Το νέο έτος βρήκε τη γείτονα χώρα σε πολύ δύσκολή κατάσταση. Οι φοιτητικές διαδηλώσεις -που έκαναν την εμφάνισή τους τις πρώτες μέρες του Δεκεμβρίου του 2018- συνεχίστηκαν με αμείωτους ρυθμούς και το 2019, ενώ την ίδια ώρα ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα, σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της κρίσης, προχώρησε σε κυβερνητικό ανασχηματισμό. Ακόμη και αυτή η κίνηση, όμως, φάνηκε πως δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από όσα έλυσε στο εσωτερικό της χώρας, καθώς μερικές από τις επιλογές Ράμα συνάντησαν την αντίρρηση του Προέδρου της χώρας, Ιλίρ Μέτα. Η έκρυθμη αυτή κατάσταση στην Αλβανία επηρεάζει τις σχέσεις την με την Ελλάδα ;

Οι φοιτητικές διαδηλώσεις

Μπορεί στην Ελλάδα η παιδεία να αποτελεί μια δωρεάν παροχή του κράτους ως και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην Αλβανία όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι σπουδαστές τόσο δημοσίων όσο και ιδιωτικών πανεπιστημίων καλούνται να καταβάλλουν κάθε χρόνο ένα σημαντικό ποσό για την μόρφωσή τους. Χαρακτηριστικά, τα ετήσια δίδακτρα για έναν Αλβανό φοιτητή σε δημόσιο πανεπιστήμιο ανέρχονται από 1000 ως 4000 ευρώ[1] την ίδια ώρα που το μέσο ετήσιο εισόδημα στην Αλβανία αγγίζει τα 5,800 ευρώ[2]. Από το 2016, μάλιστα, τα πανεπιστήμια έχουν το δικαίωμα τα ίδια να ορίζουν τα δίδακτρα για κάθε τμήμα τους[3].

Με αφορμή την απόφαση 288 του υπουργικού συμβουλίου της Αλβανίας, η οποία προέβλεπε τον διπλασιασμό του κόστους επαναληπτικής εξέτασης για τους φοιτητές, χιλιάδες Αλβανοί φοιτητές ξεχύθηκαν στους δρόμους στις αρχές του Δεκέμβρη, ζητώντας άμεσα από την αλβανική κυβέρνηση δραστικές μεταρρυθμίσεις στο χώρο της παιδείας. Η αλβανική κυβέρνηση, υπό την πίεση των διαδηλωτών, δέχτηκε να αποσύρει αυτό το μέτρο, την ίδια ώρα που τα φοιτητικά αιτήματα γίνονταν περισσότερα και πιο συγκεκριμένα. Τα κυριότερα ήταν:

1. Αύξηση στο 5% του ΑΕΠ του προϋπολογισμού των δαπανών για την παιδεία.
2. Διαφάνεια στον τρόπο αξιοποίησης του προϋπολογισμού αυτού από το υπουργείο Παιδείας.
3. Αύξηση από 10% σε 50% της ποσόστωσης των ψήφων των φοιτητών για την εκλογή προσώπων σε πανεπιστημιακά αξιώματα.
4. Επανεξέταση διδακτορικών διατριβών και βιβλίων για λογοκλοπή.
5. Παροχή φοιτητικής κάρτας σε όλους τους σπουδαστές.
6. Δημιουργία δωρεάν βιβλιοθηκών για τους φοιτητές.
7. Αξιολόγηση των παιδαγωγών και των μεθόδων διδασκαλίας αυτών[4].

Οι διαδηλώσεις των φοιτητών, σε αντίθεση με όσα έχει συνηθίσει η χώρα στο παρελθόν, ήταν ιδιαιτέρως ειρηνικές – παρά τον πολύ μεγάλο αριθμό συμμετοχής σε αυτές. Εστίασαν κυρίως έξω από το υπουργείο παιδείας, καθώς και σε άλλα κεντρικά σημεία των Τιράνων και άλλων πόλεων[5]. Ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα κάλεσε τους φοιτητές σε διάλογο αλλά εκείνοι ήταν κάθετοι, λέγοντας πως μόνο αφού εκπληρωθούν τα αιτήματά τους θα συζητήσουν μαζί του. Από την άλλη, τα κόμματα τις αντιπολίτευσης προσπάθησαν να καπηλευθούν τις διαδηλώσεις, με τους φοιτητές όμως να ξεκαθαρίζουν στους πολιτικούς να μείνουν μακριά από αυτές[6].

