Η έναρξη του σταδιακού κατακερματισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας σηματοδότησε τη διεξαγωγή των γιουγκοσλαβικών πολέμων μεταξύ των δημοκρατιών της Ομοσπονδίας, με κυριότερο τον ”Πόλεμο της Κροατίας” μεταξύ των Κροατών και των Σέρβων. Από πλευράς Κροατίας λογίζεται ως πόλεμος ανεξαρτησίας, ενώ από πλευράς Σερβίας ως πόλεμος για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Σέρβων της Κροατίας. Η Επιχείρηση Καταιγίδα που διεξήχθη από τον Κροατικό Στρατό έθεσε τέλος στον πόλεμο. Ωστόσο, οι συνέπειες της Επιχείρησης αυτής συνοδεύτηκαν από μία τερατώδη σφαγή – τη Σφαγή της Κράινας (Krajina).

Ιστορικό πλαίσιο

Η αντιπαράθεση μεταξύ Κροατών και Σέρβων τοποθετείται πολύ πίσω στον ρου της ιστορίας. Οι αμφιμερώς εθνικιστικές εντάσεις γίνονται αντιληπτές ήδη από το 1928 στο πλαίσιο του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας, με αποκορύφωμα τη σύσταση της φασιστικής οργάνωσης των Κροατών Ustaše, που αποζητούσαν εξαρχής την ανεξαρτητοποίηση της Κροατίας. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τη θέση της Κροατίας υπέρ της Ναζιστικής Γερμανίας υπό την ηγεσία του Ante Pavelić, λαμβάνει χώρα γενοκτονία του σερβικού πληθυσμού της Κροατίας, όπου δολοφονούνται, μεταξύ άλλων, 700.000 Σέρβοι. Η άνοδος του Tito κατάφερε να κατευνάσει τα όποια πάθη, ωστόσο η φαινομενική αυτή ομαλότητα εξαφανίστηκε σταδιακά με τον θάνατό του, το 1980. Τότε ήταν που άρχισε να γίνεται έντονα αισθητός ο εθνικισμός σε όλη την έκταση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ειδικά στις σοσιαλιστικές δημοκρατίες της Κροατίας και της Σερβίας, η άνοδος του Franjo Tudjman και του Slobodan Milošević αντίστοιχα επιβεβαιώνει το προλεχθέν. Οι Κροάτες εναντιώνονταν στην κεντρικά οργανωμένη Γιουγκοσλαβία, όπως επίσης και στην επιρροή που διέθεταν οι Σέρβοι σε αυτήν, ενώ οι Σέρβοι θεωρούσαν πως μία χαλαρότερη δομή της Ομοσπονδίας, και πόσω μάλλον η απόσχιση δημοκρατιών από αυτήν, θα είχε ως αποτέλεσμα τη διάσπαση του σερβικού έθνους που βρισκόταν σε αυτές.

Διά του λόγου το αληθές, η σημαντική σερβική μειονότητα στην περιοχή Krajina της Κροατίας, υπό την αύξηση των συζητήσεων από πλευράς Κροατικής ηγεσίας για ανεξαρτητοποίηση, ζητούσε την αυτονομία του σερβικού λαού της Κροατίας ως μέρος της Λαϊκής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Αυτή ήταν και η αφορμή έναρξης εχθροπραξιών μεταξύ των δύο πλευρών στην περιοχή, που υπό το φως της κήρυξης ανεξαρτησίας της Κροατίας το 1991 μετατράπηκαν σε πόλεμο – τον γνωστό Πόλεμο της Κροατίας ή, όπως τον αποκαλούν οι Κροάτες, Πόλεμο Ανεξαρτησίας (1991-1995).

Χάρτης της Σερβικής Δημοκρατίας της Krajina.

Στο πλαίσιο του Πολέμου, οι σερβικές δυνάμεις, με τη βοήθεια του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού, έθεσαν υπό τον έλεγχό τους πάνω από το 30% της χώρας, το οποίο και ανακήρυξαν ως κρατική οντότητα – τη Σερβική Δημοκρατία της Krajina (Republika Srpska Krajina). Οι όποιες προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός, με κυριότερη τη Συμφωνία του Σαράγεβο το 1992, βάσει της οποίας αποχώρησε ο Γιουγκοσλαβικός Στρατός, απέβησαν άκαρπες, καθώς η εθνικιστική λαίλαπα είχε ήδη εξαπλωθεί και στις γύρω περιοχές (βλ. Βοσνία).

