Αποτελεί αξιοπρόσεκτο γεγονός η εκλογική αναμέτρηση που διεξήχθη πρόσφατα στην Ταϊλάνδη, την 24η Μαρτίου 2019. Ορισμένη μεν ως «Η χώρα της ελευθερίας» -αφού στα ταϊλανδέζικα thai σημαίνει ελευθερία-, θα περίμενε κάποιος να ακούσει για μια δίκαιη και δημοκρατική εκλογική διαδικασία, στα πλαίσια της οποίας λαμβάνονται υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα του λαού της. Η πραγματικότητα όμως, δυστυχώς, αυτό το διαψεύδει.

Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για ένα έθνος που – από το 1932 – έχει βιώσει συνολικά δώδεκα επιτυχημένα πραξικοπήματα. Η τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκαν βουλευτικές εκλογές στη χώρα ήταν το 2011. Όμως, η τότε εκλεγμένη κυβέρνηση Yingluck δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τη θητεία της, καθώς το 2014 ανατράπηκε από στρατιωτικό πραξικόπημα που επέβαλλε το Εθνικό Συμβούλιο Ειρήνης και Ευταξίας (NCPO). Διοικούμενη η χώρα, για διάστημα πέντε ετών, από ένα στρατιωτικό καθεστώς -de facto-, και από Βασιλευόμενη Δημοκρατία -de jure-, μεγάλο μέρος του λαού είχε απαυδήσει και αιτούνταν επαναφορά της δημοκρατίας (Regan, H. and Olarn, K.,2019).

Πολύ περισσότερο, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αλλά και το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξέφραζαν συνεχείς ανησυχίες και απηύθυναν εκκλήσεις για αποκατάσταση της δημοκρατικής εκλογικής διαδικασίας στη χώρα και για την προστασία των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μεγάλος αριθμός ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων καταπατούνταν κατάφωρα κατά την συνολική διάρκεια της στρατιωτικής διακυβέρνησης από το 2014, όπως η ελευθερία της έκφρασης, της άποψης και της συνάθροισης, το δικαίωμα του “συνέρχεσθαι” και “συνεταιρίζεσθαι”, καθώς και οι εγγυήσεις για την προστασία από μια αυθαίρετη σύλληψη ή κράτηση (Συμβούλιο της Ευρώπης, 2017).

Συγκεκριμένα, όσοι υπέρμαχοι-ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επιχείρησαν -αυτά τα πέντε χρόνια- να διεκδικήσουν την παύση της παραβίασης αυτών, υπέστησαν δικαστικές διώξεις, αυθαίρετες συλλήψεις, κρατήσεις, βασανιστήρια, δολοφονίες, απειλές, και στιγματισμό. Σε ετήσια έκθεση που εξέδωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών το 2018, η Ταϊλάνδη συμπεριλήφθηκε στις 38 χώρες-μέλη του που εφαρμόζουν επαίσχυντες πρακτικές και αντιπαρατάσσονται στον διεθνή άξονα προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. (Thai Bps World, 2018).

Με το πέρασμα πέντε ετών, και κατόπιν πολλών καθυστερήσεων και αναβολών, οι εκκλήσεις της διεθνούς σκηνής και τα λαϊκά αιτήματα εισακούστηκαν. Εν τέλει, οργανώθηκαν στην Ταϊλάνδη, προ ολίγων ημερών, οι πολυαναμενόμενες δημοκρατικές εκλογές. Σαφώς, όμως, η στρατιωτική κυβέρνηση για να επιτρέψει να συμβεί κάτι τέτοιο, είχε προνοήσει όσο ακόμα κατείχε την εξουσία. Το 2017 συγκεκριμένα, αναθεώρησε το τότε ισχύον σύνταγμα προχωρώντας σε ευνοϊκές για την ίδια τροποποιήσεις (Regan, H. and Olarn, K., 2019).

Ο ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2017 – ΤΟ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗΜΕΝΟ ΤΕΧΝΑΣΜΑ

Σύμφωνα με το πολιτικό σύστημα της Ταϊλάνδης, η Βουλή συντίθεται από 500 βουλευτές και 250 Γερουσιαστές. Το αναθεωρημένο σύνταγμα εξασφαλίζει στο στρατό το δικαίωμα να διορίζει και τους 250 Γερουσιαστές της Άνω Βουλής. Για να εκλεγεί κάποιος πρωθυπουργός απαιτούνται συνολικά 376 ψήφοι εκ των 750, δηλαδή απλή πλειοψηφία. Υποθέτοντας ότι η Γερουσία ψηφίζει ομόφωνα το ίδιο πρόσωπο για να αναλάβει την πρωθυπουργία της χώρας, μιας και είναι «ελεγχόμενη» πλέον από το στρατό, τότε ουσιαστικά υπολείπονται μόνο 126 ψήφοι για την εκλογή του. Αυτό δυνητικά, στην προκειμένη περίπτωση, δίνει σημαντικό πλεονέκτημα στον επικεφαλής του πρώην στρατού και νυν υποψήφιο πρωθυπουργό, Prayuth Chan Οcha. Αυτό, διότι έχοντας διασφαλίσει την υποστήριξη της Γερουσίας χάρη σε αυτό το τέχνασμα, και βασιζόμενος επίσης στη βέβαιη ψήφο των μελών του κόμματός του, οι πιθανότητες να εκλεγεί πρωθυπουργός είναι μεγάλες, ενώ ο απαιτούμενος αριθμός των αβέβαιων ψήφων είναι μικρός (Petersen H.E. and Thanthong – Knight, R.,2019).

