Στις μέρες μας η βιομηχανία των όπλων εξελίσσεται ταχύτατα, κατασκευάζοντας οπλικά συστήματα αιχμής, αυτόνομα συστήματα, όπως drones, καθώς επίσης ανοίγοντας δρόμους για την άμυνα σε χώρους που δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε, όπως το διάστημα, με τα οπλικά συστήματα κατά των δορυφόρων. Ωστόσο, ποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι μπορεί να κατεβάσει από τον υπολογιστή του ένα σχέδιο όπλου και να το εκτυπώσει με τα κατάλληλα υλικά σε τρισδιάστατο εκτυπωτή στο σπίτι του; Φαίνεται απίθανο, αλλά δεν είναι. Αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα, καθώς στις ΗΠΑ γίνεται μεγάλη συζήτηση για το θέμα αυτό, μετά τις δηλώσεις Trump ότι θα επιτρέψει τα σχέδια αυτών των όπλων να είναι διαθέσιμα online. Θα διευκολύνει η χρήση αυτών των όπλων τη διεθνή ασφάλεια ή μήπως θα κάνει την οπλοκατοχή πολύ ευκολότερη σε άτομα που δεν πληρούν τα κριτήρια;

Η ιστορία πίσω από τα όπλα που έχουν κατασκευαστεί από εκτυπωτή 3D (3D-printed weapons)

Τα τελευταία χρόνια έχουμε γίνει όλοι μάρτυρες της ραγδαίας εξέλιξης της τρισδιάστατης εκτύπωσης. Η τρισδιάστατη εκτύπωση (3D printing) απαιτεί έναν υπολογιστή, το απαραίτητο λογισμικό, έναν εκτυπωτή 3D, τις βασικές πρώτες ύλες (συνήθως πλαστικό) και το σχέδιο του αντικειμένου που επιθυμούμε να κατασκευάσουμε και δημιουργεί -όπως υποδεικνύει και το όνομά της- τρισδιάστατα αντικείμενα έτοιμα για χρήση. Στις μέρες μας, η τρισδιάστατη εκτύπωση μπορεί να εφαρμοστεί σε πληθώρα κατηγοριών της καθημερινής ζωής και της βιομηχανίας. Ενδεικτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ανταλλακτικών, βιομηχανικών εξαρτημάτων, διακοσμητικών, ειδών συσκευασίας, αλλά και ιατρικών βοηθημάτων (όπως βιονικών τεχνητών οργάνων). Στην αμυντική βιομηχανία, όμως, δεν είχε γίνει γνωστή η χρήση της, με εξαίρεση ίσως την προσπάθεια κατασκευής αλεξίσφαιρων γιλέκων από 3D εκτυπωτή. Το 2012, ωστόσο, στις ΗΠΑ έκανε την εμφάνισή του το πρώτο εκτυπωμένο πλαστικό όπλο. Δημιουργός του ήταν ο Cody Wilson, ακτιβιστής υπέρ της οπλοκατοχής και ιδρυτής της αμυντικής βιομηχανίας Defense Distributed. Το όπλο του, ένα πλαστικό πιστόλι, πήρε το όνομα “Liberator .380” («Ελευθερωτής .380»), ενώ ταυτόχρονα η Defense Distributed έδωσε στη δημοσιότητα τα σχέδια για την κατασκευή ημιαυτόματων όπλων με τρισδιάστατη εκτύπωση. Το Liberator, όπως και τα υπόλοιπα σχέδια του Wilson, δεν πάσχουν από άποψη νομιμότητας. Αν και πλαστικά, έχουν τουλάχιστον ένα κομμάτι μέταλλο, ώστε να γίνονται αντιληπτά από ανιχνευτές μετάλλων, όπως προστάζει ο αμερικανικός νόμος για τα μη ανιχνεύσιμα όπλα (Untraceable Firearms Act-1988). Ωστόσο, αυτό το μεταλλικό τμήμα έχει τοποθετηθεί μόνο για λόγους νομιμότητας, και το Liberator μπορεί να λειτουργήσει και χωρίς αυτό, καθιστώντας στην ουσία άνευ χρησιμότητας τους ανιχνευτές μετάλλων και τις ακτίνες Χ και επιτρέποντας πιθανή είσοδο τέτοιου οπλισμού σε φυλασσόμενους χώρους, όπως αεροδρόμια ή κρατικά κτήρια.