Επιχείρηση Καταιγίδα/Operation Storm

Ύστερα από μία σειρά κροατικών επιχειρήσεων (Αστραπή, Καλοκαίρι 95), η Επιχείρηση Καταιγίδα έμελλε να αποτελέσει την τελική φάση του Πολέμου. Εν όψει του ειρηνευτικού σχεδίου Z-4 που προοριζόταν να δίνει δικαιώματα αυτονομίας στην Krajina στο πλαίσιο της Κροατίας, βρίσκουμε τον de facto Πρωθυπουργό της Krajina να το αποδέχεται, ενώ την Κροατία να το απορρίπτει, με την τελευταία να ισχυρίζεται πως δεν ικανοποιούνταν όλοι οι όροι της, όπως αυτός της παράδοσης του Knin – de facto πρωτεύουσας της Krajina.

Στις 4 και 5 Αυγούστου 1995 ο Κροατικός Στρατός εξαπολύει αιφνιδιαστική επίθεση κατά της Krajina. Βομβαρδίζονται καίριες σερβικές θέσεις και, κατά κύριο λόγο, το προπύργιό τους, η πρωτεύουσα Knin, η οποία και καταλήφθηκε. Οφείλεται να επισημανθεί πως οι θέσεις αυτές ήταν ήδη εξασθενημένες λόγω της εμπλοκής των σερβικών στρατιωτικών δυνάμεων στον Πόλεμο της Βοσνίας, και πιο συγκεκριμένα στην πολιορκία του Bihać. Παράλληλα, η στρατιωτική -ποσοτικά και ποιοτικά- υπεροχή των Κροατών ήταν πρωτοφανής.

Ο Κροατικός Στρατός στην Επιχείρηση Καταιγίδα. Πηγή: Total Croatia News

Κατά τη διάρκεια του Πολέμου οι Σέρβοι δέχονταν τη βοήθεια του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού, από τον οποίο έλαβαν και τον οπλισμό τους. Ωστόσο, προβληματισμό εγείρει η άρνηση του Milošević να επέμβει ο Γιουγκοσλαβικός Στρατός προς αποτροπή της Επιχείρησης, άρνηση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί είτε ως τήρηση της Συμφωνίας του Σαράγεβο, είτε ως θυσία προς όφελος άλλων ανοιχτών μετώπων – ενέργεια που, σε κάθε περίπτωση, οι Σέρβοι της Κροατίας δεν του συγχώρησαν ποτέ. Το κυριότερο ζήτημα, όμως, ανακύπτει από το αν ο Κροατικός Στρατός έλαβε ή όχι βοήθεια από χώρες της Δύσης και, κατά βάση, από τις ΗΠΑ. Από τη μία υποστηρίζεται πως η Κροατία έλαβε στρατιωτική εκπαίδευση και εξοπλισμό από την αμερικανική ιδιωτική εταιρία πολέμου MPRI, η οποία απαρτιζόταν από απόστρατους αξιωματικούς του Αμερικανικού Στρατού. Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι η τεχνογνωσία και τα όπλα που έλαβαν οι Κροάτες μέσω της MPRI από τις ΗΠΑ ήταν η αιτία που ο Κροατικός Στρατός απέκτησε ισχύ και κατέστη ο πιο αποτελεσματικός στην ευρύτερη περιοχή. Ακόμα και πρώην Κροάτες αξιωματούχοι αποκαλύπτουν πως οι ΗΠΑ είχαν πλήρη επίβλεψη της Επιχείρησης.