Οι μέρες περνούσαν και οι διαδηλώσεις γίνονταν πιο ισχυρές όσο τα αιτήματα των φοιτητών δεν ικανοποιούνταν στο ακέραιο. Η κατάσταση άρχισε να βαραίνει πολιτικώς όλο και περισσότερο τoν Ράμα, όταν ο Αλβανός Πρόεδρος Ιλίρ Μέτα αρνήθηκε να εγκρίνει τον προϋπολογισμό του 2019, λέγοντας πως πρέπει να ληφθεί υπόψιν η υπάρχουσα πολιτική κατάσταση και τα αιτήματα των φοιτητών[7].

Υπό ασφυκτική κοινωνική και πολιτική πίεση λοιπόν, ο Έντι Ράμα αποφάσισε σειρά μέτρων -το λεγόμενο «πακέτο μέτρων για τα πανεπιστήμια»- τα οποία θα ικανοποιούσαν τα αιτήματα των φοιτητών. Εκτός των άλλων, προέβλεπε τη μείωση κατά 50 % των διδάκτρων, τη χρηματοδότηση φοιτητών που ανήκουν σε ασθενείς ομάδες καθώς και εκείνων που αριστεύουν. Ακόμη, την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων των πανεπιστημίων, την αυξημένη διαφάνεια στις οικονομικές δραστηριότητες των πανεπιστημίων, καθώς και τη δωρεάν πρόσβαση των φοιτητών σε ψηφιακή βιβλιοθήκη[8].

Οι διαδηλώσεις των φοιτητών όμως συνεχίστηκαν, καθώς οι μεταρρυθμίσεις αυτές δεν απαντούσαν στο απόλυτο τα αιτήματα των φοιτητών, ενώ την ίδια περίοδο ξέσπασε και σκάνδαλο λογοκλοπής από μέλη του κοινοβουλίου και της κυβέρνησης Ράμα, εντείνοντας ακόμη περισσότερο το θυμό και την αγανάκτηση των φοιτητών[9]. Το σκάνδαλο αυτό αφορούσε την αξιοπιστία των διδακτορικών που έχουν στην κατοχή τους πολλά μέλη της κυβέρνησης, ιδιαιτέρως όταν μερικά από αυτά απονεμήθηκαν σε αυτούς κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής τους θητείας.

Εσωτερική Κυβερνητική Κρίση

Όντας σε δεινή θέση, ο Αλβανός Πρωθυπουργός προσπάθησε να εκτονώσει την κατάσταση αναζητώντας μια πολιτική λύση. Προχώρησε έτσι στις 28 Δεκεμβρίου σε βαθύ ανασχηματισμό της κυβέρνησής του, αλλάζοντας τους Υπουργούς Παιδείας, Οικονομίας & Οικονομικών, Εξωτερικών, Πολιτισμού, Ενέργειας, Αγροτικής πολιτικής και Προστασίας της Επιχειρηματικότητας[10] και την Αναπληρωτή Πρωθυπουργό. Ο ανασχηματισμός αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από τον Πρόεδρο Μέτα, ο οποίος δήλωσε πως «οι αλλαγές δεν θα καταφέρουν τίποτα αν δεν αλλάξει η φιλοσοφία»[11]. Ο Ράμα από την άλλη κάλεσε το κόμμα του να αντιμετωπίσει αυτόν τον ανασχηματισμό ως «μια απαραίτητη σκέψη ώστε να μετατρέψει την εντολή αυτή σε επιτυχίες που θα οδηγήσουν το κόμμα σε 3^η διαδοχική εκλογική νίκη»[12].

