Παρόλο που μία σειρά από ενδείξεις υποδεικνύει ότι ο θηλασμός παρέχει σε μεγάλο βαθμό σημαντικά οφέλη υγείας για τις γυναίκες, όπως εξίσου και για τα βρέφη, πολλοί πολιτιστικοί, νομικοί, κοινωνικοί και θρησκευτικοί παράγοντες δεν καθιστούν πάντα εφικτό τον δημόσιο θηλασμό. Προκειμένου να ενδυναμωθούν οι γυναίκες πρέπει όχι μόνο να αποκτήσουν την ικανότητα να δράσουν, αλλά να διεκδικήσουν το δικαίωμα να το κάνουν. Ένα από τα εμπόδια του θηλασμού συνεχίζει να είναι η υπόθεση για το εάν είναι αποδεκτός ή μη ο δημόσιος θηλασμός. Πρόσφατη έρευνα του οργανισμού Public Health England(PHE) έδειξε πως  το 1/3 των γυναικών επιλέγουν να μην θηλάζουν δημόσια, ενώ το 1/10 απέχει εντελώς, εξαιτίας του φόβου απέναντι στον δημόσιο θηλασμό. Επιπλέον, σύμφωνα με την έρευνα the Infant Feeding Survey 2010(IFS), το 47% των γυναικών αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να βρουν το κατάλληλο μέρος να θηλάσουν, ενώ το 11% έχει αντιμετωπίσει προσβλητικά ή σεξιστικά σχόλια, έχει εμποδιστεί από το να θηλάσει, ή ακόμα και διωχθεί από τον χώρο (NCBI 2016). Οι γυναίκες πρέπει να έχουν την πλήρη ελευθερία να θηλάζουν οπουδήποτε και οποτεδήποτε επιθυμούν, με προϋπόθεση την ευαισθητοποίηση και υποστήριξη της κοινωνίας.  Η αποδοχή από την κοινωνία, με την σειρά της, έχει επίδραση στο θεσμό του θηλασμού σε κοινότητες και περιφέρειες.(Stan Tian,2017)

Το νομοθετικό πλαίσιο βάσει γεωγραφικής κατανομής

Το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη διατροφή για τα βρέφη, και ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός συνιστάται έντονα. Ως αποτέλεσμα, οι μητέρες θα αντιμετωπίσουν καταστάσεις όπου θα πρέπει να τρέφουν τα βρέφη τους  σε δημόσιους χώρους – είτε πρόκειται για εσωτερικούς ή εξωτερικούς χώρους. Ωστόσο, η αποδοχή του θηλασμού στο κοινό δεν είναι πάντα αποδεκτή. (Health Guidance,2017)

