Στις κοινωνικές επιστήμες η ποιότητα της ερμηνείας είναι πάρα πολύ σημαντική – όμως η ικανότητα εξαγωγής προβλέψεων από αυτήν είναι τόσο εξαιρετικά δύσκολη, όσο και εξαιρετικά επιθυμητή. Είναι, επομένως, πεμπτουσία της ακαδημαϊκής δικαίωσης η επιβεβαίωση προβλέψεων που έγιναν έναν ολόκληρο χρόνο πριν. 

Τί συνέβη, ωστόσο, έναν χρόνο μετά τη συγγραφή του παραπάνω προφητικού άρθρου, ώστε αυτό να επιβεβαιωθεί μέχρι κεραίας;

Έχοντας διαλύσει την αστική -και άρα πιο σημαντική- παρουσία του «Ισλαμικού Κράτους» ανά την επικράτεια του Ιράκ, και έχοντας περιορίσει το μόρφωμα σε δύο σχετικά ασήμαντες κωμοπόλεις -όπως και την άγονη περιφέρειά τους βαθιά στην έρημο-, οι Ιρακινές δυνάμεις αποτόλμησαν, στις 15 Οκτωβρίου 2017, μία από τις, τελικά, πιο εντυπωσιακές κινήσεις που ο Ιρακινός στρατός έχει κάνει στην ιστορία του.

Συγκεκριμένα, στα απόνερα του Κουρδικού δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία, διεξήγαγαν μία αστραπιαία, ολομέτωπη επίθεση (όπως αυτή παρατίθεται με μία ευσύνοπτη-εξαιρετική αναφορά στην τακτική per se διαχρονικά) κατά μήκος των εσωτερικών διοικητικών συνόρων του Ιράκ, ενάντια στις θέσεις του Κουρδικού στρατού (Pershmega).

Κύριος στόχος της ήταν η περίμετρος της Μοσούλης και κάποιες κωμοπόλεις εγγύτερα στη Βαγδάτη, ενώ η βασική επιδίωξη ήταν στραμμένη αλλού – δηλαδή, στη νευραλγική πόλη του Κιρκούκ. Οι στόχοι επετεύχθησαν εντυπωσιακά, καθώς οι Κουρδικές δυνάμεις υποχώρησαν σε όλο το μέτωπο, χάνοντας, μεταξύ άλλων, την περίμετρο της Μοσούλης, το Κιρκούκ, πλήθος χωριών και παρακείμενων πετρελαιοπηγών, αλλά και κωμοπόλεις στρατηγικής εγγύτητας με τη Βαγδάτη. Επιπλέον, απώλεσαν τη μαρτυρική πόλη των Yazidi (Σιντζαρ), αλλά και το συνοριακό πέρασμα προς το Συριακό Κουρδιστάν. Πίσω έμειναν μόνο μερικοί σκληροπυρηνικοί μαχητές του ΡΚΚ, που σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν φόβητρο για τον πλέον άρτια εκπαιδευμένο και σκληραγωγημένο ιρακινό στρατό.

Το Κιρκούκ ήταν η έκτη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ το 2007, με πληθυσμό 850 χιλιάδων κατοίκων, ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις ότι ο αριθμός αυτός πολλαπλασιάστηκε με τη φυγή αμάχων, λόγω του «Ισλαμικού Κράτους», προς ασφαλέστερες περιοχές της χώρας. Κατά τη μεγάλη επέλαση του «Ι.Κ.» και την επακόλουθη διάλυση του Ιρακινού στρατού, οι Κούρδοι είχαν καταλάβει και υπερασπιστεί επιτυχώς το Κιρκούκ, αποτρέποντας μία τεραστίων διαστάσεων σφαγή που θα συντελούνταν, εάν αυτό έπεφτε στα χέρια των αντιπάλων.

Η σφαγή αυτή ήταν δεδομένη, καθώς η πόλη αυτή διακρίνεται από το βασικό χαρακτηριστικό που διαχωρίζει τα μεγάλα αστικά κέντρα από τα υπόλοιπα αστικά κέντρα – ήτοι, το γεγονός ότι είναι κοσμοπολίτικη, πολυεθνική και πολυθρησκευτική. Μάλιστα, το καθεστώς της αυτό διατηρείται επί χιλιάδες χρόνια, ως πατρίδα Ασσυρίων (αυτοχθόνων της Μεσοποταμίας), Κούρδων, Τουρκομάνων (ουσιαστικά Τούρκων εποίκων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) και -φυσικά- Αράβων (Σιιτών και Σουνιτών).