Η πολιτική ζωή της χώρας διαταράχθηκε όταν ο Πρόεδρος Μέτα αρνήθηκε να εγκρίνει ως νέο υπουργό εξωτερικών τον 28χρονο Κοσοβάρο Gent Cakaj, υποστηρίζοντας πως -εκτός του ότι στερείται της απαραίτητης πολιτικής εμπειρίας- έχει στο παρελθόν προβεί σε αμφιλεγόμενες δηλώσεις σχετικά με την ανταλλαγή εδαφών ανάμεσα σε Αλβανία και Σερβία. Ιδέα μάλιστα που βρίσκει αντίθετο τον Αλβανό Πρόεδρο.

Ο Έντι Ράμα χαρακτήρισε την στάση του Προέδρου «αντισυνταγματική και ντροπιαστική», εντείνοντας ακόμη περισσότερο τη μεταξύ τους διαμάχη. Το αλβανικό σύνταγμα όμως αναφέρει ρητώς στο 98^ο άρθρο πως «ο Υπουργός διορίζεται και παύεται από τις εργασίες του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ακολουθώντας πρόταση του Πρωθυπουργού εντός 7 ημερών. Το διάταγμα εξετάζεται εντός 10 ημερών από το Κοινοβούλιο».[13] Προσπαθώντας να δώσει λύση στο αδιέξοδο, ο Ράμα αποφάσισε να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Εξωτερικών, δηλώνοντας όμως ρητώς πως αυτός θα είναι ο de jure υπουργός προσωρινά – παραδίδοντας ουσιαστικά τα ηνία στον Cakaj, ο οποίος θα αποφασίζει για την εξωτερική πολιτική της χώρας[14].

Την ίδια ώρα οι διαδηλώσεις των φοιτητών συνεχίζονταν, με μερικούς από αυτούς να προχωρούν σε καταλήψεις πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, και την αστυνομία να προβαίνει στην βίαιη απομάκρυνσή τους[15]. Ο Ράμα σημείωσε πως η πλειοψηφία των φοιτητών επιθυμεί να επαναρχίσει τα μαθήματά της αλλά εμποδίζεται από μερικούς ελεγχόμενους από την αντιπολίτευση φοιτητές[16]. Παράλληλα, ενώ ο Μέτα αποδέχτηκε τον Ράμα ως νέο υπουργό Εξωτερικών, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Λουζλίμ Μπάσα δήλωσε πως το Δημοκρατικό Κόμμα θα ηγηθεί διαδηλώσεων ώστε να «ξεφορτωθούν το κακό»[17]. Τις τελευταίες μέρες μάλιστα οι διαδηλωτές μεταφέρθηκαν και έξω από το γραφείο του Πρωθυπουργού. Σαν να μην έφταναν τα αιτήματα των φοιτητών για την κυβέρνηση, μόλις την Δευτέρα (04/2) οι καθηγητές του Πανεπιστημίου των Τιράνων συγκεντρώθηκαν συζητώντας για μια πιθανή απεργία, με αιτήματα τον διπλασιασμό του προϋπολογισμού για την παιδεία και τον διπλασιασμό των μισθών τους[18]. Λίγο νωρίτερα, μιλώντας με ειλικρίνεια ο απερχόμενος υπουργός εξωτερικών δήλωσε πως «δεν υπάρχει σιγουριά για το ότι το μέλλον θα είναι καλύτερο από ότι έχουμε αφήσει πίσω μας» δίνοντας με τον καλύτερο τρόπο το στίγμα της Αλβανίας του σήμερα[19].

Την ώρα λοιπόν που στο εσωτερικό της χώρας κυριαρχεί αναστάτωση και αναβρασμός, λίγος χρόνος και διάθεση μένει στην αλβανική κυβέρνηση να ασχοληθεί με ένα ζήτημα το οποίο ως τον Οκτώβρη βρισκόταν στα κορυφαία της ατζέντας της αλβανικής εξωτερικής πολιτικής. Λόγος γίνεται φυσικά για τις σχέσεις με την Ελλάδα, αλλά και την προχωρημένη Συμφωνία στην οποία φαίνεται να είχαν καταλήξει οι πρώην υπουργοί εξωτερικών των δύο χωρών. Μια Συμφωνία η οποία συζητείτο εδώ και χρόνια, και η οποία φιλοδοξούσε να θέσει ένα τέλος σε σειρά ζητημάτων που συντηρούν τις τριβές ανάμεσα στις δύο χώρες. Ας δούμε όμως τα πράγματα λίγο πιο αναλυτικά :

