Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (Η.Π.Α.), Donald Trump, ως φοιτητής της Στρατιωτικής Ακαδημίας της Νέας Υόρκης και, εν συνεχεία, αξιωματικός ως το βαθμό του Λοχαγού, απέκτησε πειθαρχία και επιμονή. Η μετέπειτα εξέλιξή του φανερώνει μια επαγγελματική καριέρα πολυτάραχη και ποικιλόμορφη, η οποία, όμως, πάντα περιστρέφεται γύρω από τα κοινά. Ασχολήθηκε με την οικονομία, τις επιχειρήσεις, την εργολαβία, την τηλεόραση και τη συγγραφή δύο βιβλίων. Το 1988 προσπάθησε, ανεπιτυχώς, για πρώτη φορά, να θέσει υποψηφιότητα ως Πρόεδρος των Η.Π.Α. Συνεχίζοντας, απέτυχε εκ νέου το 2004, αλλά και το 2012. Το 2016 φάνηκε να είναι η νικητήρια χρονιά για τον ίδιο, ο οποίος, ως επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, κέρδισε τις Προεδρικές εκλογές έναντι της Hilary Clinton, ενώ, στις 20 Ιανουαρίου 2017, ανέλαβε επίσημα τα ηνία του κράτους και τις νέες του αρμοδιότητες.

Έκτοτε, πολλές διαδηλώσεις κατά του Προέδρου Trump έχουν λάβει χώρα σε ολόκληρη την υφήλιο. Η στάση αυτή, βέβαια, αιτιολογείται και, για την πλειοψηφία, δικαιολογείται λόγω προεκλογικών δηλώσεων, αλλά και λόγω μετεκλογικής τήρησης των υποσχέσεών του, κατά τις δύο πρώτες κιόλας εβδομάδες της Προεδρίας του.

Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις Η.Π.Α.-Μεξικού για το τείχος

Ένα από τα πρώτα εγχειρήματα στα οποία προχώρησε ο Trump, ως επίσημος Πρόεδρος των Η.Π.Α., ήταν η υπογραφή του εκτελεστικού διατάγματος για την ανέγερση τείχους στα σύνορα των Η.Π.Α. με το Μεξικό (Naftemporiki.gr, 2017). Η ιδέα αυτή χρονολογείται από το 2006, όταν η Boeing και μια σειρά άλλων εταιρειών κέρδισαν ένα ομοσπονδιακό συμβόλαιο για την κατασκευή ενός τείχους που θα προστατεύει τα σύνορα των Η.Π.Α. από το Μεξικό, με έκταση 2.000 μίλια κατά μήκος των συνόρων των δύο χωρών, από την Καλιφόρνια έως το Τέξας. Πολλά χρήματα δαπανήθηκαν γι’ αυτό το έργο, από το οποίο δεν ολοκληρώθηκαν παρά μόνο τα 53 πρώτα μίλια. Αυτό αποτέλεσε μια μεγάλη απώλεια για τους φορολογούμενους, ενώ, ταυτόχρονα, ήταν μια νίκη για τους εργολάβους.

Ο Donald Trump εμφανίζεται πρόθυμος, 10 χρόνια αργότερα, να συνεχίσει το εν λόγω έργο, μη αναλογιζόμενος την αποτυχία του παρελθόντος, αλλά ούτε και τις ενδεχόμενες συνέπειες. Ο Sean Spicer, εκπρόσωπος της Αμερικανικής Προεδρίας, τόνισε ότι “η κατασκευή του τείχους ήταν κάτι περισσότερο από μια προεκλογική υπόσχεση. Είναι ένα πρώτο βήμα μιας κοινής λογικής, για να διασφαλίσουμε στ’ αλήθεια τα διάτρητα σύνορά μας. Αυτό θα περιορίσει τη ροή ναρκωτικών, εγκλήματος και παράτυπων μεταναστών εντός της επικράτειας των Η.Π.Α.”. Αυτό που δεν είναι ακόμη γνωστό είναι ο τρόπος με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί η κατασκευή του τείχους. Σκοπός είναι η χρήση τσιμεντόλιθων ή της τεχνολογίας, προβάλλοντας ένα εικονικό τείχος στο οποίο θα γίνονται περιπολίες, και το οποίο θα προστατεύεται αυστηρά (Ivory και Creswell, 2017).