Επιπλέον, η πόλη χρησιμεύει όχι μόνο ως πετρελαιοπαραγωγός μεγάλης ποσότητας και καλής ποιότητας πετρελαίου, αλλά και ως πύλη προς τις στρατηγικά πολυσήμαντες -σε παγκόσμιο επίπεδο- πετρελαιοπηγές της Μοσούλης, οι οποίες βρίσκονται βορειότερα στη γεωφυσική γραμμή που ορίζει ο Τίγρης. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το τρίπτυχο του Ιρακινού πετρελαίου (Μοσούλη – Βαγδάτη – Βασσόρα) στηρίζει την ασφάλεια του εμπορικού του διαδρόμου, ήδη από τον 18ο αιώνα, στην κατοχή της πόλης του Κιρκούκ, που διασφαλίζει το απαιτούμενο στρατηγικό βάθος απέναντι στην ”Ανατολή”. (The Independent, 2017)

Δεν προκαλεί, έτσι, καμία εντύπωση το γεγονός ότι οι Ιρακινές -υποστηριζόμενες πλέον κυρίως από το Ιράν, αισίως κι από την Τουρκία- δυνάμεις δεν ήθελαν να αφήσουν τον έλεγχο της πόλης στα χέρια των -υποστηριζόμενων κυρίως από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.- Κουρδικών δυνάμεων. Εξαπέλυσαν,επομένως, την επίθεση αυτή καταλαμβάνοντας, αρχικά, το στρατιωτικό αεροδρόμιο της πόλης, ενώ, στη συνέχεια, με την εισβολή τους στο ίδιο το πολεοδομικό συγκρότημα, οι Peshmega διαπίστωσαν ότι θα βρισκόταν προ του διλήμματος «καταστροφή της πόλης και μεγάλες απώλειες, ή στρατηγική υποχώρηση», οπότε και επέλεξαν το δεύτερο – σύμφωνα τουλάχιστον με την επίσημη, δική τους εκδοχή. (Rudaw, 2017)

Η πραγματικότητα, τελικά, που διαμορφώνεται παραπέμπει στο εκρηκτικό μείγμα που έχει θιγεί σε προηγούμενα άρθρα – σε άλλα, δε, έχει ανατριχιαστικά προβλεφθεί: Στην περιοχή της Μεσοποταμίας συγκρούονται οι τεκτονικές πλάκες της “Δύσης” με την “Ανατολή”. Στο μεν ιδεολογικό στρατόπεδο βρίσκονται οι προαναφερθείσες ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις, το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία. Στο δε -το ετερόκλητο μέχρι πρότινος- βρίσκεται το Ιράν, η Ρωσία και, εσχάτως, η Τουρκία, που βλέπει σωτηρία από το βάλτο που δημιούργησε (Κουρδικό μέσω διάλυσης Συρίας – Ιράκ) σε αυτή την ανίερη συμμαχία. Στο βάθος διακρίνεται η Κίνα και η εξαιρετικά φιλόδοξη πρωτοβουλία για το « 2ο μεγάλο άλμα προς τα εμπρός», τον εκσυγχρονισμό και την «κοινή ευημερία», μέσω της πρωτοβουλίας για την αναβίωση -με μοντέρνους όρους- του δρόμου του μεταξιού.

Επομένως, έπειτα από μία κυκλική ερμηνευτική διαδρομή, καταλήγουμε και πάλι στον τίτλο του άρθρου: Η περιοχή του Τίγρη, της οποίας το στρατηγικό “κέντρο ελέγχου” έχει ως κορώνα του την Μοσούλη, και συνοριακό φυλάκιό του (εσχατιά) την πόλη του Κιρκούκ, δεν είναι απλώς το επίκεντρο ενός ενδοκρατικού/περιφερειακού πολέμου μεταξύ Κούρδων και Αράβων. Είναι ο ομφαλός μίας νευραλγικής εδώ και αιώνες περιοχής, την οποία όλοι οι διεθνείς παίκτες εποφθαλμιούν ως διαμετακομιστικό και ενεργειακό κέντρο μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Αρκεί μία σπίθα εκεί για να αποσταθεροποιηθεί και να αναπροσαρμοστεί με άλλους όρους όλη η περιφερειακή σκακιέρα. Και -δυστυχώς για την ασφάλεια και σταθερότητα της περιοχής- η επιρροή εκεί τείνει να καθίσταται περιπλοκότερη, όσο τα “πλοκάμια” ενός άρτι πολυπολικού κόσμου απλώνονται, δίχως διάθεση και προοπτική να αποτραβηχθούν.

Πηγές:

1. Al Jazeera (2017): ”Iraqi forces launch ‘major’ Kirkuk operation”
   http://www.aljazeera.com/news/2017/10/iraqi-forces-launch-major-kirkuk-operation-171015220651177.html
   
2. Γρηγοράκης, Γ. (2016): ”Κυνήγι Ανεμομύλων στη Μοσούλη”
   https://powerpolitics.eu/%ce%ba%cf%85%ce%bd%ce%ae%ce%b3%ce%b9-%ce%b1%ce%bd%ce%b5%ce%bc%
   
3. Philip Issa (2017): ”Kirkuk: Why the battle over the Iraqi Kurdish city matters so much” 
   http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/kirkuk-battle-iraqi-kurdish-city-why-it-matters-isis-haider-al-abadi-region-referendum-government-a8004316.html
   
4. Rudaw.com (2017): ”Bafel Talabani: PUK chose ‘tactical withdrawal’ from Kirkuk after casualties’
   http://www.rudaw.net/english/kurdistan/211020179
   
5. Σκλιβάνος, Χ. (2017): ”Blitzkrieg: Μια διαχρονικά επιτυχής τακτική”
   https://powerpolitics.eu/blitzkrieg-%ce%bc%ce%af%ce%b1-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%87%cf%81%ce%bf%ce%bd%ce