Η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας συνιστά την εθνική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας των ΗΠΑ, η οποία δημιουργήθηκε με τον ομοσπονδιακό αεροπορικό νόμο του 1958 ως Ομοσπονδιακός Οργανισμός Αεροπορικών Υπηρεσιών, και μετονομάσθηκε σε Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας (ΟΔΑ) το 1967, όταν τέθηκε πλέον υπό την εποπτεία του Υπουργείου Μεταφορών των ΗΠΑ. Έχει έδρα την Washington, και οι βασικότερες δραστηριότητές της είναι η έκδοση αεροπορικών κανονισμών ασφαλείας, η έκδοση προτύπων ελέγχου πτήσεων, η ανάπτυξη συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, θέματα που αφορούν στην πολιτική αεροναυπηγική με ενθάρρυνση της έρευνας και της εφαρμογής νέων τεχνολογιών, η χορήγηση ή ανάκληση πιστοποιητικών πιλότων, η ανάπτυξη προγραμμάτων αντιμετώπισης περιβαλλοντικών επιπτώσεων εκ της κίνησης των αεροσκαφών, οι επιθεωρήσεις και κατατάξεις αεροδρομίων, ελικοδρομίων και παντός τύπου αεροσκαφών, οι έλεγχοι αεροπορικών εταιριών, η έκδοση εγχειριδίων κανονισμών ασφάλειας, τεχνικών οδηγιών, κλπ., καθώς και οι επιβραβεύσεις πιλότων, μηχανικών και αεροναυπηγών.

Τον Οκτώβριο του 2018 εγκρίθηκε η αναθεώρηση του κανονισμού της ΟΔΑ (Reauthorization Act 2018), η οποία αφορά σε πέντε ειδικότερους τομείς: (i) στη χρηματοδότηση (δίνονται συνολικά 96,7 δισεκατομμύρια δολάρια για προγράμματα της ΟΔΑ σε διάστημα πέντε χρόνων, 2019-2023), (ii) στην εξυπηρέτηση πελατών στις αεροπορικές εταιρείες, (iii) στην αεροπορική ασφάλεια, (iv) στα αεροδρόμια εν γένει τα οποία εντάσσονται στο Πρόγραμμα Βελτίωσης Αεροδρομίων, και (v) στα μη επανδρωμένα συστήματα αεροπορίας, γνωστά και ως drones.

Αναλυτικότερα, ως προς την ασφάλεια των επιβατών ο νόμος περιλαμβάνει αρκετά νέα μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας των αεροπορικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένου του προσδιορισμού του μεγέθους των θέσεων των επιβατικών αεροσκαφών. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΟΔΑ, οι αεροπορικές εταιρείες πρέπει να αποδείξουν ότι ένα πλήρως γεμάτο αεροπλάνο μπορεί να εκκενωθεί με ασφάλεια μέσα σε 90 δευτερόλεπτα.

Το περασμένο καλοκαίρι το αμερικανικό Εφετείο έδωσε εντολή στην ΟΔΑ να εξετάσει το ζήτημα, και η Διοίκηση Αεροπορίας κυκλοφόρησε μερικά βίντεο από τις δοκιμές εκκένωσης, στα οποία αποδεικνύεται ότι οι παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα της εκκένωσης αεροσκάφους δεν έχουν να κάνουν με το μέγεθος του καθίσματος. “Η διαδικασία”, τόνισε η Dorenda Baker, διευθύντρια της ΟΔΑ, “επηρεάζεται περισσότερο από τις ενέργειες του πληρώματος, και από το πόσο οι επιβάτες δίνουν προσοχή στις οδηγίες”.

Ως προς τις ηλεκτρονικές συσκευές, η ΟΔΑ κάνει συστάσεις στις αεροπορικές εταιρίες να σταματήσουν να δέχονται ηλεκτρονικές συσκευές στις βαλίτσες που κάνουν οι επιβάτες check-in, επειδή εγκυμονεί ο κίνδυνος έκρηξης στις μπαταρίες λιθίου. Σύμφωνα με πειράματα που πραγματοποίησε η ΟΔΑ, αν οι μπαταρίες λιθίου ζεσταθούν τόσο ώστε να πάρουν φωτιά, μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη έκρηξη στους αποθηκευτικούς χώρους του αεροπλάνου αν, για παράδειγμα, βρίσκονται κοντά σε μία λακ για τα μαλλιά, ή άλλα εύφλεκτα υλικά που τοποθετούν οι επιβάτες στις βαλίτσες τους. Ως εκ τούτου, η ΟΔΑ προτείνει στις αεροπορικές εταιρείες να ζητούν από τους ταξιδιώτες να τοποθετούν τις ηλεκτρονικές τους συσκευές στη χειραποσκευή που παίρνουν μαζί τους στην καμπίνα του αεροπλάνου. Το νομοσχέδιο απαγορεύει, επίσης, τη χρήση κινητών τηλεφώνων για φωνητικές κλήσεις κατά τη διάρκεια της πτήσης, αλλά και του ηλεκτρονικού καπνίσματος.