Σίγουρα, η απόφαση αυτή έχει κλονίσει τις σχέσεις μεταξύ Η.Π.Α. και Μεξικού. Εκείνο, όμως, που φαίνεται εν πολλοίς οξύμωρο, και επιδεινώνει σε μεγαλύτερο βαθμό τις σχέσεις των δύο χωρών, είναι η απόφαση του Trump να εξαναγκάσει το Μεξικό να αναλάβει τα έξοδα κατασκευής αυτού του έργου. Αποφασίζει, λοιπόν, να θέσει φόρο 20% επί των προϊόντων που εισάγονται από το Μεξικό. Η κίνηση αυτή αναγκάζει τον Πρόεδρο του Μεξικού, Enrique Peña Nieto, να ακυρώσει την προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Τrump, και να αντιταχθεί σθεναρά σε αυτό το σχέδιο του Αμερικανού Προέδρου (Diamond, 2017).

Συνεπώς, γεννάται ένα μεγάλο ερώτημα σχετικά με το εν λόγω ζήτημα: Μήπως το τείχος αποτελεί σύμβολο της θέληση του Trump όχι μόνο να κλείσει τα σύνορα, αλλά και να σταματήσει την οικονομική και πολιτισμική αλλαγή, τις οποίες οι οπαδοί του θεωρούν αποπροσανατόλιστες;

Η πολιτική Trump για το μεταναστευτικό ζήτημα και την τρομοκρατία

Εξαρχής, ο Donald Trump προχώρησε στην υπογραφή εκτελεστικού διατάγματος που απαγορεύει και αναστέλλει για 90 ημέρες τη μετανάστευση από επτά Μουσουλμανικές χώρες (Ιράν, Ιράκ, Συρία, Υεμένη, Σουδάν, Σομαλία και Λιβύη) προς τις Η.Π.Α. Παράλληλα, ο ίδιος περιορισμός ισχύει για 120 ημέρες για όλους τους πρόσφυγες. Η κατάσταση που επικρατεί είναι χαοτική, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που κρατούνται σε αεροδρόμια της χώρας, ή δεν μπορούν να επιβιβαστούν σε αεροσκάφη με προορισμό τις Η.Π.Α.

Ανάμεσα στους ανθρώπους αυτούς βρίσκονται, μάλιστα, μόνιμοι κάτοικοι των Η.Π.Α., κάτοχοι πράσινης κάρτας, οι οποίοι αδυνατούν να επιστρέψουν στη χώρα. Στην περίπτωση αυτή, υπογραμμίζεται η κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως πολιτική γραμμή της νέας κυβέρνησης, δεδομένου ότι πρόκειται για νόμιμους κατοίκους της χώρας, με πολιτικά, αλλά και κάθε άλλου είδους δικαιώματα που απολαμβάνουν οι Αμερικανοί πολίτες εκ γενετής.

Επιπλέον, ο Trump υποστήριξε ότι θα προτιμά Χριστιανούς πρόσφυγες από τη Συρία, αντί Μουσουλμάνων, καθώς είναι διατεθειμένος να υποδεχθεί στη χώρα μόνον όσους θα την υποστηρίζουν, και αγαπούν βαθιά τον Αμερικανικό λαό (Καθημερινή, 2017). Τόνισε, επίσης, ότι οι έλεγχοι που θα διεξάγονται, θα είναι άκρως αυστηροί, με σκοπό να αποφευχθεί οποιαδήποτε απόπειρα εισόδου ξένων ριζοσπαστικών τρομοκρατικών δυνάμεων, υποστηρίζοντας πως η πρώτη του προτεραιότητα θα είναι πάντα η προστασία και η εξυπηρέτηση της χώρας του, αν και, ως Πρόεδρος, θα βρει τρόπο να βοηθήσει και όλους εκείνους που υποφέρουν λόγω του πολέμου στη Συρία (Baker, 2017). Προς επίρρωση της θέσης του, ο ίδιος ο Trump σπεύδει να δηλώσει πως, οι επτά χώρες από τις οποίες απαγορεύεται η μετανάστευση προς τις Η.Π.Α. είχαν προσδιοριστεί από τη διοίκηση του πρώην Προέδρου Barack Obama ως κύριες πηγές της τρομοκρατίας (Snell, Demirjian και DeBonis, 2017).

