Εισαγωγή

Πολλοί είναι αυτοί που εξετάζουν το ενδεχόμενο και, εντέλει, επιλέγουν κάποιο ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα στη Μεγάλη Βρετανία για να πραγματοποιήσουν -κυρίως- μεταπτυχιακές σπουδές. Πράγματι, η Μεγάλη Βρετανία αποτελεί ακαδημαϊκό προορισμό όχι μόνο για Έλληνες ή άλλους Ευρωπαίους, αλλά και για φοιτητές από όλο τον κόσμο, καθώς η εκπαίδευση θεωρείται η “βαριά” βιομηχανία της χώρας. Στο παρόν άρθρο θα αναλυθεί πώς το Βrexit θα επηρεάσει την υψηλή θέση που κατέχει η χώρα στις προτιμήσεις φοιτητών προερχόμενων από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έρχεται 2ο στην κατάταξη του Study.EU των καλύτερων χωρών-προορισμών για διεθνείς φοιτητές. Παίρνει την υψηλότερη θέση στην κατηγορία “Εκπαίδευση” και στην κατηγορία “Ζωή και Καριέρα”, αλλά κατατάσσεται στην 30η και τελευταία θέση για το “Κόστος”, λόγω υψηλών εξόδων διαβίωσης και απαγορευτικά υψηλών διδάκτρων. Κατά μέσο όρο, οι φοιτητές θα πρέπει να αναμένουν δαπάνες ύψους περίπου 23.000 ευρώ ετησίως. Το ποσό αυτό είναι, βέβαια, χαμηλότερο από το 2017, καθώς η αξία της βρετανικής λίρας έχει μειωθεί εν όψει της εξόδου της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ωστόσο, το υπό διαπραγμάτευση Brexit μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην κατάταξη της χώρας κατά τα επόμενα χρόνια.

Αβεβαιότητα στα δίδακτρα

Γίνεται δεκτό ότι επικρατεί αβεβαιότητα ως προς τον τρόπο διαμόρφωσης των πανεπιστημιακών δεδομένων μετά το Brexit. Τα πανεπιστήμια έχουν εισέλθει σε μια διαδικασία αποταμίευσης πόρων για να διαχειριστούν αυτήν την αβεβαιότητα. Ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος η κυβέρνηση να θεωρήσει αυτήν την κίνηση ως απόδειξη ότι τα πανεπιστήμια διαθέτουν κεφάλαια. Από το 2010 έχει ήδη υπάρξει μια δραματική μείωση της πανεπιστημιακής χρηματοδότησης που προέρχεται από την κυβέρνηση στο Ηνωμένο Βασίλειο – γεγονός που σημαίνει ότι για τη διατήρηση των κτιρίων και την ανάπτυξη των εγκαταστάσεών τους τα πανεπιστήμια πρέπει να δημιουργήσουν πλεονάσματα και, στη συνέχεια, να τα επενδύσουν.

Υπάρχει, αρχικά, η πιθανότητα τα πανεπιστήμια να χρεώνουν διαφορετικά τέλη για διαφορετικά μαθήματα, αναλόγως με τις απαιτήσεις που θα έχει η διδασκαλία τους. Αυτό, βεβαίως, είναι κάτι που δεν θα είναι ελκυστικό στους φοιτητές, μιας και δεν είναι σίγουρο αν θα αντέξουν οικονομικά τις αυξήσεις σε μαθήματα που τους ενδιαφέρουν, εν όψει των ήδη υπαρχόντων υψηλών διδάκτρων. Αυτό το κόστος θα επιβάρυνε σημαντικά την όλη διαμονή τους στη χώρα, καθώς άλλωστε δεν πρόκειται μόνο για την τάξη ή το αμφιθέατρο, αλλά και για την κοινωνική ανάπτυξη ενός ατόμου ως πολίτη – κάτι που συνεπάγεται και την ικανότητα των φοιτητών να ζήσουν και να μάθουν την πόλη όπου σπουδάζουν. Ένας άλλος φόβος είναι ότι οι φοιτητές από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα λαμβάνονται υπόψη πλέον ως διεθνείς φοιτητές, και τότε τα δίδακτρα θα εκτιναχθούν.

Κατανάλωση

Οι Βρετανοί καταναλωτές -άρα και οι φοιτητές- ετοιμάζονται για ένα ακριβό μέλλον μετά το Brexit, μιας και πολλοί ανησυχούν για τις αυξήσεις των τιμών στα προϊόντα πρώτης ανάγκης των νοικοκυριών, όπως τα τρόφιμα, τα ποτά και τα ρούχα.

