Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε πάντα σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής σκηνής της εκάστοτε περιόδου, γεγονός που ισχύει έως και σήμερα. Η Μεγάλη Βρετανία αυτήν την περίοδο διαπραγματεύεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τους όρους του “Brexit”, το οποίο υπερψηφίστηκε στις 23 Ιουνίου 2016 από τους Άγγλους υπηκόους. Επίσημη ημερομηνία αποχώρησης από την Ένωση ορίστηκε η 30η Μαρτίου 2019. Με το “Brexit” επηρεάζονται πολλοί τομείς, όπως είναι για παράδειγμα οι οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές σχέσεις της με τα υπόλοιπα κράτη εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο παρόν άρθρο θα εξεταστεί πώς θα επηρεαστούν οι εμπορικές σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου με την Κίνα στην μετά του “Brexit” εποχή.

«Σινο-Βρετανικές» σχέσεις

Οι σχέσεις των δύο αυτών χώρων -του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κίνας- ξεκινούν από τον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου βρέθηκαν σε αντίθετα μέτωπα, καθώς η μεν πρώτη ήταν σύμμαχος με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (Η.Π.Α.), και η δε δεύτερη ανήκε στο μπλοκ της πρώην Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (Ε.Σ.Σ.Δ.). Οι σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών έχουν, πλέον, βελτιωθεί, αν και οι Κινέζοι δείχνουν να είναι ακόμη ευαίσθητοι με τις αναφορές της επιρροής της Μεγάλης Βρετανίας στο Χονγκ Κονγκ, στο Θιβέτ και στην Ταϊβάν. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε την ανάπτυξη των μεταξύ τους -εμπορικών- δεσμών.

Ειδικότερα, οι «σινο-βρετανικές» εμπορικές σχέσεις εντατικοποιήθηκαν με την επίσκεψη του George Osborne, Υπουργού Οικονομικών επί πρωθυπουργίας David Cameron, τον Οκτώβριο 2013, και την εκκίνηση συζητήσεων για τη δημιουργία εμπορικών συνδέσμων. Όπως δήλωσε και ο ίδιος ο Υπουργός, «οι δυο χώρες έχουν περισσότερα κοινά από ό,τι διαφορές» και είναι ορατή η έναρξη μιας «χρυσής εποχής» για τις σχέσεις τους. Στη συνέχεια, η επίσκεψη του Κινέζου Προέδρου και της συζύγου του στην Αγγλία, και η συνάντηση τους με τη Βασίλισσα Ελισσάβετ ΙΙ και τον David Cameron το 2015 οδήγησε, μεταξύ άλλων, και στη σύναψη εμπορικών συμφωνιών που ανήλθαν τις 30£ δις.

Τι θα γίνει μετά το “Brexit”;

Τον Ιούλιο του 2016, λοιπόν, μετά το δημοψήφισμα υπέρ του Brexit, αναλαμβάνει την πρωθυπουργία της χώρας η Theresa May. Η τελευταία ενεργοποίησε το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση – μια απόφαση που συνεχίζει, επισήμως πλέον, να διαμορφώνει τη διεθνή πολιτική σκηνή. Η πρωθυπουργός δήλωσε πως:

«Όσο το Ηνωμένο Βασίλειο ετοιμάζεται να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εμείς αρπάζουμε την ευκαιρία να γίνουμε μια ακόμα πιο εξωστρεφής Παγκόσμια Βρετανία, εμβαθύνοντας τις εμπορικές σχέσεις μας με χώρες από όλον τον κόσμο – συμπεριλαμβανομένης και της Κίνας».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θέσει ως όρο στη Μεγάλη Βρετανία την μη υπογραφή συμφωνιών με άλλα κράτη, καθώς είναι ακόμη μέλος της. Εντούτοις, εκείνη έχει ήδη ξεκινήσει συζητήσεις με άλλα κράτη για τη σύναψη πιθανών συμφωνιών με την ολοκλήρωση της διαδικασίας του “Brexit”. Ένα κράτος με το οποίο αποβλέπει την επίτευξη κέρδους με τη σύναψη μιας τέτοιας συμφωνίας είναι η Κίνα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά τον 2^ο εμπορικό εταίρο της Κίνας μετά τις Η.Π.Α. Όμως, με την υποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας, εκτιμάται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα υποβαθμιστεί στην 3^η θέση, ακολουθούμενη από το Χονγκ Κονγκ.

Ο Κινέζος Πρόεδρος, μάλιστα, δήλωσε πως η απόφαση αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου περί αποχώρησης δεν θα επηρεάσει την πρόοδο των «Σινο-βρετανικών» σχέσεων. Μια εμπορική συμφωνία μεταξύ Κίνας-Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορούσε να επιταχύνει την εμπορική ανάπτυξη, και να ωφελήσει και τις δυο οικονομίες. Μολαταύτα, μια τέτοια πρόοδος είναι απίθανο να επιτευχθεί πριν το 2025 – κατά τον Ian Mitchell, ερευνητή στο Κέντρο για Παγκόσμια Ανάπτυξη στην Ευρώπη.