Ο αντίκτυπος στις ελληνοαλβανικές σχέσεις

Είναι γνωστό πως τα τελευταία χρόνια, και κυρίως μέσα από τις προσπάθειες των πρώην υπουργών εξωτερικών των δύο χωρών, Ελλάδα και Αλβανία φαίνονταν να έχουν καταλήξει σε μια «συνολική Συμφωνία» η οποία θα επίλυε σειρά ζητημάτων ανάμεσα στις δύο χώρες. Φυσικά δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε το ακριβές περιεχόμενο της υπό διαπραγμάτευσης Συμφωνίας, κατά καιρούς όμως έγιναν γνωστές κάποιες λεπτομέρειες για το περιεχόμενο των συζητήσεων. Η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), η άρση της εμπόλεμης κατάστασης ανάμεσα στις δύο χώρες, η διαφύλαξη των δικαιωμάτων της ελληνικής εθνικής μειονότητας στην Αλβανία και οι αλλαγές στα σχολικά βιβλία ήταν μερικά από τα υπό διαπραγμάτευση ζητήματα[20].

Οι διαπραγματεύσεις και οι συζητήσεις φάνηκαν όμως να «παγώνουν» απότομα, εξαιτίας τόσο του θλιβερού γεγονότος της δολοφονίας του Κωνσταντίνου Κατσίφα την 28^η Οκτωβρίου στις Βουλιαράτες[21], όσο και των εσωτερικών αναταράξεων στην πολιτική σκηνή της χώρας. Κάτι τέτοιο άλλωστε παραδέχτηκε και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γ. Κατρούγκαλος, ο οποίος δήλωσε πως « …Από κει και μετά, για λόγους που κυρίως ανάγονται στην εσωτερική πολιτική σκηνή της γειτονικής χώρας, κατά την εκτίμησή μου είχαμε μια ψύχρανση του κλίματος, που νομίζω όμως ότι είναι πλήρως αναστρέψιμη. Η δική μας προσπάθεια είναι ακριβώς να ξαναφέρουμε το επίπεδο των συζητήσεων εκεί που ήταν, και να προχωρήσουμε για την οριστική διευθέτηση των ζητημάτων.»

Επί του πρακτέου όμως, η υπό διαπραγμάτευση Συμφωνία των δύο χωρών ήταν κυρίως δημιούργημα των 2 πρώην υπουργών εξωτερικών των δύο χωρών και της καλής σχέσης που είχαν χτίσει μεταξύ τους. Τα μηνύματα που αντάλλαξαν άλλωστε ο ένας με τον άλλον στις εκατέρωθεν «απομακρύνσεις» το αποδεικνύουν. Στις 17/10/2018 ο Μπουσάτι έγραφε, εκτός των άλλων, “Σε ευχαριστούμε Νίκο Κοτζιά για τις προσπάθειές σου να ανοίξουμε από κοινού μια νέα σελίδα συνεργασίας, εμπιστοσύνης και καλής γειτονίας μεταξύ των χωρών μας»[22], ενώ και ο Κοτζιάς αναφερόταν με εγκωμιαστικά σχόλια στον Αλβανό πρώην ομόλογό του. Επιπροσθέτως, ο πρώην Έλληνας υπουργός Εξωτερικών δήλωσε πως η Συμφωνία ήταν έτοιμη από το καλοκαίρι του 2018, το τελευταίο δίμηνο όμως οι τόνοι στις σχέσεις των δύο χωρών ανέβηκαν επικίνδυνα, ψέγοντας επιπροσθέτως την ΝΔ για τις δηλώσεις του αρχηγού της πως θα θέσει veto σε πιθανή είσοδο της Αλβανίας στην Ε.Ε[23].

