Η 23η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών (Η.Ε.) για την Κλιματική Αλλαγή -γνωστή και ως COP23- διεξήχθη στη Βόννη της Γερμανίας στις 6-17 Νοεμβρίου 2017. Η Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή αποτέλεσε το κεντρικό ζήτημα της Διάσκεψης, σε συνάρτηση με την επίτευξη του στόχου για μείωση της θερμοκρασίας περισσότερο από 2°C. Την προεδρία, δε, είχε η Δημοκρατία των Fiji, και ο αριθμός των συμμετεχουσών χωρών ανήλθε στις 195. Η αιτία μη φιλοξενίας της Διάσκεψης στη Δημοκρατία των Fiji, παρά την ανάληψη της προεδρίας, ήταν ο μεγάλος αριθμός εκπροσώπων, δημοσιογράφων και ακτιβιστών – ο οποίος ξεπέρασε τις 25.000. Επιπλέον, τα Fiji υπέστησαν ζημιές άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων μετά το ξέσπασμα του κυκλώνα Winston το 2016 και, επομένως, βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης για την κλιματική αλλαγή και τις αποζημιώσεις για τις ζημιές που προκαλούνται από καιρικά φαινόμενα.

Source: Climate Tracker

Η Διάσκεψη λειτούργησε, ουσιαστικά, ως ενδιάμεσος σταθμός πριν το 2020 -όταν, δηλαδή, θα τεθεί σε εφαρμογή η Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή- και, ως εκ τούτου, ο σκοπός ήταν η κατάθεση συγκεκριμένων και σαφών προτάσεων αναφορικά με την εφαρμογή της. Κατά την πρώτη εβδομάδα έλαβαν χώρα τεχνικές συναντήσεις, ενώ κατά τη δεύτερη πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις, καθώς και η υψηλού επιπέδου διάσκεψη των Υπουργών.

Τί συνέβη στη Διάσκεψη της Βόννης

Κατά την έναρξη της Διάσκεψης της Βόννης -ή, σαφέστερα, λίγο πριν αυτή λάβει χώρα- πραγματοποιήθηκε μια διαδήλωση 7.000 ανθρώπων, με κεντρικά συνθήματα που αφορούσαν στον περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα, και με μια αντίδραση απέναντι στην περιβαλλοντική πολιτική του Αμερικανού Προέδρου Donald J. Trump. Υπό το φως της αποχώρησης των Η.Π.Α. από τη Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή, και υπό συνθήματα όπως “Stop στον άνθρακα”, “Trump: Γενοκτονία του Κλίματος” και “Δολοφόνοι του κλίματος=Δολοφόνοι των ανθρώπων”, η Διάσκεψη ξεκίνησε τις εργασίες της.

Το κλίμα της Διάσκεψης χαρακτηρίστηκε από έντονες εκκλήσεις για την ύπαρξη ισχυρότερης δράσης απέναντι στην κλιματική αλλαγή, καθώς και από διαφωνίες μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων κρατών για ζητήματα χρηματοδότησης. Οι διαφωνίες εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο επιχειρημάτων των αναπτυσσόμενων κρατών, αναφορικά με την κατάλληλη αποζημίωση που πρέπει να λάβουν για τις καταστροφές που συμβαίνουν εξ’ αιτίας της κλιματικής αλλαγής, και των αντεπιχειρημάτων των ανεπτυγμένων Κρατών ότι η απαίτηση αυτή προσομοιάζει στο αίτημα για αποκατάσταση της δουλείας. Όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε η Dorothy Grace Guerrero της Global Justice Now, “η αρχή είναι μια αποζημίωση, επειδή οι δυτικές χώρες ανέπτυξαν τις οικονομίες τους εις βάρος του πλανήτη και των φτωχών ανθρώπων”.

Επιπροσθέτως, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός δημοσιοποίησε σχετική έκθεση με αφορμή τη Διάσκεψη, στην οποία αναφέρεται ότι το 2017 ήταν η πιο ζεστή χρονιά υπό την επίδραση του μετεωρολογικού φαινομένου El Niño, συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη. Επεξηγηματικά, το El Niño είναι το μετεωρολογικό φαινόμενο κατά το οποίο τα κεντρικά και ανατολικά νερά του Ειρηνικού Ωκεανού κοντά στον Ισημερινό (ακτές του Peru) είναι θερμότερα σε σχέση με άλλες περιοχές, ενώ η θερμοκρασία του νερού είναι μεγαλύτερη κατά 3°C περίπου. Το El Niño επηρεάζει τις θερμοκρασίες, τα ρεύματα και τις βροχοπτώσεις κάθε τρία έως επτά χρόνια. Σύμφωνα, επίσης, με τον

Source: Under 2 Coalition

Γενικό Γραμματέα του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, Petteri Taalas, τα ακραία καιρικά φαινόμενα έφθασαν σε αριθμό ρεκόρ το 2017, καθώς και σημειώθηκαν καταιγίδες πρωτοφανούς έντασης στην Καραϊβική, θερμοκρασίες άνω των 50°C στην Ασία, αλλά και μια διαρκής ξηρασία στην Ανατολική Αφρική. Ο ίδιος γνωστοποίησε, δε, ότι οι συγκεντρώσεις των κυριότερων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα αυξάνονται συνεχώς, ενώ θα έπρεπε να μειώνονται, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για μείωση της θερμοκρασίας πάνω από 2°C.

