Ένα τεράστιο παγόβουνο, που έχει δύο φορές το μέγεθος του Λουξεμβούργου, αποκολλήθηκε την Τετάρτη από την παγοκρηπίδα Larsen της Ανταρκτικής Χερσονήσου. Το παγόβουνο Larsen C έχει έκταση 6.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, και υπολογίζεται στους 1 τρισεκατομμύρια τόνους, γεγονός που το καθιστά ένα από τα 10 μεγαλύτερα παγόβουνα που έχουν καταγραφεί από την επιστημονική κοινότητα. Για πρώτη φορά είχε υπάρξει ανησυχητική αναφορά για το συγκεκριμένο παγόβουνο στις 10 Νοεμβρίου του 2016. Οι επιστήμονες που συμμετέχουν στην αποστολή IceBridge της NASA φωτογράφισαν μια πλάγια όψη του τεράστιου ρήγματος στον παγετώνα Larsen C. Αν και το ρήγμα υπάρχει εδώ και δεκαετίες, το παγόβουνο τους τελευταίους μήνες «κρεμόταν από μια κλωστή», καθώς η ρωγμή έφθασε να εκτείνεται στα 70 μίλια.

Πλέον πλέει δίπλα στο Larsen B, που διαλύθηκε θεαματικά το 2002 λόγω παρόμοιας ρωγμής. Οι ερευνητές παρακολουθούσαν το ρήγμα του Larsen C, και πριν από έναν χρόνο ανέφεραν πως είχε αρχίσει να επεκτείνεται γρηγορότερα από το συνηθισμένο. Μάλιστα, η ταχύτητα της ρήξης αυξήθηκε στα 18 χιλιόμετρα σε μόλις δύο εβδομάδες. Αξίζει να σημειωθεί πως τέτοιο φαινόμενο είχε να συμβεί από το τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων – δηλαδή, πριν από περίπου 12.000 χρόνια.

Πανοραμική φωτογραφία της ρωγμής. Πηγή: The TOC.

Τώρα, τι θα συμβεί;

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πρόκειται για γεωγραφικό και όχι για κλιματικό γεγονός. Αν και είναι φυσιολογική η διάσπαση των παγετώνων, η κλιματική αλλαγή φαίνεται να επηρέασε δραματικά το φαινόμενο, επιταχύνοντας την επέλευση των συνεπειών του. Αρκεί να υπογραμμισθεί πως, τα τελευταία 50 χρόνια, η θερμοκρασία στην Ανταρκτική Χερσόνησο έχει αυξηθεί κατά 2,5 βαθμούς κελσίου, σημειώνοντας παγκόσμιο ρεκόρ, και δημιουργώντας έντονη ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα. «Η συνέπεια ίσως να είναι η κατάρρευση της κρηπίδας πάγου τα επόμενα χρόνια ή και δεκαετίες», δήλωσε ο καθηγητής Adrian Luckman του Πανεπιστημίου του Swansea, και επικεφαλής του προγράμματος Μίδας. Ως εκ τούτου, το γεωγραφικό τοπίο της Ανταρκτικής αναμένεται να μεταβληθεί.

Η ίδια η αποκόλληση και η δημιουργία του παγόβουνου δεν θα ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας. Μάλιστα, οι επιστήμονες το παραλληλίζουν με παγάκι σε ποτήρι με νερό καθώς, ακόμη και αν λιώσει το παγάκι, η μάζα του νερού δεν μεταβάλλεται. Επιπλέοντας στον ωκεανό, δεν θα έχει κάποια άμεση συνέπεια αλλά, αν καταρρεύσει η παγοκρηπίδα, οι παγετώνες που την τροφοδοτούν μπορούν να εισχωρήσουν στον ωκεανό και, πλέοντας σε πιο ζεστά νερά, να λιώσουν. Αναλυτικότερα, οι κρηπίδες πάγου που περιβάλλουν την Ανταρκτική φρενάρουν τη ροή των παγετώνων προς τον ωκεανό, γεγονός που θα μπορούσε να επιταχύνει δραματικά την απώλεια πάγου από την ξηρά, και θα είναι αυτό που θα ανεβάσει τελικά τη στάθμη της θάλασσας.

Ακριβής περιοχή του παγόβουνου

H ταχύτητα με την οποία αποκολλήθηκε το Larsen C αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανθρώπινης επέμβασης στο περιβάλλον. Δυστυχώς, αν και οι επιστήμονες έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου για πολλές δεκαετίες, η παγκόσμια ευαισθητοποίηση για την κλιματική αλλαγή άρχισε ύστερα από την επέλευση των καταστροφικών και -οριακά- μη αναστρέψιμων συνεπειών της. Ακόμη, όμως, και τώρα, η είδηση της αποκόλλησης του παγόβουνου ήρθε ύστερα από την ανακοίνωση της αποχώρησης των ΗΠΑ, ενός από τους μεγαλύτερους ρυπαντές του περιβάλλοντος, από τη Συνθήκη του Παρισιού για το Κλίμα. Αναμένοντας την συνέχεια, υπενθυμίζουμε πως η φύση έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται με ή χωρίς το ανθρώπινο είδος. Η επιλογή εξαρτάται από εμάς.

Πηγές:

1. Briefing News. (2017). Ανταρκτική: Αποκολλήθηκε τεράστιο παγόβουνο. Έχει μέγεθος 4 φορές το Λονδίνο! [online] Available at: https://www.briefingnews.gr/kosmos/antarktiki-apokollithike-terastio-pagovoyno-ehei-megethos-4-fores-londino#sthash.IuVgL4Us.701GpE2T.dpbs [Accessed: 17 Jul. 2017]
2. Τhe TOC. (2017). Ανταρκτική: Αποκολλήθηκε τεράστιο παγόβουνο με μέγεθος όσο η Κύπρος. [online] Available at: http://www.thetoc.gr/diethni/article/antarktiki-apokollithike-terastio-pagobouno-me-megethos-oso-i-kupros-eikones [Accessed: 17 Jul. 2017]
3. To Βήμα. (2016). Ανταρκτική: Αντίστροφη μέτρηση για αποκόλληση παγόβουνου 5.000 τ.χλμ [οnline] Available at: http://www.tovima.gr/science/article/?aid=864264 [Accessed 17 Jul. 2017]
4. Davis, N. (2017). Iceberg twice size of Luxembourg breaks off Antarctic ice shelf. The Guradian. [online] Available at: https://www.theguardian.com/world/2017/jul/12/giant-antarctic-iceberg-breaks-free-of-larsen-c-ice-shelf [Accessed 17 Jul. 2017]