Σήμερα, και ενώ τα υπουργεία εξωτερικών των δύο χωρών έχουν αναλάβει οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, η Συμφωνία φαίνεται να μην βρίσκεται ψηλά στις πολιτικές ατζέντες των δύο κυβερνήσεων. Χαρακτηριστικά μάλιστα κατά την τελετή παράδοσης του υπουργείου εξωτερικών στον Ράμα, ο Μπουσάτι δεν ανέφερε το παραμικρό για τις σχέσεις με την Ελλάδα και τη «Συμφωνία» που ο ίδιος επί χρόνια διαπραγματευόταν[24]. Παρ’όλα αυτά ο Γ. Κατρούγκαλος δεν χάνει την αισιοδοξία του, δηλώνοντας πως «Θέλω να ελπίζω ότι θα έχουμε και στο θέμα των σχέσεών μας με την Αλβανία ανάλογη πρόοδο όπως και με την ΠΓΔΜ, με την αυτονόητη προϋπόθεση της επανεξέτασης κάθε μέτρου που θίγει τα δικαιώματα της μειονότητάς μας εκεί», ενώ και ο Ράμα, στον επίσημο λογαριασμό του στο twitter[25], αποκάλεσε «φίλο» τον Α. Τσίπρα και τον συνεχάρη για τις εξελίξεις σχετικά με τη «Συμφωνία των Πρεσπών». Επιπροσθέτως, ο κ. Κατρούγκαλος είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον, de facto, υπουργό εξωτερικών της Αλβανίας κ. Cakaj, στο περιθώριο της άτυπης Συνάντησης των υπουργών εξωτερικών κρατών-μελών της Ε.Ε. στο Βουκουρέστι[26], χωρίς να γίνονται γνωστές λεπτομέρειες των συνομιλιών τους.

Η προαναφερθείσα αντιπαράθεση μεταξύ του Προέδρου Μέτα και του Έντι Ράμα προσφάτως φαίνεται να ευνοεί και τα μέλη της ελληνικής εθνικής μειονότητας. Ο Πρόεδρος αποφάσισε να χαρακτηρίσει ως αντί-συνταγματικό το νομοσχέδιο το οποίο είχε προτείνει το φθινόπωρο του 2018 η κυβέρνηση Ράμα, σύμφωνα με το οποίο 41 τεμάχια γης στη Χιμάρα, ιδιοκτησίας ομογενών, περνούσαν στην ιδιοκτησία του αλβανικού υπουργείου πολιτισμού[27]. Με το διάταγμα του Αλβανού Προέδρου περί αντισυνταγματικότητας του εν λόγω νόμου συμφώνησε και η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, με την αλβανική Βουλή να είναι πλέον υποχρεωμένη να προβεί σε τροποποιήσεις των διατάξεων του νόμου[28].

Αν αρκούν τα ευχολόγια και τα συγχαρητήρια των δύο πλευρών για οριστική επίλυση των ελληνοαλβανικών ζητημάτων είναι εξαιρετικώς αμφίβολο. Από τη μία η ελληνική κυβέρνηση έχει θυσιάσει μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο στις εξελίξεις με την Π.Γ.Δ.Μ, και θα ήταν μάλλον καταστροφικό για αυτήν να φέρει στο προσκήνιο άλλη μια «Συμφωνία» που θα «σήκωνε» αντιδράσεις εν μέσω εκλογικού έτους. Από την άλλη, η αλβανική κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει τόσο τις φοιτητικές διαδηλώσεις, όσο και την σκληρή αντιπολίτευση από το Δημοκρατικό Κόμμα και τον Πρόεδρο της Αλβανίας που η ίδια πρότεινε.  Φαίνεται λοιπόν εξαιρετικά απίθανο να σημειωθούν σημαντικές εξελίξεις σχετικά με τη «Συμφωνία» ανάμεσα στις δύο χώρες, η οποία -σύμφωνα με τον Κοτζιά- είναι έτοιμη από το καλοκαίρι του 2018. Αντιθέτως, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι δημοτικές εκλογές του Ιουνίου του 2019, με τα ελληνικά βλέμματα να είναι στραμμένα στις περιοχές που διαβιεί η ελληνική εθνική μειονότητα -και δη στη Χιμάρα-, και την αλβανική κυβέρνηση να περιμένει την απόφαση για την εκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. εντός του ίδιου έτους[29]. Είναι σαφές λοιπόν πως οι εκλογές αυτές είναι ιδιαιτέρως σημαντικές για την Ελλάδα, ώστε να ενισχυθούν τα ποσοστά των εκπροσώπων της ελληνικής εθνικής μειονότητας, αλλά και για την Αλβανία, ώστε να μην σημειωθούν παρατράγουδα του παρελθόντος, θέτοντας σε κίνδυνο της ενταξιακή της πορεία. Σε αυτό το πνεύμα ήταν άλλωστε και η προ ημερών τοποθέτηση του Έλληνα αναπληρωτή υπουργού εξωτερικών, ο οποίος κατέστησε σαφές πως ο δρόμος της Αλβανίας για την Ευρωπαική Ένωση περνάει μέσα από το σεβασμό των δικαιωμάτων της ελληνικής εθνικής μειονότητας[30].