Στην Ευρώπη η κατάσταση σχετικά με το θηλασμό σε δημόσιους χώρους ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η δράση Sex Discrimination Act 1975 και ο νόμος περί ισότητας του 2010 αποσαφήνισε την προστασία κατά των διακρίσεων ή παρενόχλησης  όταν μια γυναίκα θηλάζει δημοσίως (TNA,2015). Στη Γερμανία, ο θηλασμός στο κοινό είναι ευρέως αποδεκτός, αλλά δεν υπάρχει ειδική νομοθεσία (T-online,2013). Στις Σκανδιναβικές χώρες οι γυναίκες τείνουν να είναι οι πρωταθλήτριες Ευρώπης όσον αφορά το θηλασμό, καθώς είναι ελεύθερες να θηλάζουν χωρίς κανένα φόβο. Από την άλλη πλευρά, στη Γαλλία, η οποία έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά θηλασμού στο δυτικό κόσμο, η διαδικασία του θηλασμού στο κοινό φαίνεται είναι σπάνια, ενώ ταυτόχρονα απολύτως νόμιμη (Fiachra Gibbons, 2016). Γύρω από τη Μεσόγειο, στην Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα, ακόμη και αν ενθαρρύνονται οι μητέρες να θηλάσουν στο κοινό, πολλές εξακολουθούν να είναι άτολμες (Lizzy Davies,2014). Στη Βόρεια Αμερική ο θηλασμός είναι ένα κοινωνικό ζήτημα που υπόκειται σε διαφορετική διαχείριση ανάμεσα σε διαφορετικές καταστάσεις. Στις ΗΠΑ υπάρχουν δύο τύποι δικαίου που σχετίζονται με το θηλασμό. Είτε καθιερώνεται το δικαίωμα του θηλασμού στο κοινό, είτε αποκλείεται ως βάση του εγκληματικού καταστατικού. Στις περισσότερες χώρες της Κεντρικής Αμερικής ο θηλασμός σε δημόσιους χώρους θεωρείται συνηθισμένη δραστηριότητα. Οι μητέρες των Μπαρμπάντος, της Γουατεμάλας, της Ονδούρας, Τρινιντάντ και Ελ Σαλβαδόρ θηλάζουν τα  παιδιά τους παντού, αλλά συνήθως καλύπτουν το βρέφος. Στη Νότια Αμερική, στην πλειονότητα των χωρών οι μητέρες έχουν αυτοπεποίθηση και θετική στάση σχετικά με το θηλασμό στο κοινό. Στη δεκαετία του 1980, το Περού ήταν η πρώτη χώρα της Λατινικής Αμερικής όσον αφορά τη δημιουργία πολιτικής για την προστασία του θηλασμού στα κέντρα υγείας και τους δημόσιους χώρους. Στη Χιλή, τη Βραζιλία, τη Βενεζουέλα και την Αργεντινή οι μητέρες μπορούν να θηλάζουν οπουδήποτε χωρίς κανένα περιορισμό.(007b, 2017)

Στην Ασία κάθε χώρα αποτελεί μια μοναδική πολιτιστική και θρησκευτική ταυτότητα και, ως εκ τούτου, διαφοροποιεί τη στάση της έναντι του θηλασμού. Ο δημόσιος θηλασμός φαίνεται να είναι ευρέως αποδεκτός μεταξύ των χωρών της Ασίας, εφόσον διατηρείται διακριτικότητα. Οι γυναίκες μπορούν να θηλάσουν χωρίς περιορισμούς στο Ισραήλ, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ, την Ιορδανία και το Ιράν. Στις Φιλιππίνες ο θηλασμός στο κοινό δεν απαγορεύεται, αλλά η γυναίκα αναλαμβάνει τον κίνδυνο να χαρακτηρισθεί ανήθικη, αν το στήθος της καλύπτεται εν μέρει και εκτίθεται. Στην Κίνα, τη Μαλαισία και την Ταϊλάνδη είναι ουσιαστικά αποδεκτός ο θηλασμός στο κοινό, αλλά υπάρχουν διαφορές από περιοχή σε περιοχή που αποδίδονται σε εκπαιδευτικούς και οικονομικούς λόγους. Ο θηλασμός στο κοινό είναι πιο διαδεδομένος στις αγροτικές περιοχές με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, σε σύγκριση με τις αστικές περιοχές και μεταξύ των ιδιαίτερα μορφωμένων ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά, είναι ασυνήθιστο  μια γυναίκα να θηλάζει το μωρό της σε δημόσιους  χώρους της Ταϊβάν, του Χονγκ Κονγκ και της Ιαπωνίας, ακόμα και αν δεν είναι παράνομο. Το Πακιστάν έχει αυστηρά πολιτιστικά πρότυπα σχετικά με τη σεμνότητα και το γυμνό ανθρώπινο δέρμα, λόγω θρησκευτικών προτύπων, ενώ είναι απαράδεκτος και  προσβλητικός ο θηλασμός σε δημόσιους χώρους της Σαουδικής Αραβίας και του Μπαλί. Στην Αφρική οι γυναίκες από την Κένυα, τη Λιβερία, το Μαρόκο, τη Νιγηρία, τη Ρουάντα, τη Σομαλία, την Ουγκάντα, τη Ζάμπια και πολλές άλλες χώρες θηλάζουν κατά ελευθερία, χωρίς κανένα δισταγμό. Στην Γκάνα, αν και συντηρητική χώρα, μια γυναίκα αναμένεται να θηλάσει το παιδί της εάν παραστεί ανάγκη, ενώ αν δεν το θηλάσει, τότε προκύπτει το συμπέρασμα ότι το μωρό δεν είναι δικό της. Από την άλλη πλευρά, στη Λιβύη ο θηλασμός στο κοινό δεν είναι ευρέως διαδεδομένος, αλλά μερικές φορές παρακινδυνευμένος, ενώ στην Αίγυπτο οι περισσότερες γυναίκες δεν θηλάζουν στο κοινό λόγω της θρησκείας τους (Fengilian Xu, Ligian Qiu, Colin W Bins, Xiaoxian Liu, 2009). Στην Αυστραλία, σύμφωνα με την Discrimination Act του 1991, η εθνική νομοθεσία κατά των διακρίσεων το 2010 και το Sex Discrimination Act 1984, όπως τροποποιήθηκε το 2011, κάθε γυναίκα προστατεύεται από το νόμο να θηλάσει το παιδί της σε δημόσιους χώρους, και η δυσμενής μεταχείριση λόγω του θηλασμού είναι απαγορευμένη.(ASA, 2017)

