Την Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2018 ο Vladimir Putin έφτασε στο Νέο Δελχί για να παραστεί στη 19η διμερή σύνοδο κορυφής Ινδίας-Ρωσίας με τον Πρωθυπουργό Narendra Modi. Στα πλαίσια της εν λόγω συνόδου, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Dmitry Peskov, οι δύο ηγέτες κατέληξαν στην υπογραφή συμφωνίας για την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων εδάφους-αέρα μακράς εμβέλειας S-400, με προϋπολογισμό 5 δισεκατομμύρια δολάρια, καθώς και άλλων οκτώ συμφωνιών σχετικά με το διάστημα, την πυρηνική ενέργεια και τους σιδηροδρόμους.

Στην αντίπερα όχθη, οι ενέργειες της Ινδίας έρχονται σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ και τη νομοθεσία που υπέγραψε ο Donald Trump, γνωστή ως CAATSA, για την αντιμετώπιση αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act). Κρίσιμο είναι, λοιπόν, το ερώτημα εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλλουν κυρώσεις στη σύμμαχο Ινδία, ή αν θα την απαλλάξουν από αυτές.

Το υψηλής τεχνολογίας σύστημα πυραύλων S-400

Σύμφωνα με ειδικούς το S-400 αποτελεί το πλέον αποτελεσματικό πυραυλικό σύστημα εδάφους-αέρα της κατηγορίας του, αφήνοντας πίσω το αμερικανικό σύστημα πυραύλων Patriot.

Το πυραυλικό αυτό σύστημα μπορεί να εντοπίσει στόχους, επανδρωμένα ή μη αεροσκάφη, πυραύλους cruise και βαλλιστικούς πυραύλους σε εμβέλεια 400 χιλιομέτρων ενώ, παράλληλα, παραμένει μη ανιχνεύσιμο από τα τυπικά συστήματα radar. Οι S-400 χρησιμοποιήθηκαν, επίσης, για την προστασία των ρωσικών στρατιωτικών μονάδων στην Κριμαία και τη Συρία. Πέρα από τα παραπάνω, πρόκειται για έναν προσιτό οικονομικά πύραυλο εν συγκρίσει με τα αμερικανικά πυραυλικά συστήματα, γεγονός που τον καθιστά ακόμα πιο ανταγωνιστικό.

Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα πυραυλικά συστήματα S-400 αποτελούν προτεραιότητα στις εξαγωγές για τη Ρωσία. Ήδη ο Vladimir Putin έχει συνάψει συμφωνίες με την Κίνα και την Ινδία, ενώ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Τουρκία για την εξαγωγή πυραύλων, παραβλέποντας το γεγονός ότι η τελευταία είναι μέλος του NATO.

Κυρώσεις ή απαλλαγή της Ινδίας σύμφωνα με την CAATSA

Στις 2 Αυγούστου 2017 ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Donald Trump, υπέγραψε τη νομοθετική πράξη για την αντιμετώπιση αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act – CAATSA), με την οποία επιβάλλει νέες κυρώσεις σε Ιράν, Ρωσία και Βόρεια Κορέα. Η εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής στη Ρωσία είναι απόρροια των ενεργειών της τελευταίας στην Ουκρανία και, συγκεκριμένα, στην περιοχή της Κριμαίας.

Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 351 του νομοθετήματος αναφέρεται το εξής: “Ο Πρόεδρος επιβάλλει κυρώσεις σε όποιον εις γνώση του προβεί σε συναλλαγές με τη Ρωσία στους τομείς της άμυνας και πληροφόρησης. Παράλληλα, όμως, προβλέπει τη δυνατότητα απαλλαγής του συναλλασσόμενου κράτους σε δυο περιπτώσεις: Είτε αν συμβαίνει για χάρη συμφερόντων ζωτικής σημασίας των ΗΠΑ, είτε αν πρόκειται να προωθήσει επιπλέον την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων”.

Εντούτοις, την απόφαση των ΗΠΑ δεν επηρεάζει μόνο η παραπάνω διάταξη του αμερικανικού νόμου, αλλά και η σχέση των δυο χωρών, ΗΠΑ και Ινδίας. Ερωτηθείς ο Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στο Νέο Δελχί για την πιθανή επιβολή κυρώσεων, απάντησε στο CNN ότι η νομοθεσία CAATSA δεν αποσκοπεί στο να προκαλέσει ζημία στις στρατιωτικές δυνατότητες των συμμάχων ή των εταίρων τους, προϊδεάζοντας για μια ευνοϊκότερη μεταχείριση της Ινδίας.

Αιτία της ευνοϊκής αυτής μεταχείρισης αποτελεί το γεγονός ότι η Ινδία είναι μια από τις πιο κερδοφόρες αγορές παγκοσμίως για τους εξαγωγείς όπλων, εισάγοντας το 10,3% της παγκόσμιας παραγωγής όπλων από το 2000 έως το 2016 – 72% των οποίων προέρχονται από τη Ρωσία. Τα ανωτέρω εύλογα, λοιπόν, την καθιστούν περιζήτητο σύμμαχο για τις ΗΠΑ, οι οποίες ήδη έχουν κατορθώσει να γίνουν ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων της Ινδίας.

Υπό το πρίσμα των παραπάνω, οι ΗΠΑ, επιδιώκοντας τη διατήρηση καλών σχέσεων προς επίτευξη μελλοντικών συμφωνιών, σε συνδυασμό με την ανάγκη διατήρησης στρατηγικών συμμάχων στην περιοχή, θα αναγκαστούν να αγνοήσουν την αγορά των πυραυλικών συστημάτων S-400 από τη Ρωσία. Στον αντίποδα, η Ρωσία βλέπει τη συμφωνία ως ένδειξη φιλίας και συνεργασίας από πλευράς της Ινδίας σε μία περίοδο αυξημένης εχθρότητας από τις ΗΠΑ.

Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι καμία επίσημη απάντηση δεν έχει δοθεί ακόμη από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών, δεδομένης και της πολιτικής του Προέδρου “πρώτα η Αμερική”, ευνοώντας τα εθνικά συμφέροντα έναντι των διεθνών.

Πηγές:

1. Lendon, B. (2018). Russia’s Victory Day parade: Weapons to watch. https://edition.cnn.com/2018/05/08/europe/russia-military-parade-intl/index.html
2. The Economic Times. (2018). India, Russia formally ink the $ 5.2 billion deal for S-400 air defence system. https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/india-russia-formally-ink-the-5-2-billion-deal-for-the-s-400/articleshow/66082930.cms
3. Soldatkin, V. & Miglani, S. (2018). India quietly seals missile deal with Russia despite U.S. warning. https://www.reuters.com/article/us-india-russia/india-quietly-seals-missile-deal-with-russia-despite-u-s-warning-idUSKCN1MF123
4. Roy, D. (2018). Won’t Hurt Allies, Says US After India-Russia Sign Missile Deal: 10 Facts. https://www.ndtv.com/india-news/india-signs-5-billion-s-400-missile-deal-with-vladimir-putin-10-points-1927438
5. U.S Department of the Treasury. (2017). Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act. https://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/Programs/Pages/caatsa.aspx
6. U.S Department of the Treasury. (2017). Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act. sec. 221, 231. https://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/Programs/Documents/hr3364_pl115-44.pdf