Ο ισχυρισμός αυτός έρχεται σε αντίθεση με το εμπάργκο όπλων που είχε επιβληθεί από τον ΟΗΕ προς τους εμπλεκόμενους. Ως εκ τούτου οι ΟΗΕ, Ρωσία, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία -για διαφορετικούς λόγους- καταδίκασαν την κροατική αυτή επίθεση, εκφράζοντας ανησυχίες για τη διεύρυνση του πολέμου. Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ αρνούνται την όποια εμπλοκή με την Επιχείρηση Καταιγίδα. Ο τότε Πρόεδρος, Bill Clinton, είχε δηλώσει πως η επαναφορά του ελέγχου από τους επαναστάτες Σέρβους στην κροατική κυβέρνηση αποτέλεσε ουσιώδες βήμα τόσο για την επίλυση της τετραετούς σύρραξης στο έδαφος της Κροατίας, όσο και για την αντιμετώπιση της επίθεσης των Σέρβων στο Bihać, και εν γένει των Σέρβων της Βοσνίας. Γι’ αυτόν τον λόγο οι ΗΠΑ, ασκώντας veto, μπλόκαραν τις όποιες προσπάθειες της Ρωσίας προς ψήφιση Απόφασης στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, για την καταδίκη της εισβολής. Ωστόσο, αρνήθηκαν όποια ανάμειξη.

Ο Πρόεδρος Franjo Tudjman συγχαίρει τους Κροάτες στρατιώτες. Πηγή: Dalje.com

Συνοπτικά, η Επιχείρηση Καταιγίδα -που σήμερα αναδεικνύεται ως κλασικό παράδειγμα του μοντέλου Blitzkrieg- κατέστη απόλυτα επιτυχής και έθεσε τέλος στον Πόλεμο της Κροατίας. Ως αποτέλεσμα είχε τη γεωγραφική επανένωση της Κροατίας με τον πλήρη επανέλεγχο της περιοχής της Krajina από την κροατική κυβέρνηση, τη διάλυση της Σερβικής Δημοκρατίας της Krajina, καθώς επίσης και την πρόκληση εκτεταμένης δίωξης και σφαγής κατά του σερβικού πληθυσμού.

Η Σφαγή της Krajina

Η κροατική επίθεση διήρκησε 36 ώρες και προκάλεσε εκτενείς συνέπειες σε ολόκληρο τον σερβικό πληθυσμό της περιοχής.

Πιο συγκεκριμένα, προκάλεσε τον θάνατο περίπου 2.000 Σέρβων – μεταξύ των οποίων και πολιτών, κατά παράβαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. H πλειοψηφία των βιαιοπραγιών έλαβε χώρα μετά την κατάληψη της περιοχής, και με επίκεντρο τους ελάχιστους εναπομείναντες Σέρβους – ήτοι τους ηλικιωμένους και ανάπηρους. Οι βιαιοπραγίες αυτές περιλάμβαναν τόσο τη μαζική εκτέλεση, εξαφάνιση και διεξαγωγή βασανιστηρίων κατά των εναπομείναντων, όσο και τη λεηλασία και καταστροφή σερβικών χωριών και περιουσιών. Όλα αυτά τα εγκλήματα, κατά τη διάρκεια και μετά την Επιχείρηση, εισήχθησαν σε μία τετραετή δίκη στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία, τη γνωστή και ως ”Δίκη Gotovina και άλλοι”. Οι κατηγορίες έκαναν λόγο για εγκλήματα πολέμου.

Οι Ante Gotovina και Mladen Markać, επικεφαλής της Επιχείρησης Καταιγίδας. Πηγή: Reuters/Bas Czerwinski/Pool

Oι δύο επικεφαλής της Επιχείρησης, Ante Gotovina και Mladen Markać, καταδικάστηκαν για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση (Joint Criminal Enterprise) με ποινές φυλάκισης το 2011, ωστόσο κατάφεραν σε δεύτερο βαθμό, το 2012, να ανατρέψουν την απόφαση και να αθωωθούν, λόγω μη επαρκών αποδείξεων. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως η καταδικαστική απόφαση για πρώτη φορά ανέδειξε την εγκληματική ευθύνη του -τότε αποθανόντα- πρώην Προέδρου Tudjman. Παρόλο που η έρευνα της δικαιοσύνης συνεχίζεται πλέον σε εθνικό επίπεδο, είναι φανερό πως καμία ουσιαστική καταδίκη δεν έχει επέλθει, ενώ παράλληλα ακόμα ανακαλύπτονται μαζικοί τάφοι των θυμάτων στην περιοχή. Εξίσου παράδοξο είναι και το γεγονός πως η κροατική κυβέρνηση ισχυρίζεται πως έχει επιδιώξει την ανάληψη ευθυνών από αυτούς που διέπραξαν εγκλήματα κατά των Σέρβων, ωστόσο διάφορες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις δεν διαθέτουν πληροφορίες προς υποστήριξη του ισχυρισμού αυτού.

