Λίγες μέρες μετά τη συμπλήρωση των 20 χρόνων από την προδοσία των Ιμίων, το 1996, ένα τραγικό δυστύχημα ξυπνάει μνήμες, με τον θάνατο τριών Ελλήνων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού ενώ εκτελούσαν το καθήκον τους στην Πατρίδα.

Το τραγικό συμβάν

Τα ξημερώματα της 11ης Φεβρουαρίου 2016, γύρω στις 03:00, το στίγμα του ελικοπτέρου ΠΝ28 – τύπου Augusta Bell, το οποίο είχε απονηωθεί από τη φρεγάτα “Νικηφόρος Φωκάς” στο Αιγαίο, στο πλαίσιο της άσκησης “Αστραπή 2/16”- χάθηκε στο ύψος της νησίδας Κινάρου, στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Δωδεκανήσων και Κυκλάδων, δυτικά της Καλύμνου και της Λέρου, στα 390 πόδια, σύμφωνα με τον Α/ΓΕΕΘΑ. Άμεσα ξεκίνησαν έρευνες από ελληνικά εναέρια και πλωτά μέσα. Συγκεκριμένα, ένα ελικόπτερο Super Puma και ένα αεροσκάφος C130 πέταξαν στην περιοχή, όπου και εντοπίστηκαν τα συντρίμμια του μοιραίου ελικοπτέρου. Τραγική ειρωνεία αποτελεί το γεγονός ότι ίδιου τύπου ήταν και το ελικόπτερο που συνετρίβη στα Ίμια. Μία άσκηση “κυνηγητού του εχθρικού πλοίου” έμελλε να αποβεί μοιραία για το τριμελές πλήρωμα του ελικοπτέρου, τύπου ΑΒ-212, καθώς οι δύο αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού ανασύρθηκαν νεκροί την ίδια ημέρα -ο υποπλοίαρχος Κωνσταντίνος Πανανάς και ο ανθυπασπιστής Ελευθέριος Ευαγγέλου-, ενώ η σορός του υποπλοίαρχου Αναστάσιου Τουλίτση ανευρέθη και ταυτοποιήθηκε την 12η Φεβρουαρίου.

Η Τουρκία δίνει το στίγμα της και προκαλεί

Από την πρώτη στιγμή ενεργοποίησης των ελληνικών ομάδων διάσωσης οι τουρκικές αρχές εξέδωσαν ΝΟΤΑΜ, σύμφωνα με την οποία δεν αποδέχονται τον ορισμό που δίνει η ελληνική ΝΟΤΑΜ για την περιοχή έρευνας και διάσωσης -που εκδόθηκε με το ελληνικό FIR. Επίσης, εξαπέλυσαν απαγορεύσεις προσέγγισης των σωστικών συνεργείων στη θαλάσσια περιοχή και διέταξαν την ενημέρωση των τουρκικών αρχών περί οποιασδήποτε κίνησης και αποτελέσματος κατά τη διεξαγωγή της έρευνας, διεκδικώντας έτσι την ανάληψη του εντοπισμού από τουρκικά, εξελιγμένα, διασωστικά μέσα. Είναι αξιοσημείωτο ότι είχαν προηγηθεί τέσσερις τουρκικές ΝΟΤΑΜ, με τις οποίες αποκρούονταν τρεις ελληνικές, σχετικές με δεσμεύσεις περιοχών για ασκήσεις των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Μια ματιά στο παρελθόν

Παρά την ακύρωση της τουρκικής ΝΟΤΑΜ από την ελληνική πλευρά, δεν θεωρείται ελάσσονος σημασίας η τακτική που ακολουθεί η Τουρκία, καθώς αμφισβητεί πάνω από το 50% της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο.

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από όταν ο Υπουργός Άμυνας, Πάνος Καμμένος, αποδίδοντας φόρο τιμής στη μνήμη των τριών αξιωματικών οι οποίοι επέβαιναν στο ελικόπτερο Agusta Bell 212, πέταξε πάνω από τα Ίμια ρίχνοντας στη θάλασσα ένα στεφάνι. Η Τουρκία, προς απάντηση, διέταξε την απογείωση δυο F-16 και την είσοδο αυτών στο FIR Αθηνών με “υπερπτήση” 26.000 ποδών. Πρόκειται για μια “στιχομυθία” των δύο χωρών με έντονη κριτική και αμφισβήτηση, από την πλευρά της Τουρκίας, επί των δικαιωμάτων και της εξουσία της Ελλάδας στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου. Η Άγκυρα σπεύδει να δημιουργήσει – όπως και παλαιότερα – μια μονομερή δέσμευση μεγάλων περιοχών, όχι μόνο του διεθνή εναέριου χώρου, αλλά και τμημάτων του ελληνικού εναέριου χώρου στην περιοχή μεταξύ των 6 και 10 ν.μ. (κατά τους κανονισμούς του διεθνούς δικαίου της θάλασσας).

ΝΑΤΟ: Ποιος είναι ο ρόλος του στην παρούσα κατάσταση

Το μοιραίο δυστύχημα της 11ης Φεβρουαρίου αποτελεί ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα των καταστάσεων που θα επακολουθήσουν εάν το ΝΑΤΟ εγκρίνει την πρόταση των τουρκικών αρχών περί μικτής νατοϊκής δύναμης από τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας, με στόχο τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. – χωρίς να υπάρχει προστασία των ελληνικών δικαιωμάτων περί της κυριαρχίας επί του Αιγαίου. Στο τρέχον εξάμηνο, διοικητική αρχή της ναυτικής δύναμης θα είναι η Γερμανία. Ωστόσο, το επόμενο εξάμηνο θα ανακύψει μείζον πρόβλημα, μιας και τα ηνία θα αναλάβει η Τουρκία – κάτι που οι ελληνικές αρχές θέλουν να αποτρέψουν, υποστηρίζοντας ότι υπήρχε και πρέπει να διατηρηθεί ο προσήκων σεβασμός της ευθύνης της Έρευνας και της Διάσωσης από τα προκαθορισμένα κέντρα.

Την 11η Φεβρουαρίου η ελληνική πραγματικότητα συγκλονίστηκε από την άσκηση των 3 αξιωματικών, η οποία έμελλε να αποβεί μοιραία. Ωστόσο είναι η πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο που το ΝΑΤΟ καλείται να παρέμβει στο εσωτερικό κρατών-μελών του. Η ανάμειξη του αυτή, η οποία θα γίνει πάντα υπό τις επιταγές των διεθνών κανόνων, ίσως αποβεί ευνοϊκή για τα ελληνικά συμφέροντα, ανακουφίζοντας τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Αυτό μπορεί να συμβεί, αφενός επιβάλλοντας πάντα έναν Έλληνα εκπρόσωπο (αξιωματικό) που θα διαχειρίζεται τα ανακύπτοντα προβλήματα, και αφετέρου παρέχοντάς του τη δυνατότητα να αρνείται οποιαδήποτε κίνηση- πρωτοβουλία, η οποία ενδέχεται να αποτελεί κίνδυνο για την εθνική μας κυριαρχία.