Ωστόσο, το πρόβλημα αυτό καθεαυτό δεν έγκειται τόσο στην κατασκευή αυτών των όπλων, όσο στη διάθεση των προσχεδίων στο διαδίκτυο. Το γεγονός ότι ο καθένας θα μπορούσε να αποκτήσει πρόσβαση σε σχέδια πυροβόλων όπλων από τον υπολογιστή του δημιουργεί πολλαπλά ερωτήματα, αφού, ανά πάσα στιγμή, άτομα που απαγορεύεται να οπλοφορούν θα μπορούν να παρακάμψουν αυτή την απαγόρευση. Για παράδειγμα, ανήλικοι ή πρώην κατάδικοι θα μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση σε όπλα, όπως το Liberator, χωρίς να το γνωρίζει η αρμόδια υπηρεσία. Φυσικά, το μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργείται, για μια ακόμη φορά, με την τρομοκρατία. Στις μέρες μας η τρομοκρατία αποτελεί μάστιγα και ήδη οι τρομοκρατικές οργανώσεις εμπλουτίζουν πολύ εύκολα το οπλοστάσιό τους με εγκληματικές ενέργειες ή από τη μαύρη αγορά. Επομένως, αν τα προσχέδια είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο, τότε οι τρομοκρατικές οργανώσεις το μόνο που θα χρειάζονται είναι έναν τρισδιάστατο εκτυπωτή και τις απαιτούμενες πρώτες ύλες, δηλαδή κατά βάση ένα κομμάτι πλαστικό. Φυσικά, ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα, όσο είναι η 3D εκτύπωση δεν θα μπορούσε να μείνει μόνο στην κατασκευή μεμονωμένων όπλων. Μέχρι σήμερα, με τρισδιάστατη εκτύπωση έχουν κατασκευαστεί και εξαρτήματα για συμβατικά είδη οπλισμού, όπως γεμιστήρες ή σιγαστήρες.

Το πρόβλημα εντείνεται, αν λάβει κανείς υπόψη ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποιος μηχανισμός εντοπισμού των όπλων που θα κατασκευαστούν με τον εν λόγω μηχανισμό. Χαρακτηριστικά, δεν προβλέπεται, μέχρι στιγμής, να φέρουν σειριακό αριθμό, ούτε οι κάτοχοι τους θα μπορούν να καταχωρηθούν σε κάποιο μητρώο. Ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου οι νόμοι περί οπλοκατοχής είναι ιδιαίτερα αυστηροί, η τρισδιάστατη εκτύπωση θα «έλυνε τα χέρια» σε χιλιάδες παραβάτες. Σημαντική είναι, επίσης, η έλλειψη νομικού πλαισίου που θα ρυθμίζει τα προαναφερθέντα, ώστε να βοηθηθούν οι αστυνομικές δυνάμεις στην πάταξη της ένοπλης εγκληματικότητας.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι όπλα τέτοιας προέλευσης έχουν κατασχεθεί στην Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία. Τις περισσότερες φορές συνδυάστηκαν με σύλληψη για κατοχή και εμπορία ναρκωτικών ουσιών,ενώ κάποιες φορές τα όπλα ήταν γεμάτα με συμβατικές σφαίρες και είχαν βλητική ικανότητα. Στις δε ΗΠΑ, η αρμόδια υπηρεσία για τα παράνομα όπλα (Alcohol, Tobacco and Firearms – ATF), σε συνεργασία με την Αστυνομία του Los Angeles, προέβη σε συλλήψεις εμπόρων τέτοιων όπλων, και συγκεκριμένα πολυβόλων γεμισμένων με συμβατικές σφαίρες.