Βέβαια, πολλοί είναι εκείνοι που τον παρακινούν να κάνει πίσω, και δεν υποστηρίζουν την απόφασή του σχετικά με τη μεταναστευτική απαγόρευση. Ως επικριτές του παρουσιάζονται οι Δημοκρατικοί, οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η ίδια η δικαιοσύνη. Συγκεκριμένα, ο ομοσπονδιακός δικαστής του Seattle, James Robart, επέβαλε προσωρινή “παύση” της ισχύος της παραπάνω απόφασης, έως ότου εξεταστεί η προσφυγή του Υπουργού Δικαιοσύνης της Πολιτείας της Ουάσινγκτον, Bob Ferguson. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με δήλωση του Λευκού Οίκου, η απαγόρευση Trump δεν θα ισχύσει τελικώς για τους κατόχους πράσινης κάρτας, διαβεβαιώνοντάς τους περί μιας ασφαλούς και μόνιμης διαμονής στη χώρα (Shearer, Kulish και Feuer, 2017).

Διπλωματία και πολιτική της υγείας από τον Trump

Ωστόσο, το πρώτο εκτελεστικό διάταγμα που υπέγραψε ο νέος Πρόεδρος, είναι αυτό που θάβει το κοινωνικό κράτος των Η.Π.Α. “Ξηλώνει” τη σημαντικότερη παρακαταθήκη του ολοένα και δημοφιλέστερου προκατόχου του, και υπογράφει την κατάργηση του ObamaCare (Affordable Care Act). Παρά τη συμβολική σημασία της πράξης αυτής, ίσως πρόκειται για τη δεύτερη μεγάλη “λαϊκή” ήττα του Donald Trump, μετά την απώλεια της λαϊκής ψήφου στις Προεδρικές εκλογές.

Παρά την εντολή προς τις αρμόδιες αρχές για μείωση των σχετικών κανονιστικών επιβαρύνσεων, τα ποσοστά υποστήριξης προς το εν λόγω πρόγραμμα αυξήθηκαν (Yukhananov, 2017). Παράλληλα, περισσότεροι από 9,2 εκατομμύρια Αμερικανοί πολίτες έχουν υπογράψει για την ένταξή τους σε αυτό, κατά τη διάρκεια της ανοικτής περιόδου εγγραφής, μεταξύ Νοεμβρίου 2016 και Ιανουαρίου 2017 (Reuters, 2017).

Το μέλλον, λοιπόν, φαντάζει δυσοίωνο για το επιδιωκόμενο “TrumpCare”. Παρά το εκτιμώμενο χαμηλό κόστος, σε συνδυασμό με την παράλληλη οικονομική ανάπτυξη σε βάθος δεκαετίας, βασιζόμενη στις αρχές της ελεύθερης αγοράς που στοχεύουν στη διεύρυνση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και στη βελτίωση της ποιότητάς της, εκτιμάται πως θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, προβλέπεται πως ο αριθμός των ανασφάλιστων θα εκτοξευτεί στα 48 εκατομμύρια έως το 2018, όταν την ίδια περίοδο υπό το Obamacare οι ανασφάλιστοι εκτιμούνταν περί τα 21 εκατομμύρια (National Center for Health Statistics, 2017).

Περαιτέρω, η προσπάθεια του Trump να αφουγκραστεί τον παλμό εκατομμυρίων Αμερικανών προοικονομεί μια περίοδο αβεβαιότητας στη διεθνή πολιτική σκηνή. Η κατανόηση των εγχώριων ζητημάτων υποδεικνύει το ασφαλέστερο μονοπάτι, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, μιας και οι πιο επιτυχημένες λύσεις προέρχονται πάντα από τον ίδιο το λαό (Slaughter, 2004).