Επιπροσθέτως, μέσα σε τρεις ημέρες περίπου 200.000 Σέρβοι, η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της Krajina, εγκατέλειψε την περιοχή και κατευθύνθηκε προς τη Republika Srpska, την ανατολική Σλαβονία και τη Σερβία. Ο εκτοπισμός αυτός έχει χαρακτηριστεί, μεταξύ άλλων και από τον ΟΗΕ, ως μία από τις μεγαλύτερες προσφυγικές κρίσεις στην Ευρώπη από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Πατέρας και γιος, Σέρβοι πρόσφυγες, αμέσως μετά την Επιχείρηση Καταιγίδα. Πηγή: The Irish Times

Οι Σέρβοι που τράπηκαν σε φυγή αντιμετώπισαν μεγάλα προβλήματα ως προς την επιστροφή τους μετά τη λήξη του πολέμου, καθώς αυτή τους είχε απαγορευτεί μέχρι το 2000, με παράλληλη την άρνηση -από πλευράς Κροατίας- απόκτησης της κροατικής υπηκοότητας. Σύμφωνα με έρευνα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, μόλις 50.000 Σέρβοι κατάφεραν να επιστρέψουν, ενώ η κροατική κυβέρνηση κάνει λόγο για 145.000. Δεν ήταν λίγοι και αυτοί που μιλούσαν για μη βιώσιμη επιστροφή, καθώς οι περισσότερες περιοχές της Krajina είναι κατεστραμμένες. Οι καταστροφές αυτές περιλαμβάνουν καταστροφές περιουσιών, και μέχρι σήμερα είναι πολλοί εκείνοι οι Σέρβοι που αγωνίζονται για την επανάκτηση των περιουσιακών τους δικαιωμάτων, ή για την αποζημίωση της καταπάτησης αυτών.

Σήμερα

Μέχρι σήμερα η Επιχείρηση Καταιγίδα και τα αποτελέσματά της διχάζουν τις σχέσεις μεταξύ Κροατίας και Σερβίας. Πιο συγκεκριμένα, η Κροατία θεωρεί πως η εν λόγω Επιχείρηση αποτέλεσε, στο πλαίσιο του αγώνα της για ανεξαρτησία, τη στρατιωτική εκείνη νίκη που απελευθέρωσε τα εδάφη της από τους Σέρβους αποσχιστές. Ενώ η Σερβία, από την άλλη, τη χαρακτηρίζει ως το μεγαλύτερο ιστορικό γεγονός εθνοκάθαρσης στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Καταρχάς, οι δύο χώρες προσέφυγαν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης με αλληλοκατηγορίες για διάπραξη του εγκλήματος της γενοκτονίας. Η Κροατία κατηγορεί τη Σερβία για την πολιορκία του ενός τρίτου του εδάφους της και τον διωγμό όλων των Κροατών από την περιοχή της Krajina, υπενθυμίζοντας τη γενοκτονία της Srebrenica και τη σφαγή στο Vukovar. Αρνείται τη στοχευμένη εγκληματική πολιτική κατά των Σέρβων, επικαλούμενη την αθωωτική απόφαση για την υπόθεση ”Godovina και άλλοι”, και αντιμετωπίζει την Επιχείρηση Καταιγίδα ως νόμιμη στρατιωτική επιχείρηση κατά της εγκληματικής δράσης των Σέρβων στη Republika Srpska Krajina, που είχε ως αποτέλεσμα τη λήξη του πολέμου. Η Σερβία, από την άλλη, απαντάει κατηγορώντας την Κροατία για διάπραξη γενοκτονίας κατά του σερβικού πληθυσμού που θανατώθηκε ή/και εξαφανίστηκε, με οφθαλμοφανή σκοπιμότητα του Προέδρου Tudjman να προβεί σε μείωσή του, αντιπαραθέτοντας τη σφαγή αυτή ως εθνοκάθαρση που ξεπερνά κατά πολύ τη Srebrenica.