Πηγές :

[1] albaniaeducation.info. (2015). https://www.albaniaeducation.info/international-students/studying-and-living.html

[2] Tradingeconomics.com. (2018). https://tradingeconomics.com/albania/wages

[3] invest-in-albania.org. (2016). Albania has Highest University Tuition Fees in the Region. https://invest-in-albania.org/albania-has-highest-university-tuition-fees-in-the-region/

[4] esu-online.org. (2018). The European Students’ Union stands with Albanian students. https://www.esu-online.org/?news=esu-stands-with-albanian-students

[5] Kathimerini.gr. (2018). Αλβανία: Μεγάλες φοιτητικές διαδηλώσεις για τη μείωση των πανεπιστημιακών διδάκτρων. http://www.kathimerini.gr/998985/article/epikairothta/kosmos/alvania-megales-foithtikes-diadhlwseis-gia-th-meiwsh-twn-panepisthmiakwn-didaktrwn

[6] top-channel.tv. (2018). Students appeal politicians to stay away from their protest. http://top-channel.tv/english/students-appeal-politicians-to-stay-away-from-their-protest/

[7] tiranatimes.com (2018). President Meta returns 2019 Budget to parliament over protesting student demands. http://www.tiranatimes.com/?p=139706

[8] kryeministria.al. (2018). Special cabinet meeting about the Pact for the University. http://www2.kryeministria.al/en/newsroom/mbledhje-e-posacme-e-qeverise-mbi-paktin-per-universitetin/

[9] Vincent, W.J. van Gerven, O. (2018). Massive Plagiarism Scandal Hits Albanian Officials without Consequences. exit.al, https://exit.al/en/2018/12/25/massive-plagiarism-scandal-hits-albanian-officials/

[10] cnn.gr. (2018). Ανασχηματισμός «εξπρές» στην Αλβανία: «Ξηλώνει» επτά υπουργούς ο Ράμα. https://www.cnn.gr/news/kosmos/story/159925/anasximatismos-expres-stin-alvania-xilonei-epta-ypoyrgoys-o-rama

[11] top-channel.tv. (2018). Meta: “Government changes will do nothing, unless they change the philosophy”. http://top-channel.tv/english/meta-government-changes-will-do-nothing-unless-they-change-the-philosophy/

[12] Koleka, B. (2018). Albanian PM reshuffles cabinet after student protests. reuters.com, https://www.reuters.com/article/us-albania-government-reshuffle/albanian-pm-reshuffles-cabinet-after-student-protests-idUSKCN1OR1CW

[13] tiranaecho.com. (2019). Albanian President Refuses to Decree PM Proposal for Foreign Minister, deepening the feud between Meta and Rama. http://www.tiranaecho.com/latest-news/albanian-president-refuses-to-decree-pm-proposal-for-foreign-minister-deepening-the-feud-between-meta-and-rama/

[14] Kurani, E. (2019). Albanian PM Rama takes over the post of Foreign Minister, balkaneu.com, https://balkaneu.com/albanian-pm-rama-takes-over-the-post-of-foreign-minister/