Συγκεκριμένα, ως προς την ασφάλεια των πτήσεων αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρία Boeing εργάζεται πυρετωδώς πάνω στη νέα τεχνολογία για επιβατικά αεροσκάφη με έναν πιλότο – κάτι που έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων. Ενώ τα αεροσκάφη έχουν γίνει ολοένα και πιο αυτοματοποιημένα κατά τις τελευταίες δεκαετίες, με τον αυτόματο πιλότο να χρησιμοποιείται συνήθως σε όλες τις φάσεις μιας πτήσης, μια προοπτική λιγότερων μελών του πληρώματος δεν την αποδέχονται ούτε οι επιβάτες ούτε και οι ρυθμιστικές αρχές. Η ΟΔΑ επισημαίνει με τη σειρά της ότι “κάθε πρωτόκολλο ασφάλειας που έχουμε βασίζεται στην ύπαρξη δύο πιλότων που δουλεύουν άψογα μαζί ως μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που διασταυρώνεται και υποστηρίζει ο ένας τον άλλο”, ενώ Αμερικανοί βετεράνοι πιλότοι έχουν ταχθεί κατά των αεροπλάνων με έναν χειριστή.

Θέματα πληρώματος πτήσης

Το Τμήμα 335 του τελικού νομοσχεδίου διατάσσει την ΟΔΑ να τροποποιήσει τον κανόνα της ωριαίας υπηρεσίας για τους αεροσυνοδούς, έτσι ώστε ένας αεροσυνοδός προγραμματισμένος για περίοδο υπηρεσίας 14 ωρών ή λιγότερο να έχει προγραμματισμένη περίοδο ανάπαυσης τουλάχιστον 10 συνεχόμενων ωρών, και η περίοδος ανάπαυσης να μην μειώνεται σε καμία περίπτωση. Απαιτεί, επίσης, από τις αεροπορικές εταιρείες να παράγουν σχέδια διαχείρισης κινδύνων κόπωσης για τους υπαλλήλους τους. Υπάρχουν αρκετές διατάξεις σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση κατά την πτήση (Τμήματα 339Α και 339Β), και μια νέα ομοσπονδιακή ποινικοποίηση της επίθεσης πληρώματος πτήσης (παράγραφος 339). Τέλος, αρκετά σημαντικό είναι το Τμήμα 447 που αφορά στα προγράμματα κατάρτισης του προσωπικού σχετικά με την αναγνώριση θυμάτων εμπορίας ανθρώπων: “Εκτός από τις άλλες απαιτήσεις εκπαίδευσης, κάθε αερομεταφορέας πρέπει να παρέχει κατάρτιση στους πράκτορες εισιτηρίων, στους πράκτορες πύλης και σε άλλους εργαζομένους αερομεταφορέων των οποίων οι θέσεις εργασίας απαιτούν τακτική αλληλεπίδραση με τους επιβάτες, για την αναγνώριση και απάντηση σε πιθανά θύματα εμπορίας ανθρώπων”.

Μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones)

Το νομοσχέδιο περιέχει ένα σημαντικό τμήμα για τα μη επανδρωμένα συστήματα αεροσκαφών (UAS), κοινώς γνωστά ως drones, με αρκετές διατάξεις που επηρεάζουν σημαντικά τα κράτη. Το σημαντικότερο είναι ότι τα αεροσκάφη αυτά ορίζονται ως “αερομεταφορείς”, επομένως τα κράτη οφείλουν να έχουν πιο καλά οργανωμένο σύστημα ελέγχου και εποπτείας σχετικά με τα δρομολόγια και τη λειτουργία τους σε συγκεκριμένες περιοχές και σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας.