Σπασμένη κούκλα εγκαταλελειμμένη από παιδί στην περιοχή της Krajina. Πηγή: Getty Images

Το 2015 το Δικαστήριο αποδέχεται πως τα δύο μέρη έχουν διαπράξει πληθώρα εγκλημάτων κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά απορρίπτει αμφότερες τις κατηγορίες περί γενοκτονίας, λόγω μη ύπαρξης επαρκών αποδείξεων προς διάπραξή της. Παρά την απόφαση αυτή, Κροατία και Σερβία δεν έχουν σταματήσει να προβάλλουν τα ίδια επιχειρήματα στις μεταξύ τους σχέσεις.

Έπειτα, έριδες εγείρουν και τα ζητήματα των Σέρβων προσφύγων. Οι τελευταίοι, συνασπισμένοι πλέον σε οργανώσεις, κατηγορούν την κροατική κυβέρνηση για μη επίδειξη πολιτικής θέλησης ως προς την αποκατάσταση των περιουσιακών τους δικαιωμάτων, την παροχή αποζημιώσεων, καθώς ακόμα και για την εκταφή των σορών συγγενών τους. Επίσης, εξεγείρονται για τη μη απόδοση δικαιοσύνης στους υπεύθυνους διενέργειας της Επιχείρησης – γεγονός που έγινε αντιληπτό από την έντονη αντίδρασή τους στην αθωωτική απόφαση υπέρ των Gotovina και Marcać. Την ίδια αντίδραση είχε και η σερβική κυβέρνηση, που θεώρησε την εν λόγω απόφαση προσβλητική για τα θύματα. Εν αντιθέσει, η κροατική κυβέρνηση την καλωσόρισε, παραμένοντας σιωπηρή ως προς τα υπόλοιπα.

Κροάτες σε εθνικιστική συναυλία στο Knin για την 20η επέτειο από την Επιχείρηση Καταιγίδα. Πηγή: BIRN

Τέλος, κάθε χρόνο στις 4 Αυγούστου, ημέρα επετείου της Επιχείρησης, λαμβάνει χώρα το εξής παράδοξο: Οι Κροάτες την εορτάζουν ως «Ημέρα της Νίκης» και ως «Ημέρα Ανεξαρτησίας», σε αντίθεση με τους Σέρβους που την αντιμετωπίζουν ως «Ημέρα Πένθους». Οι τελετές που λαμβάνουν χώρα συχνά ξεπερνούν τα όρια και υιοθετούν έντονα εθνικιστικά στοιχεία, ενισχύοντας τον φανατισμό και τη μισαλλοδοξία μεταξύ των δύο λαών. Οι εορτασμοί αυτοί γίνονται κάθε χρόνο αντικείμενο κυβερνητικών δηλώσεων και διαβημάτων εκατέρωθεν. Για παράδειγμα, η κροατική εθνικιστική συναυλία που διοργανώθηκε το 2015 στο Knin για την 20^η επέτειο της Επιχείρησης εξόργισε τη Σερβία, η οποία έκανε λόγο για υποκίνηση εθνοτικού μίσους.

Αντίστοιχη αντίδραση είχε και η Κροατία όταν ο Σέρβος εθνικιστής ηγέτης, Vojislav Seselj, έκαψε την κροατική σημαία σε δημόσια εκδήλωση. Σε κάθε περίπτωση, οι πρακτικές αυτές δεν βοηθάνε στη βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών, και κυρίως στη συνεργασία τους υπό τη συλλογική σκέπη της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Επίλογος

O Vojislav Seselj, Σέρβος εθνικιστής ηγέτης, καίει τη σημαία της Κροατίας. Πηγή: Beta

Δύο δεκαετίες μετά, ο φαύλος κύκλος των διαφορετικών αντιλήψεων επί του ζητήματος έχει οδηγήσει τις δύο πλευρές σε ατέρμονες αλληλοκατηγορίες που υπονομεύουν την όποια συμφιλίωση. Η Επιχείρηση Καταιγίδα και η Σφαγή της Krajina είχαν ως απότοκο μία σειρά από άλυτα ζητήματα, τα οποία αφενός οι Κροάτες και οι Σέρβοι πολιτικοί αποφεύγουν να λύσουν παίζοντας την κάρτα του εθνικισμού, και αφετέρου οι πολίτες συνεχίζουν να αναπαράγουν, αποτυγχάνοντας να απομακρυνθούν από το βίαιο παρελθόν τους.