[15] exit.al. (2019). Police Forcibly Evicts Occupying Students, https://exit.al/en/2019/01/11/police-forcibly-evicts-occupying-students/

[16] top-channel.tv. (2019). Rama: “The majority of students are being brutally blocked from attending university lessons”, http://top-channel.tv/english/rama-the-majority-of-students-are-being-brutally-blocked-from-attending-university-lessons/

[17] Vincent, W.J. van Gerven, O. (2019). Opposition, Another Effort!, exit.al , https://exit.al/en/2019/01/23/opposition-another-effort/

[18] top-channel.tv. (2019). University professors discuss strike, opposed by Dean, http://top-channel.tv/english/university-professors-discuss-strike-opposed-by-dean/

[19] top-channel.tv. (2019). Bushati’s last speech: “No guarantee that what lies ahead will be better than what we’re leaving”, http://top-channel.tv/english/bushatis-last-speech-no-guarantee-that-what-lies-ahead-will-be-better-than-what-were-leaving/

[20] Νέδος, Β. (2018). Κοντά σε συμφωνία με την Αλβανία βρίσκεται η Αθήνα, Kathimerini.gr, http://www.kathimerini.gr/970922/article/epikairothta/politikh/konta-se-symfwnia-me-thn-alvania-vrisketai-h-a8hna

[21] Για μια γρήγορη υπενθύμιση δείτε παλιότερο άρθρο μου https://powerpolitics.eu/%CE%BD%CF%84%CE%AD%CE%B9%CE%B2%CE%B9%CF%82-%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B1-%CE%BF%CE%B9-%CE%BC%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B2-%CE%AE/

[22] liberal.gr. (2018). Ευχαριστήριο μήνυμα του ΥΠΕΞ της Αλβανίας Ντ. Μπουσάτι στον Ν. Κοτζιά, https://www.liberal.gr/arthro/224559/epikairotita/2018/eucharistirio-minuma-tou-ypex-tis-albanias-nt-mpousati-ston-n-kotzia.html

[23] news247.gr. (2019). Κοτζιάς: Ο Καμμένος ήθελε να ρίξει την κυβέρνηση αλλά δεν θα τον ακολουθούσαν βουλευτές του, https://www.news247.gr/politiki/o-nikos-kotzias-zontana-sto-stoyntio-toy-news-24-7-stoys-88-6.6681811.html

[24] balkaneu.com. (2019). Special Report/Rama delegates his powers to vice Foreign minister Cakaj, https://balkaneu.com/special-reportrama-delegates-his-powers-to-vice-foreign-minister-cakaj/

[25] https://twitter.com/ediramaal?lang=el

[26] Η δημοσιευμένη φωτογραφία από την συνάντησή τους στον επίσημο λογαριασμό του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών στο twitter : https://twitter.com/GreeceMFA?ref

[27] Iefimerida.gr. (2018). Αλβανία: Με υπογραφή Ράμα, απαλλοτριώνονται περιουσίες ομογενών, https://www.iefimerida.gr/news/464816/alvania-me-ypografi-rama-apallotrionontai-perioysies-omogenon

[28] Himara.gr. (2019). Ο Ιλίρ Μέτα μπλοκάρει ως «αντισυνταγματικό» το νομοσχέδιο του Ράμα για την διαχείριση όλων των δημοσίων ακινήτων της χώρας, https://www.himara.gr/epikairotita/8361-meta-blokarei-nomosxedio-rama-gia-diaxirisi-dimosion-periousion

[29] Jacopo Barigazzi. (2018). EU ministers postpone Albania and Macedonia accession decision, politico.eu, https://www.politico.eu/article/eu-european-union-ministers-general-affairs-council-postpone-albania-and-macedonia-accession-decision/

[30] iefimerida.gr. (2019). Κατρούγκαλος: «Υποχρέωση της Αλβανίας να σέβεται τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας», https://www.iefimerida.gr/news/470010/katroygkalos-ypohreosi-tis-alvanias-na-sevetai-ta-dikaiomata-tis-ellinikis-meionotitas