρωσικής Δούμας, Vyacheslav Volodin, να εκφράζει ελπίδες για μια πιο εποικοδομητική σχέση ανάμεσα στα δύο κράτη.

Την ίδια στιγμή, τα χρηματιστήρια παγκοσμίως ματώνουν, με σημαντικά πλήγματα στη διεθνή αγορά. Στο χρηματιστήριο του Τόκιο, ο δείκτης Nikkei καταγράφει πτώση άνω του 5%, το χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης άνοιξε με πτώση 2,87%, του Παρισιού με 2,83%, ενώ και το ευρώ έναντι του δολαρίου σημειώνει άνοδο σε ποσοστό 0,88%. Σημαντική πτώση σημείωσε και το μεξικανικό νόμισμα πέσο, σχεδόν στο -8,5%, στις αγορές συναλλάγματος.

Ένας ηγέτης διαφορετικός από τους άλλους

Μπορεί να προσέβαλε τον βετεράνο πολέμου John McCain, να συγκρούστηκε με το Fox News και να γύρισε τα MME εναντίον του, να κατηγορήθηκε ότι ασκεί έναν άνευ προηγουμένου λαϊκισμό, να μην έδειξε τον πρέποντα σεβασμό στο γυναικείο φίλο, να μην κατάφερε να εντυπωσιάσει με τον πολιτικό του λόγο στις τρεις προεδρικές συζητήσεις. Φάνηκε πως τίποτα από αυτά δεν έχει σημασία. Τί κι αν πήρε βουτιές στις δημοσκοπήσεις, τί κι αν οι δηλώσεις του ήταν αιχμηρές και προσβλητικές, τί κι αν ενεπλάκη σε διάφορες διαμάχες; Ο νέος Πρόεδρος των Η.Π.Α φάνηκε αλεξίσφαιρος απέναντι στις σφαίρες που του έριχναν. Δεν πολέμησε μόνο τους δημοκρατικούς, αλλά πάτησε επί πτωμάτων ακόμη και μέσα στο ίδιο του το κόμμα, ενάντια στους Ρεπουμπλικάνους αντιπάλους του Marco Rubio, Ted Cruz, Chris Christie και Ben Carson. Ανυπάκουος στις συμβουλές των πολιτικών του αναλυτών, απείθαρχος και αντισυμβατικός, φάνηκε πως γνώριζε καλύτερα από εκείνους και δικαιώθηκε στο τέλος. Όπως ο Obama ήταν ο ξένος, ο αμύητος, ο εκτός του κατεστημένου κύκλου που κατάφερε -παρά τις αντιξοότητες- να ανέβει στην εξουσία, έτσι και ο Trump με την εναλλακτική του συμπεριφορά, την επίθεσή του σε ένα κατεστημένο που είχε πλέον κουράσει, την αντιδραστικότητά του σχετικά με το οτιδήποτε έχει να κάνει με το υπάρχον σύστημα, κατάφερε να φέρει τον κόσμο στο πλευρό του. Ό,τι και να λέμε, ένα είναι το σίγουρο: από σήμερα η Αμερική έχει ένα νέο Πρόεδρο, και το όνομα αυτού είναι Donald Trump. Αυτό που μας μένει να δούμε είναι αν θα τηρήσει τις υποσχέσεις του, και θα είναι ο Πρόεδρος για όλους τους Αμερικανούς, όπως ο ίδιος δήλωσε, ή αν θα αποδειχτεί ένας ακόμη λαϊκιστής πολιτικός.

Πηγές:

1. Ο Διεθνής Τύπος σχολιάζει τη νίκη Trump (2016) Available at: http://www.liberal.gr/arthro/91978/epikairotita/2016/o-diethnis-tupos-scholiazei-ti-niki-Trump.html (Accessed: 9 November 2016).
2. Pflaum, W. (2016) Why the polls were wrong, why trump won, and it’s bad, and no, we should not ‘unify’ with DNC…. Available at: https://medium.com/@willpflaum/why-the-polls-were-wrong-why-trump-won-and-its-bad-and-no-we-should-not-unify-with-dnc-b56c4dc1cc5a#.3pfe84dvk (Accessed: 9 November 2016).
3. Ανδρουλάκη, Ε. (2016) Χίλαρι Κλίντον – Ντόναλντ Τραμπ: Οι δηλώσεις, τα περιστατικά, τα ενσταντανέ. Available at: http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/47676/xilari-klinton-ntonalnt-tramp-oi-diloseis-ta-peristatika-kai-ta-enstantane (Accessed: 9 November 2016).
4. Wilkinson, M. (2016) Jeremy Corbyn says Donald Trump win is ’unmistakable rejection of establishment’ as Theresa May congratulates new US president. Available at: http://www.telegraph.co.uk/news/2016/11/09/uk-reaction-donald-trump-us-president-live/ (Accessed: 9 November 2016).
5. Lodderhose, D. and Tartaglione, N. (2016) Global media & politicians react to trump victory; Vladimir Putin sends Congrats. Available at: http://deadline.com/2016/11/donald-trump-president-reactions-global-media-politicians-1201851508/ (Accessed: 9 November 2016).
6. Burke, D. (2016) Trump’s US election win generates reaction from world leaders. Available at: http://www.dailymail.co.uk/news/article-3919428/Trump-world-reacts-European-governments-express-disbelief-Donald-s-victory-right-wing-populists-Russia-celebrate-new-political-era.html (Accessed: 9 November 2016).
7. Zurcher, A. (2016) US election 2016 results: Five reasons Donald Trump won. Available at: http://www.bbc.com/news/election-us-2016-37918303 (Accessed: 9 November 2016).
8. The Guardian (2016) US Elections 2016. Available at: https://www.theguardian.com/us-news/us-elections-2016 (Accessed: 9 November 2016).
9. Sherlock, R., Harriet, A. and Lawler, D. (2016) Live: US Election 2016. Available at: http://www.telegraph.co.uk/news/0/donald-trump-set-for-us-election-victory-in-americas-brexit/ (Accessed: 9 November 2016).