Στην αντιπέρα όχθη βρίσκονται -υποψιασμένα- τα επτά κόμματα της αντιπολίτευσης, που ανακοίνωσαν τη δημιουργία ενός «δημοκρατικού μετώπου» και υποστήριξαν ότι έχουν κερδίσει έτσι την πλειοψηφία της Βουλής των Αντιπροσώπων. Δυστυχώς όμως για αυτά, δεν διαθέτουν την απαιτούμενη υποστήριξη από την Άνω Βουλή, με αποτέλεσμα να μη μπορέσουν να εκλέξουν πρωθυπουργό (ΑΠΕ-ΜΠΕ,2019).

Αναφορικά με το ρόλο της Γερουσίας εν γένει, είναι υπεύθυνη για ιδιαίτερα βαρύνουσας σημασίας πολιτικά ζητήματα. Πέρα από την εξουσία διορισμού του πρωθυπουργού, οι Γερουσιαστές που υπηρετούν για πενταετή θητεία -σε αντίθεση με την τετραετή της Βουλής των Αντιπροσώπων-, εγκρίνουν ή απορρίπτουν τα προτεινόμενα από την Κάτω Βουλή νομοσχέδια, και επιβλέπουν τους κατόχους των πολιτικών αξιωμάτων, έχοντας το δικαίωμα άρσης της εξουσίας τους σε περίπτωση διαφθοράς ή κατάχρησής της. Οι επικριτές του φίλο-στρατιωτικού πλέον κόμματος -πρώην NCPO-, υποστηρίζουν ότι το εκλογικό σύστημα διαμορφώθηκε σκοπίμως υπέρ του (Thai BPS World,2019).

Επακόλουθες ήταν οι αντιδράσεις και οι αναφορές για εξαπάτηση και αδικία που προκλήθηκαν με αφορμή το αναθεωρημένο αντιδημοκρατικό σύνταγμα από μεγάλη μερίδα του λαού, οι οποίες πήραν μεγαλύτερες διαστάσεις όταν ανεξάρτητοι διεθνείς παρατηρητές δήλωσαν ότι η διαδικασία καταμέτρησης των ψήφων στερήθηκε διαφάνειας. Όπως ανέφεραν, υπήρξε ένα κρυφό σημείο στη διαδικασία καταμέτρησης, που θέτει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της διαδικασίας (Mayberry, K., and Petersen, H.E., 2019).

Η Ομάδα Παρατηρητών της Διαφθοράς (PNET), αποτελούμενη από 2.600 ανεξάρτητους εθελοντές-παρατηρητές, ανέφερε μεγάλο αριθμό παρατυπιών που διαπιστώθηκαν τόσο κατά τη διαδικασία ψηφοφορίας όσο και κατά την καταμέτρηση των ψήφων. Ακολούθως, πολλοί από αυτούς στερήθηκαν το δικαίωμα πρόσβασης στα εκλογικά κέντρα και της παρακολούθησης της καταμέτρησης (Petersen, H.E., 2019).

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ – ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΠΤΩΜΑΤΩΝ

Αναφορικά με τα αποτελέσματα της εκλογικής αναμέτρησης, η Εκλογική Επιτροπή της Ταϊλάνδης όρισε ως ημερομηνία επίσημης ανακοίνωσης τους την 9η Μαΐου 2019. Πρόκειται για μια πρωτοφανή σαρανταπενθήμερη καθυστέρηση, χωρίς τεκμηριωμένη αιτιολόγηση. Ως εκ τούτου, κινούνται διάφορες υποψίες για απάτη εκ μέρους της Επιτροπής σε συνεννόηση με το φίλο-στρατιωτικό κόμμα (Petersen, H.E., 2019).

Σε πρώτο στάδιο, και προς γενική έκπληξη όλων, οι δημοσκοπήσεις για το φίλο-στρατιωτικό κόμμα έπεσαν πολύ έξω. Από την έως τώρα καταμέτρηση, τα ανεπίσημα εκλογικά αποτελέσματα δείχνουν απροσδόκητα πολύ υψηλότερα ποσοστά σε σχέση με αυτά των προβλέψεων. (Petersen, H.E., 2019).

Εξίσου ανεξήγητα και δυσανάλογα ήταν τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων που ανέφεραν πολλές εκλογικές περιφέρειες. Χαρακτηριστική η περίπτωση της περιφέρειας Ratchasima, όπου τα ψηφοδέλτια που μεταφέρθηκαν για καταμέτρηση στην Εκλογική Επιτροπή υπερέβησαν τον αριθμό των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων κατά 839.564 (Petersen, H.E., 2019).