Αν ο νέος Πρόεδρος αποδείξει ότι έχει το σθένος να εφαρμόσει τα όσα έλεγε προεκλογικά, η υπογραφή της εκτελεστικής πράξης κατά των αμβλώσεων -γνωστή και ως Mexico City Policy- όχι μόνο θα προκαλέσει τη διάχυτη αντίδραση των ξένων κυβερνήσεων (χαρακτηριστική είναι η πρωτοβουλία της Ολλανδικής κυβέρνησης για τη δημιουργία ενός διεθνούς ταμείου για τη χρηματοδότηση εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των αμβλώσεων, ως ένα πρώτο αντίμετρο) και των Αμερικανικών οργανώσεων οικογενειακού προγραμματισμού και προάσπισης των δικαιωμάτων των γυναικών, αλλά θα θέσει σε κίνδυνο καθεαυτή τη ζωή εκατομμυρίων γυναικών. Σύμφωνα με την εν λόγω εκτελεστική πράξη, αλλοδαπές μη κυβερνητικές οργανώσεις που λαμβάνουν χρηματοδότηση οικογενειακού προγραμματισμού από τη USAΙD (Υπηρεσία των Η.Π.Α. για τη Διεθνή Ανάπτυξη) απαγορεύεται ρητώς να χρησιμοποιούν ακόμη και ίδιους (μη Αμερικανικούς) πόρους για την παροχή υπηρεσιών νομίμων αμβλώσεων, ιατρικών συμβουλών ή υπηρεσιών παραπομπής για άμβλωση.

Εν ολίγοις, διακόπτεται η χρηματοδότηση των αμβλώσεων σε κοινότητες πληθυσμών με ιδιαίτερα αυξημένους ρυθμούς γεννήσεων. Στην πραγματικότητα, όμως, στερείται από τις γυναίκες η απαραίτητη ενημέρωση για την αποφυγή ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, αλλά και τα μέσα για να προφυλαχθούν από αυτή, ενώ, φυσικά, τίθεται σε κίνδυνο η ζωή τους, καθώς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερες από 21 εκατομμύρια γυναίκες το χρόνο υποβάλλονται σε μη ασφαλείς αμβλώσεις, αποτελώντας το 13% των περιστατικών μητρικής θνησιμότητας (World Health Organization, 2016).

Αν, λοιπόν, τα προγράμματα υγείας μπορούν, σε διεθνές επίπεδο, να λάβουν τη μορφή “ήπιας δύναμης” (“soft power”), και να αποτελέσουν μέρος της πολιτικής των κρατών, τότε θα πρέπει να επανεξεταστούν οι στόχοι και τα κίνητρά τους για την επαναφορά της υγείας στο προσκήνιο, και την εξυπηρέτηση καθαρά ανθρωπιστικών και όχι πολιτικών σκοπών, με στόχο την επίτευξη της ανθρώπινης ασφάλειας, την ανάπτυξη και την προστασία της αξιοπρέπειας (Kickbush, 2011).

Συμπεραίνουμε, τελικά, ότι ο Donald Trump παρουσιάζεται ως ένας ηγέτης που φαίνεται να ενδιαφέρεται για το καλό του Αμερικανικού λαού, θέλοντας να τον προστατεύσει από την τρομοκρατία, προχωρώντας, όμως, σε αποφάσεις και πολιτικές που έρχονται σε αντίθεση με τις αξίες άλλων ηγετών – ή ακόμα και των πολιτών των Η.Π.Α. Είτε συμφωνούμε, είτε διαφωνούμε με τον τρόπο που επιλέγει να κυβερνήσει, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι, μέχρι στιγμής, τηρεί τις προεκλογικές του υποσχέσεις, και αναμένουμε να δούμε τί μας επιφυλάσσει το μέλλον.

Πηγές: