Το παρόν και το μέλλον των σινοβρετανικών σχέσεων με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Κίνας στη Μεγάλη Βρετανία.

Το πρόσφατο ταξίδι του Xi Jinping στη Μεγάλη Βρετανία στα τέλη Οκτωβρίου αποτέλεσε την πρώτη επίσκεψη Κινέζου προέδρου στη χώρα τα τελευταία 10 χρόνια και σηματοδοτεί μια νέα εποχή στις σινοβρετανικές σχέσεις. Άλλωστε στη δεκαετία που μεσολάβησε από την επίσκεψη του προκατόχου του, Hu Jintao, η κατάσταση στις δύο χώρες άλλαξε δραματικά, και ήταν απαραίτητο οι διμερείς σχέσεις να τεθούν σε νέα βάση.

Από τη μία, η Μεγάλη Βρετανία – όπως και οι περισσότερες χώρες του αναπτυγμένου κόσμου – κλήθηκε να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που ξέσπασε το 2008. Από την άλλη, η Κίνα συνέχισε να αναπτύσσεται με σταθερούς ρυθμούς γύρω στο 7%, εξέλιξη που την κατέστησε σημαντικό εταίρο για χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία που αναζητούν ξένους επενδυτές να συμβάλλουν στην ανάκαμψη των οικονομιών τους. Αυτή η προσπάθεια στέφεται μέχρι στιγμής με ιδιαίτερη επιτυχία, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο αποτέλεσε τον κορυφαίο προορισμό κινεζικών επενδύσεων το 2014, αγγίζοντας το ποσό της τάξεως των 5,1 δις δολαριών (3,3 δις λιρών) στη βρετανική αγορά.

Ωστόσο, οι διμερείς σχέσεις Κίνας και Μεγάλης Βρετανίας διέρχονται συχνά περιόδους κρίσης. Οι εντάσεις προκύπτουν – κυρίως – κάθε φορά που γίνονται αναφορές από Βρετανούς σε θέματα ευαίσθητα για την Κίνα, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Θιβέτ,  η Ταϊβάν και ζητήματα σχετικά με τη διοίκηση του Χονγκ Κονγκ. Πίσω όμως από τις άμεσες και έμμεσες πιέσεις προς την Κίνα να υιοθετήσει δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις βρετανικού τύπου, οι Βρετανοί αποδεικνύονται ιδιαίτερα πραγματιστές και προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την οικονομική ισχύ της Κίνας υπέρ τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν από τις πρώτες ευρωπαϊκές οικονομίες που υποστήριξαν τη δημιουργία της Ασιατικής Τράπεζας Υποδομών και Επενδύσεων (Asian Infrastructure Investment Bank-AIIB) που ξεκίνησε με Κινεζική πρωτοβουλία την προηγούμενη χρονιά, προκαλώντας την αντίδραση των ΗΠΑ. Επίσης, ο Βρετανός Υπουργός Οικονομικών George Osborne ταξίδεψε στην Κίνα ένα μήνα πριν το ταξίδι του Προέδρου Xi, προκειμένου να προετοιμάσει την οικονομική ατζέντα της επίσκεψης, αλλά και να συνάψει συμφωνίες ύψους 730 εκατ λιρών για έργα υποδομών, όπως την κατασκευή 2000 κατοικιών στην ευρύτερη περιοχή του Manchester από μια Κινέζικη κατασκευαστική εταιρεία.

Όσον αφορά στο Manchester, βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων κατά το ταξίδι του Κινέζου Προέδρου, όπως και όλη η βόρεια Αγγλία, η οικονομική ανάκαμψη της οποίας αποτελεί διακηρυγμένο στόχο της βρετανικής κυβέρνησης. Ο ίδιος ο Xi επισκέφθηκε την πόλη σε ένα ταξίδι που ο χαρακτήρας του ήταν κάθε άλλο παρά συμβολικός, καθώς μελετήθηκαν προοπτικές περισσότερων επενδύσεων και ανακοινώθηκε, μεταξύ άλλων, η έναρξη απευθείας πτήσεων προς το Πεκίνο το επόμενο καλοκαίρι από την Hainan Airlines . Υπολογίζεται ότι η τακτική αεροπορική σύνδεση με το Πεκίνο θα αποφέρει στην οικονομία του Manchester έως και 50 εκατ λίρες το χρόνο. Cameron και Xi ανακοίνωσαν επίσης το project “China Cluster”, αξίας 130 εκατ λιρών, για τη δημιουργία εμπορικής βάσης για τους Κινέζους επιχειρηματίες που θα δραστηριοποιηθούν στο Manchester, κοντά στο αεροδρόμιο.

Cameron-Jinping

Όπως ήταν φυσικό, οι οικονομικές συμφωνίες με την Κίνα έγιναν αντικείμενο κριτικής από πολλές πλευρές στη Βρετανία, λόγω των πρόσφατων κλυδωνισμών της Κινεζικής οικονομίας το περασμένο καλοκαίρι. Πολλοί αμφιβάλλουν για το αν η Κίνα θα συνεχίσει να είναι ο γενναιόδωρος επενδυτής που οραματίζονται σήμερα οι Cameron και Osborne, σε περίπτωση που η οικονομία της εισέλθει σε αστάθεια. Ο τελευταίος μάλιστα φαίνεται να έχει επενδύσει την πολιτική του καριέρα και αξιοπιστία στην ανάπτυξη του βορρά με την κινεζική βοήθεια και αν αυτό το σχέδιο αποτύχει, θα βρεθεί εκτεθειμένος στην κριτική των Eργατικών.

Μία ακόμη συμφωνία που οριστικοποιήθηκε στις πρόσφατες επαφές των δύο πλευρών και προκάλεσε αντιδράσεις αφορά στην εμβάθυνση της συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Ανακοινώθηκε ​​ότι η Κίνα θα επενδύσει σε ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στην περιοχή του Somerset το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας το 2025. Παράλληλα συμφωνήθηκε η κατασκευή παρόμοιων εργοστασίων στις περιοχές Sizewell και Bradwell, χωρίς ακόμα κάποιο σαφές χρονοδιάγραμμα. Στο Bradwell μάλιστα, ο αντιδραστήρας θα σχεδιαστεί από Κινέζους.
Λόγω των συχνών κυβερνοεπιθέσεων και κυβερνο-κατασκοπείας που αποδίδονται σε Κινέζους ανά τον κόσμο, ορισμένοι Βρετανοί εξέφρασαν την ανησυχία τους για την προσέγγιση με την Κίνα σε τέτοια ευαίσθητα ζητήματα ασφαλείας. Για παράδειγμα, εκφράστηκαν φόβοι ότι θα μπορούσαν να προκληθούν βλάβες στους αντιδραστήρες από μια κινέζικη κυβερνοεπίθεση κατά τη διάρκεια κάποιας διεθνούς κρίσης.
Η αλήθεια είναι ότι ένα πυρηνικό ατύχημα, ή μια ηθελημένη επίθεση, μπορεί να συμβεί οπουδήποτε στον κόσμο. Η Κίνα μπορεί να μην μοιράζεται τις δυτικές αξίες για τη σημασία της εσωτερικής κοινωνικής σταθερότητας, ούτε να καταδικάζει την ηλεκτρονική κατασκοπεία, μοιράζεται όμως την αγάπη των δυτικών κοινωνιών για την ειρήνη και την ανάγκη αποφυγής του πολέμου πάση θυσία. Γνωρίζοντας τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχε ένας πυρηνικός πόλεμος για όλο τον κόσμο, είναι ιδιαίτερα απίθανο να αφήσει να κλιμακωθεί σε τέτοιο βαθμό οποιαδήποτε διαφωνία της σε διεθνές επίπεδο.
Αυτό που θα απασχολήσει ιδιαίτερα την Κίνα όσον αφορά στις σχέσεις της με τη Μεγάλη Βρετανία, είναι η πιθανότητα αποχώρησης της δεύτερης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια τέτοια εξέλιξη θα είχε αρνητικές συνέπειες και για τις δύο πλευρές.  Η Μεγάλη Βρετανία θα απεμπολούσε τα πλεονεκτήματα και την επιρροή που συνεπάγεται η ιδιότητα του μέλους της Ε.Ε. στις επαφές της με την Κίνα. Οι βρετανικές επιχειρήσεις θα ήταν πλέον ευάλωτες σε προστατευτικές πιέσεις, ενώ μέχρι τώρα δρουν μέσα στο ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο που τους διασφαλίζει την πρόσβαση στην κινεζική αγορά με όρους ίσους με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.  Αντίστοιχα, η Κίνα θα ήταν αναγκασμένη να εγκαταλείψει σταδιακά τα επιχειρηματικά της σχέδια στη Μεγάλη Βρετανία και να στραφεί προς άλλες χώρες που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως πύλη εισόδου κινεζικών κεφαλαίων στην Ευρώπη, όπως η Γαλλία και η Γερμανία.
Τέλος, η επίσκεψη του Xi Jinping ίσως ωθήσει τους Βρετανούς και σε εναλλακτικούς τρόπους βελτίωσης των διμερών σχέσεων με την Κίνα πέραν της οικονομικής συνεργασίας. Για παράδειγμα, περισσότεροι νέοι Βρετανοί θα μπορούσαν να ενθαρρυνθούν από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια ώστε να μάθουν κινέζικα και να ταξιδέψουν στην Κίνα για σπουδές, εργασία ή πρακτική άσκηση, όπως θα το έκαναν για οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα ή τις Η.Π.Α. Ήδη το Βρετανικό Συμβούλιο υπολογίζει ότι 6000 μαθητές πέρασαν φέτος κάποιο διάστημα των σπουδών τους  στην Κίνα, ένας αριθμός αυξημένος κατά 50% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Εκτός από τις ανταλλαγές φοιτητών, οι πολιτιστικές επαφές και ο τουρισμός θα διατηρήσουν το καλό κλίμα  μεταξύ των δύο λαών, το οποίο θα ενισχυθεί με την πιθανή επιτυχία των κοινών οικονομικών εγχειρημάτων. Το μέλλον μόνο μπορεί να δείξει αν οι επικριτές της σινοβρετανικής προσέγγισης έχουν δίκιο ή αν τελικά αποδώσει το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης Cameron.
Πηγές:
  1. http://www.bbc.com/news/world-33020110
  2. http://www.bbc.com/news/uk-34607588
  3. http://www.huffingtonpost.co.uk/paul-worthington/xi-jinping_b_8366306.html
  4. http://thediplomat.com/2015/10/chinas-dirty-money-how-dangerous-is-the-chinauk-nuclear-deal/
  5. http://www.huffingtonpost.co.uk/joel-mullan/xi-jinping_b_8431236.html
Έχει περάσει αρκετός χρόνος (7 έτη) από τη δημοσίευση αυτού του άρθρου. Παρακαλούμε συνεχίστε στην ανάγνωσή του έχοντας υπόψη την ημερομηνία δημοσίευσης.

Tagged under:

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Περισσότερα από την Power Politics:

Log in or Sign Up

Pin It on Pinterest