Η δυσπιστία ως προς την συνολική εγκυρότητα της διαδικασίας ενισχύεται από τη συγκέντρωση ανώνυμων μαρτυριών για εξαγορά ψήφων που διέπραξαν μέλη του φίλο-στρατιωτικού κόμματος. Ειδικότερα στις αγροτικές περιοχές, έγιναν συλλήψεις και υπήρξαν ομολογίες πολιτών που είχαν στην κατοχή τους χρήματα και υπογεγραμμένα ψηφοδέλτια (Petersen, H.E., and Thai BPS World, 2019).

Τέλος, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη η ακύρωση 1.500 ψηφοδελτίων Ταϊλανδών κατοίκων της Νέας Ζηλανδίας, τα οποία παρά το γεγονός ότι είχαν αποσταλεί έγκαιρα στην Ταϊλάνδη, δεν συνυπολογίστηκαν στην καταμέτρηση διότι κρίθηκαν «εκπρόθεσμα» (Thai BPS World, 2019).

Πάντως, από το προσωρινό, αληθές ή αναληθές, άθροισμα των ψήφων, διαφαίνεται να διεξάγεται ένας σκληρός αγώνας μεταξύ του φίλο-στρατιωτικού κόμματος ονόματι «Phalang Pracharat» και του φίλο-δημοκρατικού «Pheu Thai». Εντούτοις, κανένα από τα υποψήφια κόμματα δεν έχει επιτύχει τις 250 έδρες που χρειάζονται για το σχηματισμό κυβέρνησης πλειοψηφίας (Petersen, H.E., 2019).

Γίνεται σαφές, ότι στο όνομα της «δημοκρατίας», τελείται στην πραγματικότητα μια δημοκρατική μετάβαση υπό στρατιωτική κατοχή. Στο προσκήνιο, ένας λαός που εναποθέτει τις εναπομείνασες ελπίδες του στις συγκεκριμένες πολυπόθητες δημοκρατικές εκλογές, και στο παρασκήνιο ένα φίλο-στρατιωτικό κόμμα που μέσα από την ενδεχόμενη πολιτική του νίκη, θα αφήσει να εννοηθεί ότι το εκλογικό αποτέλεσμα νομιμοποιεί το πραξικόπημα του 2014.

Πηγές:

1. ΑΠΕ-ΜΠΕ. (2019). Βουλευτικές εκλογές στην Ταϊλάνδη https://www.amna.gr/home/article/346091/Bouleutikes-ekloges-stin-Tailandi
2. ΑΠΕ-ΜΠΕ (2019). Ταϊλάνδη: 7 κόμματα της αντιπολίτευσης ζητούν από τη χούντα να παραδώσει την εξουσία https://www.amna.gr/home/article/346654/Tailandi-7-kommata-tis-antipoliteusis-zitoun-apo-ti-chounta-na-paradosei-tin-exousia
3. Συμβούλιο της Ευρώπης (2017). Ταϊλάνδη: Το Συμβούλιο εκδίδει συμπεράσματα https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2017/12/11/thailand-council-adopts-conclusions/
4. Mayberry, K. (2019). Thailand elections: Military-backed party takes lead https://www.aljazeera.com/news/2019/03/vote-counting-begins-thailand-election-coup-190324114756822.html
5. Petersen, H.E. (2019). Two parties claim right to lead after ‘inconsistent’ Thai elections https://www.theguardian.com/world/2019/mar/25/two-parties-claim-right-to-lead-after-inconsistent-thai-elections
6. Petersen, H.E. (2019). Thai election process ‘deeply flawed’, say independent observers https://www.theguardian.com/world/2019/mar/26/thai-election-process-deeply-flawed-independent-observers
7. Petersen, H.E. (2019). Pro-military party may win Thailand election in blow to hopes of new era https://www.theguardian.com/world/2019/mar/24/thai-election-split-pheu-thai-opposition-and-pro-junta-phalang-pracharat
8. Regan, H. and Olarn, K. (2019). A political game: Why Thailand’s election will be a win for the military https://edition.cnn.com/2019/01/19/asia/thailand-election-prayut-military-intl/index.html
9. Thai BPS World (2019). Why the role of the non-elected Senate will be crucial https://www.thaipbsworld.com/why-the-role-of-the-non-elected-senate-will-be-crucial/
10. Thai BPS World (2019). The electoral system is the key https://www.thaipbsworld.com/the-electoral-system-is-the-key/
11. Thai BPS World (2019). Thai Embassy in NZ denies it was slow delivering ballots https://www.thaipbsworld.com/thai-embassy-in-nz-denies-it-was-slow-delivering-ballots/
12. Thai BPS World (2019). 96-year-old votes in Kalasin province https://www.thaipbsworld.com/96-year-old-votes-in-kalasin-province/
13. Thai BPS World (2018). Thailand among countries denounced by UN for “shameful” practices against people fighting for human rights https://www.thaipbsworld.com/thailand-among-countries-denounced-by-un-for-shameful-practices-against-people-fighting-for-human-rights/
14. Thanthong-Knight, R. (2019). Thailand Holds Its First General Election Since 2014 Coup https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-03-24/thailand-holds-its-first-general-election-since-coup-in-2014