Ο θηλασμός στον εργασιακό χώρο

Ο θηλασμός κατά την εργασία είναι μεταξύ άλλων μια μεγάλη πρόκληση για μια νέα μητέρα και υπάλληλο. Ως επί το πλείστον, οι συνθήκες και οι ώρες εργασίας καλλιεργούν ένα δυσμενές κλίμα για το θηλασμό. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι  μητέρες -εκτός από το γεγονός ότι είναι αδύνατον να βρουν τις κατάλληλες παιδικές εγκαταστάσεις μέσα ή κοντά στον εργασιακό τους χώρο- αντιμετωπίζουν φόβο, ανασφάλεια, και έχουν περιορισμένες δυνατότητες άδειας λοχείας. Το 2009, η κοινότητα Human Resource Management ανέφερε πως μόνο το 25% των εταιρειών πραγματοποιούν προγράμματα γαλακτοφορίας ή εγκαθιστούν ειδικούς χώρους θηλασμού. Πολλές ακόμα γυναίκες αντιμετωπίζουν πίεση από τους εργοδότες και τους προϊστάμενους να μην κάνουν διάλειμμα, ή να μην παρατείνουν την ώρα διαλείμματος ώστε να παράξουν γάλα, ενώ άλλες δεν διαθέτουν καν προσωπικό γραφείο και αναγκάζονται να μεταφερθούν σε χώρους αναμονής ή σε τουαλέτες – περιβάλλον άκρως ανθυγιεινό για το βρέφος. Μικρές επιχειρήσεις με προσωπικό λιγότερο των 100 ατόμων εμφανίζουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν τις απαραίτητες συνθήκες για τις λεχώνες υπαλλήλους τουςω(NCBI, 2011).  Ανάμεσα στον κόσμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής φαίνεται να έχουν αναπτύξει ένα ευρύ νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο υποστηρίζει και προωθεί την ομαλή διαδικασία της  μητρότητας. Ο Πρόεδρος Obama υπέγραψε το οικονομικό συμβόλαιο προσιτής φροντίδας Acta (ACA) στις 30 Μαρτίου του 2010. Το τμήμα Fair Labor Standards Act (FLSA) είναι ένας ομοσπονδιακός νόμος στις ΗΠΑ που απαιτεί το δικαιώματα απασχόλησης για το θηλασμό, και την άντληση του μητρικού γάλακτος στο χώρο εργασίας όποτε χρειάζεται. Η FLSA καθιστά αναγκαίο από τον εργοδότη να εξασφαλίζει στις εργαζόμενες μητέρες τον κατάλληλο χρόνο και μέρος για να θηλάζει ή να παράγει το γάλα κάθε φορά που είναι απαραίτητο, για το πρώτο έτος μετά τη γέννηση(JPNC, 2014).