Αυτή η αλλαγή της ΟΔΑ, η οποία επιχειρεί να ενσωματώσει πλήρως στον εναέριο χώρο έναν αυξανόμενο αριθμό μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συναντά συχνά αντιδράσεις – ειδικά μετά το περιστατικό που κατεγράφη στις 23 Ιανουαρίου 2019. Εκείνη την ημέρα ένα drone εισέβαλε και εθεάθη σε ύψος 1.066 μέτρων πάνω από το αεροδρόμιο Newark στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να ανασταλούν όλες οι πτήσεις σε ένα από τα τρία κύρια αεροδρόμια που εξυπηρετούν τη Νέα Υόρκη. Επιβάτες διαμαρτυρήθηκαν μέσω Twitter ότι το αεροπλάνο που τους μετέφερε αναγκάστηκε να κάνει κύκλους για πολλή ώρα πάνω από το Newark, προτού προσγειωθεί. Το αμερικανικό δίκαιο απαγορεύει την πτήση drone πάνω από τα 122 μέτρα και σε απόσταση μικρότερη των 8 χιλιομέτρων από ένα αεροδρόμιο, εκτός εάν έχουν ειδική άδεια.

Το Τμήμα 347 εξουσιοδοτεί την ΟΔΑ να επιτρέπει στο UAS να λειτουργεί υπό “ειδική εξουσία”, συμπεριλαμβανομένης της οπτικής επαφής. Ως μέρος της άδειας, ο οργανισμός υποχρεούται να χρησιμοποιεί μια “προσέγγιση βάσει κινδύνου” για να καθορίσει εάν το αεροσκάφος μπορεί να πλοηγηθεί με ασφάλεια. Το Τμήμα 202 αναφέρεται στην ειδική Συμβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου Ασφάλειας και Πιστοποίησης, η οποία θα αναλάβει τον έλεγχο των πτήσεων.

Άλλες ειδικότερες και εξίσου ενδιαφέρουσες διατάξεις

Θόρυβος αεροσκαφών

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει διάφορα τμήματα που στοχεύουν στην αντιμετώπιση του αυξανόμενου προβλήματος του θορύβου από τα αεροσκάφη. Ενώ το νομοσχέδιο δεν επιβάλει νέες απαιτήσεις στην ΟΔΑ για τη μείωση του θορύβου, απαιτεί ωστόσο να προχωρήσει σε πολλές νέες μελέτες που εξετάζουν τον αντίκτυπο του θορύβου των αεροπλάνων, τις οικονομικές και υγειονομικές επιπτώσεις στα άτομα, καθώς και τις μεθόδους ανακούφισής τους. Τέτοιες μελέτες θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για πρόσθετες ρυθμίσεις στο μέλλον, με ευρύτερη απήχηση του θέματος λόγω περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και μέριμνας.

Κατοικίδια ζώα

Μετά το πρόσφατο περιστατικό όπου ένας σκύλος πέθανε σε μία δεξαμενή αποθήκευσης, το Τμήμα 417 του νομοσχεδίου καθιστά παράνομη την τοποθέτηση ζωντανών ζώων σε κάδους. Ιδιαίτερη μέριμνα δίνεται για τη φύλαξη και τη μεταφορά των κατοικίδιων, ιδίως όσων είναι ζώα-φύλακες-οδηγοί για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Απομάκρυνση επιβάτη πριν από την πτήση

Το Άρθρο 425 του νομοσχεδίου απαγορεύει στις αεροπορικές εταιρείες να καταφεύγουν σε πρακτικές όπως η απομάκρυνση επιβάτη με εισιτήριο από τη λίστα επιβατών και η απαγόρευση επιβίβασής του, χωρίς τη συναίνεσή του. Αφορμή για τη θέσπιση της εν λόγω ρύθμισης στάθηκε ένα περιστατικό κατά το οποίο ένας πράκτορας πύλης δεν επέτρεψε αυθαίρετα την επιβίβαση στο αεροπλάνο σε επιβάτες με εισιτήριο (boarding pass). Ειδικά σε περιπτώσεις όπου η πτήση είναι υπερπλήρης (overbooked), θα πρέπει να ερωτώνται όλοι οι επιβάτες για το αν θέλουν να ταξιδέψουν, ενώ οι εταιρίες συνήθως προσφέρουν και κάποια οικονομικά ανταλλάγματα για να δώσουν κίνητρα σε κάποιους να αρνηθούν, όπως δωρεάν πτήσεις επιστροφής, διαμονή σε ξενοδοχεία, κλπ.