Πηγές:

1. Ristic, M. and Nikolic, I. and Milekic, S. (2015). Operation Storm: Croatia’s Triumph, Serbia’s Grief. http://www.balkaninsight.com/en/article/operation-storm-croatia-s-triumph-serbia-s-grief-07-31-2015
2. Balkans Transitional Justice. (2013). Serbs Mourn Victims as Croatia Marks Victory. http://www.balkaninsight.com/en/article/serbs-commemorate-operation-storm 
3. BBC News. (2015). Croatia celebrates military anniversary as Serbs mourn. http://www.bbc.com/news/world-europe-33786067
4. Barlovac, B. (2012). Croatian Serb Refugees Plan Protest Over Hague Acquittal. http://www.balkaninsight.com/en/article/serbia-refugee-association-drafts-resolution-on-its-rights
5. Deutsche Welle. (2015). ICJ dismisses genocide claims by Serbia, Croatia. http://www.dw.com/en/icj-dismisses-genocide-claims-by-serbia-croatia/a-18231492
6. Euronews. (2015). Σερβία-Κροατία: 20 χρόνια από την “Επιχείρηση Καταιγίδα”. http://gr.euronews.com/2015/08/04/operation-storm-20-years-on
7. Human Rights Watch. (1996). Impunity for Abuses Committed During “Operation Storm” and the Denial of the Right of Refugees to Return to the Krajina. http://www.refworld.org/docid/3ae6a7d70.html
8. InSerbia Today. (2014). Solution for Serb refugees is precondition for dropping suits – Coalition of Refugee Associations. https://inserbia.info/today/2014/01/solution-for-serb-refugees-is-precondition-for-dropping-suits-coalition-of-refugee-associations/
9. Ivanović, J. (2014). Croatia Rejects Serbia’s “Groundless” Genocide Lawsuit. http://www.balkaninsight.com/en/article/croatia-rejects-serbia-s-groundless-genocide-lawsuit 
10. Stepanchenko, A. (2014). Croatia’s Retaking of Serbska Krajina During Yugoslav War: An Example for Liberating Ukrainian Donbas?. http://www.refworld.org/docid/542d15bd4.html
11. Milekić, S. (2015). Operation Storm Causes Turbulence for Croatia. http://www.balkaninsight.com/en/article/operation-storm-causes-turbulence-for-croatia-12-24-2015
12. Milekić, S. et al. (2015). Nationalist Commemorations Threaten Balkan Reconciliation. http://www.balkaninsight.com/en/article/nationalist-commemorations-threaten-balkan-reconciliation-08-07-2015
13. Milekić S. and Ristic, M. (2014). The lost Victims of Croatia’s Victorious Campaign. http://www.balkaninsight.com/en/article/the-long-dark-shadow-of-croatia-s-victorious-campaign
14. Mitchell, A. (1995). Cautiously, Clinton Backs Croats’ Goals. http://www.nytimes.com/1995/08/06/world/cautiously-clinton-backs-croats-goals.html
15. Parish, M. (2011). Comment: Godovina Judgement and the Politics of International Justice. http://www.balkaninsight.com/en/article/comment-the-gotovina-judgement-and-the-politics-of-international-justice
16. Rudić, F. (2017). Serbia Commemorates Victims of Croatia’s Operation Storm. http://www.balkaninsight.com/en/article/serbia-commemorates-croatian-operation-storm-08-04-2017
17. Rujević, N. (2015). Anniversary of Operation Storm: The crimes others committed. http://www.dw.com/en/anniversary-of-operation-storm-the-crimes-others-committed/a-18624692
18. Spolar, C. (1995). Milošević faces charges of betrayal over loss of Serb area in Croatia. https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1995/08/10/milosevic-faces-charges-of-betrayal-over-loss-of-serb-area-in-croatia/fdeaa8fc-baa8-4565-9b40-d4b315af4e28/?utm_term=.f7b5dacb6a41
19. Το Βήμα. (2012). Αθωώθηκαν Κροάτες Στρατηγοί για τον ξεριζωμό των Σέρβων της Κράινα. http://www.tovima.gr/world/article/?aid=484315
20. Trifkovic, S. (2007). The Really Bad Dogs of War. https://www.globalresearch.ca/the-really-bad-dogs-of-war/7052