Η συζήτηση στις ΗΠΑ και η μετά Trump εποχή

Πώς, όμως, προέκυψε αυτό το ζήτημα, ποιοι χειρισμοί έγιναν για την αντιμετώπισή του και πώς μπορεί να επηρεάσει τη διεθνή κοινότητα; Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, ο εμπνευστής αυτής της ιδέας, Cody Wilson, επιθυμούσε να διαθέσει τα σχέδια στο διαδίκτυο. Ωστόσο, ήδη από το 2013, η αμερικανική κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο Barack Obama είχε απαγορεύσει τη διάθεση αυτή για λόγους ασφαλείας. Τον περασμένο Ιούνιο, όμως, ο Wilson και το State Department υπό τον πιστό οπαδό του Trump, Mike Pompeo, προέβησαν σε δικαστικό συμβιβασμό και υποχώρηση ουσιαστικά του τελευταίου, και έτσι θα μπορούσε να υπάρξει διάθεση των σχεδίων στο διαδίκτυο από την 1^η Αυγούστου 2018. Παρ’ όλα αυτά, η Αμερικανική Δικαιοσύνη δεν συμφώνησε με το διακανονισμό αυτό και τον περασμένο Ιούλιο ένας ομοσπονδιακός δικαστής στην Καλιφόρνια, αλλά και άλλοι δικαστές ανά την αμερικανική επικράτεια, εξέδωσαν αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων με εθνική εμβέλεια που απαγόρευαν για μια ακόμα φορά τη διάθεση αυτών των όπλων, καθώς και των σχεδίων τους. Ο Πρόεδρος Trump, για μια ακόμη φορά, είχε τη δική του άποψη την οποία και εξέφρασε με ανάρτησή του στο κοινωνικό δίκτυο Twitter. Μετά το διακανονισμό του State Department με τον Wilson, ο Πρόεδρος Trump εξέφρασε την πρόθεση του να συζητήσει την αδειοδότηση τέτοιων όπλων, αλλά και των σχεδίων τους, εξαγγέλλοντας διεξαγωγή συζητήσεων με τον NRA (National Rifle Association – Εθνική Ένωση Όπλων) για το θέμα αυτό. Φυσικά, ο NRA δεν είναι επίσημος φορέας, παρά μια οργάνωση οπαδών της οπλοκατοχής που θεωρούν ότι το δικαίωμα στην κατοχή και χρήση όπλων πηγάζει από το 2ο Άρθρο του Αμερικανικού Συντάγματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά τη γενική πολιτική του NRA πως είναι ανούσιο να απαγορευθούν τα όπλα, γιατί ούτως ή άλλως οι εγκληματίες δεν υπακούν στο νόμο και θα βρουν οπλισμό ακόμη και αν είναι παράνομος, σε αυτό το θέμα θεώρησε ότι τα όπλα αυτά είναι παράνομα. Σύμφωνα με την ανωτέρω Ένωση, τα 3D εκτυπωμένα όπλα ήδη απαγορεύονται από την αναφερθείσα νομοθεσία του 1988 για τα μη ανιχνεύσιμα όπλα κι, επομένως, δεν υπάρχει λόγος για τόσο έντονες συζητήσεις επί του ζητήματος.

Η άποψη του Wilson -ο οποίος σημειωτέον βρίσκεται προς το παρόν υπό κράτηση σε φυλακή του Houston στο Texas μετά από σύλληψή του στην Taiwan για σεξουαλικές σχέσεις με ανήλικη-, κατά τη διάρκεια συνομιλιών του με την αμερικανική κυβέρνηση, είναι ότι τα αυτοσχέδια πυρομαχικά είναι τμήμα του αμερικανικού πολιτισμού, καθώς επίσης ότι η εφεύρεσή του θα λήξει τη συζήτηση υπέρ ή κατά της οπλοκατοχής δια παντός και ότι η διάθεση των προσχεδίων στο διαδίκτυο είναι έκφανση της ελευθερίας του λόγου.