Ενημέρωση των επιβατών για τα δικαιώματά τους

Το Άρθρο 429 του νομοσχεδίου απαιτεί από τις αεροπορικές εταιρείες να δημοσιεύουν στους δικτυακούς τόπους τους ένα συνοπτικό έγγραφο με τα δικαιώματα των επιβατών, ώστε οι τελευταίοι να λαμβάνουν γνώση και να κάνουν σωστή χρήση αυτών. Στο Άρθρο 434 γίνεται ειδική αναφορά στα δικαιώματα των επιβατών με ειδικές ανάγκες όπου, μάλιστα, προβλέπεται ότι οι εταιρείες οφείλουν να τους ενημερώνουν και για τα συστήματα συγκράτησης αναπηρικών αμαξιδίων που δύνανται να χρησιμοποιηθούν εντός του θαλάμου του αεροσκάφους. Το Τμήμα 412 του νομοσχεδίου εμποδίζει τις αεροπορικές εταιρείες να απαγορεύουν στους επιβάτες τη δυνατότητα να έχουν τα καροτσάκια στην πύλη αναχώρησης, εκτός εάν το μέγεθος ή το βάρος του καροτσιού δημιουργεί κίνδυνο ασφαλείας.

Συμπεράσματα

Ο στόχος του πρόσφατου αναθεωρημένου Κανονισμού είναι, αφενός, να απλοποιηθούν κάποιες διαδικασίες και, αφετέρου, να υπάρξει η κατάλληλη προστασία και μέριμνα για τα δικαιώματα των επιβατών, αλλά και του προσωπικού των πτήσεων, με γνώμονα τη συνεργασία, την ασφάλεια και την αξιοπιστία. Η κατεύθυνση των προγραμμάτων στοχεύει στην ενεργοποίηση καινοτόμων λειτουργιών ως προς τις πτήσεις, αλλά και στο να καταστεί η αεροπορική βιομηχανία ακόμη πιο ανταγωνιστική. Όπως αποδεικνύουν αυτές οι προτάσεις, δημιουργείται ένας νέος κόσμος στον οποίο η τεχνολογία οφείλει να συνάδει με την ασφάλεια και την ανθρώπινη διάσταση ως κεντρικούς άξονες. Σε αυτό το μοτίβο προσαρμόζεται ο μελλοντικός τρόπος εργασίας και μεταφοράς, αντικατοπτρίζοντας τις προοπτικές αυτής της νέας εναέριας πραγματικότητας.

Κλείνοντας, ας σημειωθεί ότι η καινοτομία, όπως αποτυπώνεται στον νέο Κανονισμό της ΟΔΑ, είναι ένας ισχυρός οδηγός που δημιουργεί νέες βιομηχανίες, νέες θέσεις εργασίας, και αλλάζει την κοινωνία με τρόπους που οι δημιουργοί της δεν φαντάζονταν ποτέ. Για να τους ανακαλύψει κανείς, θα πρέπει να μείνει συντονισμένος, με το βλέμμα στραμμένο ψηλά.

Πηγές:

1. congress.gov. (2018). FAA Reauthorization Act 2018. https://www.congress.gov/bill/115th-congress/house-bill/302/text?q=%7B%22search%22%3A%5B%22FAA+Reauthorization%22%5D%7D&r=2
2. faa.gov. (2018). Operation of Small Unmanned Aircraft Systems over People. Department of Transportation (FAA). https://www.faa.gov/uas/programs_partnerships/DOT_initiatives/media/2120-AK85_NPRM_Operations_of_Small_UAS_Over_People.pdf
3. Husch, B. (2018). Congress Passes 5-Year FAA Reauthorization Act. http://www.ncsl.org/blog/2018/10/04/congress-passes-5-year-faa-reauthorization-act.aspx
4. Davis, J. (2018). Summary of Final Compromise FAA Reauthorization Act of 2018. https://www.enotrans.org/article/summary-of-final-compromise-faa-reauthorization-act-of-2018/
5. Mutzabaugh, B. (2018). President Trump signs bill that will regulate airline seat sizes. https://eu.usatoday.com/story/travel/flights/todayinthesky/2018/10/05/trump-signs-faa-reauthorization-bill-regulate-seat-sizes/1537513002/
6. transportation.gov. (2019). Transportation Research Board Annual Meeting Washington, DC. U.S. Department of Transportation. https://www.transportation.gov/briefing-room/transportation-research-board-annual-meeting-washington-dc