Τον γύρο του κόσμου έχουν κάνει οι φωτογραφίες που απεικονίζουν γυναίκες βουλευτές να θηλάζουν στον χώρο του Κοινοβουλίου. Στην Αργεντινή η ακτιβίστρια, δικηγόρος και βουλευτής Victoria Donda Perez  αποφάσισε να θηλάσει το μωρό της στο Κοινοβούλιο της Αργεντινής ως ένδειξη παραδειγματισμού σχετικά με την σημασία εκπλήρωσης του ρόλου της μητέρας, παρά το πολυάσχολο πρόγραμμά της (Jay Akbar,2015). Την παραπάνω κίνηση ακολούθησε  η Λαρίσα Γουότερς, γερουσιαστής των Πράσινων,  η οποία επέστρεψε στα καθήκοντ;a της μετά την γέννηση του παιδιού της, παίρνοντάς το μαζί της στην Κοινοβουλευτική αίθουσα  εν ώρα ψηφοφορίας για να το θηλάζει. Η ίδια δήλωσε περήφανη, και τόνισε την ανάγκη για περισσότερες γυναίκες και γονείς στον χώρο της Βουλής(Amanda Erickson, 2017).

Συμπεράσματα

Πολλά και αδιαμφισβήτητα τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού στα βρέφη, τις μητέρες και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα. Η φύση προνόησε το βρέφος να λαμβάνει κατευθείαν την τροφή από την μητέρα, και αυτό δεν θα πρέπει να είναι κατακριτέο, ούτε να εκλαμβάνεται σεξουαλικά από το ανδρικό φύλο. Είναι αναμφίβολο πως ο θηλασμός θεμελιώνει την ψυχική υγεία του μωρού και διαμορφώνει την προσωπικότητά του. Συνεπώς, οι κατάλληλες εγκαταστάσεις, το υψηλό επίπεδο ιδιωτικότητας και ο σεβασμός στην υγεία παρουσιάζονται οι πιο σημαντικοί παράγοντες προκειμένου να επιτραπεί στις γυναίκες να θηλάζουν με άνεση έξω από τον χώρο του σπιτιού.

Πηγές:

1. T-online. (2013). Ist Stillen in der Öffentlichkeit obszön?
   http://www.t-online.de/leben/familie/baby/id_20622508/stillen-in-der-oeffentlichkeit-normal-oder-obszoen-.html
2. Gibbons, F. (2016). In France, breast is definitely not best Fiachra Gibbons  https://www.theguardian.com/commentisfree/2011/apr/01/france-breast-breastfed-baby-death
3. Davies, L. (2014). Pope Francis encourages mothers to breastfeed – even in the Sistine Chapel
   https://www.theguardian.com/world/2014/jan/12/pope-mothers-breastfeeding-children-sistine-chapel
4. 007b. (2017). Breastfeeding in public around the world
   http://www.007b.com/public-breastfeeding-world.php
5. ASA. (2017). https://www.breastfeeding.asn.au/
6. Tian, S. (2017). The Breastfeeding in Public Debate 
   http://www.healthguidance.org/entry/10678/1/The-Breastfeeding-in-Public-Debate.html
7. JPNC. (2014). Pediatrics & Neonatal Care http://medcraveonline.com/JPNC/JPNC-01-00040.php
8. NCBI. (2011). Barriers to Breastfeeding in the United States 
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK52688/
9. Erickson, A. (2017). This Australian politician made history by breast-feeding in Parliament. https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2017/05/10/this-australian-politician-made-history-by-breastfeeding-in-parliament/
10. Akbar, J. (2015). http://www.dailymail.co.uk/news/article-3172144/I-m-hungry-mummy-Glamorous-Argentinian-MP-decides-breastfeed-8-month-old-daughter-parliamentary-session.html
11. NBCBI. (2016). Factors important for women who breastfeed in public: a content analysis of review data from FeedFinder.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5093363/