Η Theresa May στην Κίνα

Η Theresa May επισκέφτηκε για 3 ημέρες την Κίνα στις αρχές Φεβρουαρίου 2018. Με την επίσκεψη αυτή, τα δύο κράτη επιδιώκουν την εγκαινίαση της «Χρυσής Εποχής» Κίνας-Αγγλίας, και συνάμα την αναβάθμιση των διμερών σχέσεών τους. Η Theresa May έφυγε από την Κίνα, δείχνοντας πως είναι θετική απέναντι στην πρωτοβουλία της Κίνας «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος» που θα ενώσει 65 χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Ευρώπης μέσω εμπορίου και υποδομών, και έχοντας υπογράψει συμφωνίες αξίας παραπάνω από 9.3£ δις., οι οποίες στοχεύουν στη δημιουργία πάνω από 2.500 θέσεων εργασίας. Η ανωτέρω επίσκεψη ανέδειξε τη θέληση και των δύο μερών να κατανοήσουν και να δημιουργήσουν μια διμερή σχέση, που θα βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό, στην εμπιστοσύνη και στη συνεργασία. Τέλος, η Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελούν τα 2 από τα 5 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της G20. Αυτό σημαίνει πως μια άμεση σχέση μεταξύ τους μπορεί να οδηγήσει και στη διεύρυνση της διεθνούς συνεργασίας τους. Άλλωστε, η προσέγγιση αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου προς την Κίνα συνιστά μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου της «Παγκόσμιας Βρετανίας», στο οποίο στοχεύουν οι Άγγλοι μετά το “Brexit”. .

Πώς επηρεάζεται η διεθνής σκήνη;

Το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς προετοιμάζεται να αποχωρήσει ύστερα από 45 χρόνια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, βρίσκεται σε αναζήτηση νέων συνεργατών και αγορών για να καλύψει τις επερχόμενες ζημίες. Η Κίνα, ως η 2^η μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως, αποτελεί όαση μπροστά στο εγχείρημα αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου. Από την άλλη πλευρά, και η Κίνα θα έχει συμφέρον από την επιτυχή σύναψη συμφωνίας με τη Μεγάλη Βρετανία, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να αποτελέσει για αυτήν μια σανίδα εισόδου στην Ευρώπη, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνείται να αναγνωρίσει την Κίνα ως οικονομία αγοράς, και να αποκτήσει ένα πιο «φιλικά προσκείμενο πρόσωπο» στη Δύση. Ωστόσο, η απόφαση να συναφθεί μια εμπορική συμφωνία Αγγλίας-Κίνας έχει προκαλέσει αντιδράσεις στις Η.Π.Α., ιδίως επί προεδρίας Donald Trump. Ειδικότερα, ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει δηλώσει πως η Κίνα είναι στρατηγικός του ανταγωνιστής και, ως εκ τούτου, οι σχέσεις των δύο χωρών είναι τεταμένες, αφού ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει επανειλημμένως απειλήσει να ανακόψει το αμερικανικό εμπόριο με την Κίνα, και να εισέλθει σε «εμπορικό πόλεμο» μαζί της. Αυτό, όπως είναι αναμενόμενο, θα έχει συνέπειες στις οικονομίες και των δύο χωρών – ιδίως της Κίνας, καθώς οι Η.Π.Α. συνιστούν την πρώτη χώρα εξαγωγής των αγαθών τους, αλλά και όλου του κόσμου, δεδομένου ότι η Κίνα κατέχει μεγάλο μέρος του παγκοσμίου εμπορίου.

Όλος ο κόσμος είχε αναταραχθεί με την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση και να ακολουθήσει τη δική της πορεία στη διεθνή σκήνη. Αυτό όμως που ανατάραξε την υφήλιο δεν ήταν η ίδια η απόφαση, αλλά οι συνέπειες που αυτή θα είχε. Μένει μόνο να δούμε τώρα πώς θα κινηθεί το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την επίσημη έξοδό του από την Ένωση, γιατί μόνο τότε θα μπορεί να κινηθεί ελεύθερα σε όλους τους τομείς – και ειδικότερα στον εμπορικό τομέα. Βέβαιο είναι πως η κίνηση προσέγγισης μια χώρας σαν την Κίνα προκαλεί ήδη ενδιαφέρον.

Πηγές:

1. Huang, C. (2018). A “Golden Era” in China-UK relations. Really, auntie May? http://www.scmp.com/week-asia/opinion/article/2132776/golden-era-china-uk-relations-really-auntie-may
2. Le Corre, P. (2018). Brexit: What’s next for China-UK relationship? http://carnegieendowment.org/2018/02/19/brexit-what-s-next-for-china-uk-relationship-pub-75633
3. Ma, A. (2017). China wants to sign a post-Brexit trade deal with the UK but the idea it’s going to happen quickly is fantasy. http://uk.businessinsider.com/uk-china-trade-deal-after-brexit-2017-8
4. Xiaming, L. (2018). The UK-China “Golden Era” can bear new fruit.  https://www.telegraph.co.uk/news/2018/01/29/uk-china-golden-era-can-bear-new-fruit/
5. CNBC. (2018). Britain’s May gets $13.26 billion in China deals, Xi promises to build on “Golden Era”. https://www.cnbc.com/2018/02/02/britains-may-gets-13-point-26-billion-in-china-deals-xi-promises-to-build-on-golden-era.html