Ο πρόεδρος Trump δεν έμεινε πιστός στη δήλωσή του σχετικά με τη διάθεση των όπλων και με ένα ακόμη tweet, στις 31 Ιουλίου 2018, δήλωσε ότι συζήτησε με τον NRA και ότι «τα 3D εκτυπωμένα όπλα δεν βγάζουν κανένα νόημα!» Έτσι, μια μέρα πριν τη μέρα επιτρεπόμενης διάθεσης των σχεδίων, και μετά από μεγάλη συζήτηση στη βουλή των αντιπροσώπων και τη γερουσία και μετά από αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων από 19 πολιτείες, το ζήτημα προσωρινά επιλύθηκε, και τα όπλα αυτά συνεχίζουν να είναι παράνομα. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που φαίνεται και, φυσικά, δεν περιορίζεται εντός των αμερικανικών συνόρων. Τα σχέδια ήδη κυκλοφορούν στο σκοτεινό διαδίκτυο (dark web) και είναι διαθέσιμα προς λήψη, σύμφωνα με πληροφορίες, από ποικίλες πειρατικές ιστοσελίδες. Επομένως, η επιτυχημένη εμπλοκή της αμερικανικής δικαιοσύνης μπορεί να πρόλαβε την πρόσβαση του οποιουδήποτε σε τέτοιο περιεχόμενο, αλλά οι τρομοκρατικές οργανώσεις και οι κατ’ επάγγελμα εγκληματίες θα μπορούσαν εύκολα να αποκτήσουν πρόσβαση με ολέθριες επιπτώσεις για τη διεθνή ασφάλεια και άμυνα.

Πηγές:

1. Holpuch, A. (2018). Trump queries 3D printed guns – which administration helped make available to public. https://www.theguardian.com/us-news/2018/jul/31/3d-guns-trump-nra-blueprints-tweet-confusion
2. Lartey, J. (2018). 3D-printed guns: activists urge government to block blueprints. https://www.theguardian.com/us-news/2018/jul/25/3d-printed-guns-blueprints-activists-urge-government-block
3. Malloy, A. και Klein, B. (2018). White House supports existing law, says 3D guns are already illegal. https://edition.cnn.com/2018/07/31/politics/trump-3-d-printed-guns/index.html
4. Martinez, G. (2018). 3D-Printed Guns Are Unchecked and Untraceable. And a Judge Blocked Them at the Last Minute. http://time.com/5344265/3d-printed-guns-legal/
5. Romero, D. (2018). Officials across the country fear a new era of untraceable firearms. https://www.nbcnews.com/news/us-news/officials-across-country-fear-new-era-untraceable-firearms-n889536?icid=related
6. Rouda, H. (2018). 3D-printed guns are coming to America unless Congress acts. But the NRA doesn’t want them to. https://www.nbcnews.com/think/opinion/3d-printed-guns-are-coming-america-unless-congress-acts-nra-ncna896321
7. Shabad, R. και Associated Press (2018). Democrats call on Trump to halt public release of plastic gun instructions. https://www.nbcnews.com/politics/congress/democrats-call-trump-halt-public-release-plastic-gun-instructions-n896196?icid=related
8. Shesgreen, D. και Hafner, J. (2018). Courts in three states bar release of 3D-printable gun blueprints. https://eu.usatoday.com/story/news/politics/2018/07/31/3-d-printable-guns-donald-trump/870557002/
9. Vanian, J. (2018). 3D-Printed Gun Blueprints Aren’t Allowed Online, Federal Judge Rules. http://fortune.com/2018/08/27/3d-printed-gun-blueprints-judge-ruling/
10. Weber, P. (2018). Cody Wilson, 3-D Printed Gun Advocate, Has Been Jailed in the U.S. http://time.com/5404123/cody-wilson-3d-gun-advocate-arrest/
11. Wing, N. (2018). The NRA’s Convenient Hypocrisy On 3D-Printed Plastic Guns. https://www.huffingtonpost.com/entry/nra-3d-printed-plastic-guns_us_5b61ce09e4b0b15aba9eeb48?guccounter=1