Πώς ολοκληρώθηκε η Διάσκεψη της Βόννης

Τα αποτελέσματα της Διάσκεψης της Βόννης είναι περισσότερο απογοητευτικά παρά θεαματικά, διότι τα κείμενα που κατέθεσαν τα κράτη για την πραγματοποίηση της Συμφωνίας των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή απαρτίζονται από εκατοντάδες σελίδες, χωρίς όμως να περιέχουν συγκεκριμένες και σαφείς προτάσεις. Δεν προτάθηκαν καν τα εργαλεία που θα πρέπει να υιοθετηθούν από τα κράτη, ώστε αυτά να ελέγχουν αν τηρούνται οι εθνικοί στόχοι για μείωση των ρύπων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αναφορικά με τις διαφωνίες για τα ζητήματα χρηματοδότησης, οι αναπτυγμένες χώρες υποχώρησαν έναντι των αναπτυσσομένων έπειτα από 12 ολόκληρες ώρες διαπραγματεύσεων, και αποδέχθηκαν τη συνέχιση του λεγόμενου Ειδικού Ταμείου που είχε συσταθεί με το Πρωτόκολλο του Kyoto (1997), αποσκοπώντας στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις φτωχότερες χώρες.

Εν συνεχεία, η διαφωνία που ανέκυψε σχετικά με το Άρθρο 9 της Συμφωνίας των Παρισίων -το οποίο προβλέπει ότι οι βιομηχανικές χώρες οφείλουν να ενημερώνουν σε τακτική βάση τις αναπτυσσόμενες για τα σχέδιά τους αναφορικά με την κλιματική αλλαγή- επιλύθηκε με τον ισχυρισμό των βιομηχανικών χωρών ότι, βάσει του δημοσιονομικού τους πλαισίου, δεν επιτρέπεται να δίνουν μακροπρόθεσμες υποσχέσεις οικονομικού περιεχομένου. Παρά τις πιέσεις που ασκήθηκαν για συγκεκριμένα μέτρα χρηματοδότησης από την πλευρά των μικρότερων κρατών που βρίσκονται αντιμέτωπα με τις σοβαρές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, δεν υπήρξε σχετική δέσμευση από τις ανεπτυγμένες χώρες. Η στάση αυτή επικρίθηκε από διάφορους εκπροσώπους περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίοι ήλπιζαν στην αντίθετη έκβαση του θέματος – δηλαδή, στην ανάληψη ευθυνών από τα ανεπτυγμένα κράτη, λόγω των πιέσεων που τους ασκήθηκαν.

Συμπληρωματικά, η συγκεκριμενοποίηση των προτάσεων για τη θέση σε εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή θα συνεχιστεί κατά την 24η Διάσκεψη των Η.Ε., η οποία θα πραγματοποιηθεί στην πόλη Katowice της Πολωνίας. Σχολιάζοντας τη Διάσκεψη της Βόννης, η Γερμανίδα Υπουργός Περιβάλλοντος, Barbara Anne Hendricks, εξέφρασε την ικανοποίησή της για τα αποτελέσματα, και την πεποίθηση της ότι η αποχώρηση των Η.Π.Α. από τη Συμφωνία των Παρισίων δεν θα έχει σχεδόν καμία συνέπεια στον πραγματικό κόσμο. Αιτιολόγησε την άποψή της λέγοντας ότι στις Η.Π.Α. υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις υπέρ της προστασίας του κλίματος, καθώς και ότι η συμπεριφορά της αμερικανικής αντιπροσωπείας κατά τη Διάσκεψη ήταν ουδέτερη και εποικοδομητική.

 Πηγές:

1. COP23/ Fiji. (2017). Official website. https://cop23.com.fj/
2. European Commission. (2017). Bonn climate change conference (COP 23). https://ec.europa.eu/clima/events/articles/0118_en
3. Wuppertal Institut. (2017). Evaluation of COP23 Results and Outlook at COP24. https://wupperinst.org/en/a/wi/a/s/ad/4076/
4. European Council. (2015). Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή. http://www.consilium.europa.eu/el/policies/climate-change/timeline/
5. Euronews. (2017). Χωρίς αποφάσεις αλλά με αισιοδοξία έκλεισε η Διάσκεψη της Βόννης για το κλίμα. http://gr.euronews.com/2017/11/18/horis-apofaseis-alla-me-aisiodoxia-ekleise-h-diaskepsh-ths-vonhs-gia-to-klima