Οι καταναλωτές είχαν συνηθίσει σε χαμηλές τιμές στα τρόφιμα μετά από αρκετά χρόνια αποπληθωρισμού, επομένως οι επικείμενες αυξήσεις των τιμών θα μπορούσαν να αποδειχθούν επώδυνες για τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών. Η πτώση της αξίας της στερλίνας μετά την ψηφοφορία για το Brexit τον Ιούνιο του 2016 έχει ωθήσει σε αύξηση τις τιμές των εισαγωγών – ιδίως των τροφίμων και των ενδυμάτων. Επιπλέον, το 2017 αρκετές εταιρείες συνέχισαν να συρρικνώνουν σταδιακά το μέγεθος των προϊόντων τους. Πρόκειται για τη διαδικασία που έχει γίνει γνωστή ως “συρρίκνωση”, κατά την οποία οι τιμές των προϊόντων παραμένουν σταθερές όσο τα μεγέθη των προϊόντων γίνονται μικρότερα. Ως λογικό επακόλουθο, τα έξοδα στην καθημερινή κατανάλωση αυξάνονται, δυσχεραίνοντας παραπάνω τον φοιτητικό προϋπολογισμό. Περαιτέρω, πολλά εισαγόμενα προϊόντα σημείωσαν ανοδική πορεία στις τιμές τους, ως αποτέλεσμα της πτώσης της λίρας έναντι του δολαρίου μετά το δημοψήφισμα του Brexit.

Το πρόγραμμα Erasmus

Το πρόγραμμα Erasmus είναι ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών, που χρηματοδοτεί τους τελευταίους να σπουδάσουν σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια στο πλαίσιο του κύκλου σπουδών τους. Χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ, το Erasmus λειτουργεί εδώ και πάνω από 25 χρόνια. Περισσότεροι από 200.000 Βρετανοί φοιτητές έχουν επωφεληθεί από τις υπέροχες ευκαιρίες που προσφέρει, καθώς το Erasmus έχει μεταμορφώσει την περαιτέρω εκπαίδευσή τους. Ζώντας και σπουδάζοντας σε άλλη χώρα, οι μαθητές μπορούν να αγκαλιάσουν άλλους πολιτισμούς, να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες ζωής, και να κατανοήσουν πραγματικά τη σημασία της ολοκλήρωσης.
Ο πολιτιστικός και εκπαιδευτικός εμπλουτισμός του Erasmus ήταν τόσο σημαντικός, που πολλοί ειδικοί ανησυχούν βαθύτατα ότι η πρόσβαση των Βρετανών φοιτητών σε αυτό το πρόγραμμα φαίνεται επισφαλής μετά το Brexit, δεδομένου ότι η Βρετανία θα μπορούσε να αποκλειστεί εξ ολοκλήρου από αυτό. Θα πρέπει να επισημανθεί, ωστόσο, ότι σπουδαστές που χρησιμοποιούν το πρόγραμμα δεν διατρέχουν κίνδυνο επί του παρόντος.

Επίλογος

Πολλά θα κριθούν από τον τρόπο διασφάλισης της χρηματοδότησης από τα ίδια τα πανεπιστήμια. Εντούτοις, αναγνωρίζεται ευρέως ότι ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος του Brexit θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως η τελική συμφωνία της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση -κάτι που είναι δύσκολο να προβλεφθεί σε αυτό το στάδιο-, καθώς και η πορεία της βρετανικής οικονομίας μετά το Brexit.

Πηγές:

1. BBC Active. (n.d.). What could be the effect of Brexit on the UK Education market?. http://www.bbcactive.com/BBCActiveIdeasandResources/ImpactofBrexitonFurtherEducation.aspx
2. Musaddique, S. (2017). Cost of Brexit: The impact on business and the economy in 2017 and beyond.http://www.independent.co.uk/news/business/news/brexit-economy-sterling-currency-investment-cost-impact-business-financial-banks-insurance-retail-a7695486.html
3. Smithers, R. (2017). Price rises caused by Brexit a big worry for UK consumers, survey finds. https://www.theguardian.com/business/2017/may/19/price-rises-caused-brexit-big-worry-uk-conumers-mintel-survey
4. Study.EU. (2018). The Study.EU Country Ranking 2018 for International Students. https://www.study.eu/article/the-study-eu-country-ranking-2018-for-international-students
5. Swain, H. (2018). Opportunity and risk: universities prepare for an uncertain future.https://www.theguardian.com/higher-education-network/2018/feb/07/opportunity-and-risk-universities-prepare-for-an-uncertain-future